De route loopt een stukje over de grens tussen Duitsland en Nederland. Hier heb je een prachtig vergezicht Duitsland in. De Duivelsberg dankt zijn naam aan de Motte (een ouderwets woord voor Burcht) die ooit op de Duivels berg stond. De Burcht bestond uit twee delen. Vanaf de kleinere heuvel heb je nog steeds een prachtig uitzicht over de Betuwe. In de dalen van de Duivelsberg stromen kleine beekjes die het kwelwater afvoeren richting de Waal. Het terrein rondom Berg en Dal en Beek wordt gekenmerkt door steile heuvels met op sommige vlakken kleinschalige landbouwpercelen. Onderweg kom je langs het Informatiecentrum Nederlands Cultuurlandschap. De steile weilanden rondom de Vossenberg zijn voorzien van ouderwetse meidoorn heggen tussen de percelen.
Om wandelaars die starten op de parkeerplaats aan de Kleefsebaan aan te sluiten op het wandelproject is een knooppunt nodig. Dat vind je op deze locatie.
Route:
Neem vanaf de splitsing van paden bij de parkeerplaats het pad dat in westelijke richting (parallel aan de asfaltweg) het bos inloopt.
Loop door tot je bij een holleweg aankomt.
Holle weg
Het pad loopt hier door een dalletje heen; het pad is jarenlang uitgesleten door stromend regenwater. Zo'n soort weg heet een holle weg. Rondom de Duivelsberg vind je verschillende holle wegen. Langs de steile kanten treedt water uit,waardoor er soms bijzondere mossen en planten te vinden zijn.
Route:
Volg het pad door de holleweg omhoog.
Loop door tot je bij de heksenkuil uitkomt.
Heksendans
De Heksendan is vermoedelijk in de Romeinse tijd ontstaan door afgraven van leem voor de dakpannen industrie rond de Duivelsberg. Het is een vochtige plek waar vandaag de dag nog steeds water in staat. Op vochtige dagen in de herfst hangt er nevel in de kuil. Mensen in de middeleeuwen dachten daarom dat de kuil behekst was. Vandaar de naam Heksendans in de volksmond, die de kuil tot de dag van vandaag draagt.
Route:
Volg het pad verder tot je op de hoek van een landbouwperceel uitkomt.
Vergezicht over de velden
Vanaf deze hoek van het landbouwperceel kun je prachtig zien hoe glooiend het gebied rond de Duivelsberg is. Je hebt een prachtig vergezicht over de velden Duitsland in; want je staat hier op de grens tussen Nederland en Duitsland. Aan de horizon zie je nog een hoogzit staan. Deze wordt gebruikt bij de jacht op reeën en ander wild. De aantallen van deze dieren worden beperkt gehouden om te voorkomen dat ze te veel schade aan de landbouwgewassen veroorzaken.
Route:
Volg het pad over de landbouwpercelen langs de landsgrens.
Loop door tot je op een T-splitsing van paden uitkomt.
Grenspaal 635
De grens tussen Nederland en de buurlanden is gemarkeerd met grenspalen. Hier zie je grenspaal nummer: 635. Soms zijn het prachtige exemplaren gehouwen uit steen, soms betonnen exemplaren zoals deze. De Duivelsberg behoorde voor de oorlog aan Duitsland. De grenspalen zijn dus redelijk recent geplaatst en daarom in beton uitgevoerd. Langs de hele grens zijn grenspalen te vinden; er is zelfs een grenspalen wandelroute.
Route:
Volg het pad langs de rand van het landbouwperceel omhoog, met rechts van het pad het bos.
Loop langs de rand van het landbouwperceel tot je op een splitsing met een pad naar rechts uitkomt.
Sla hier rechts af en loop door het bos tot je op een splitsing van paden bij een parkeerplaats uitkomt.
Pannenkoekenhuis de Duivelsberg
Pannenkoekenhuis de Duivelsberg is al meer dan 50 jaar een begrip op de Duivelsberg. Je kunt in deze oude boerderij heerlijk pannenkoeken eten. Het terras op het zuiden is in de zomer druk bezocht door wandelaars en dagjesmensen. Het pannenkoekenhuis dankt zijn naam aan de Duivelsberg, waarop vroeger een motte (een verdedigingsburcht) te vinden was.
Route:
Neem het pad dat links achter op de parkeerplaats langs het informatiebord het bos inloopt.
Ga rechtdoor op de kruising het pad de heuvel omhoog.
Loop door tot je bovenaan bent.
Top Duivelsberg
Op de top van de Duivelsberg stond ooit burchtMergelp. Deze burcht is rond het jaar 1000 gebouwd door Graaf Balderik en zijn vrouw Adela. De burcht was vormgegeven als een motte, een houten kasteel op een heuvel. Bijzonderheid is dat deze burcht uit twee delen bestond. Een hoofdburcht en een uitkijktoren.
De Duivelsberg was van oorsprong Duits grondgebied en werd in 1949 door Nederland geannexeerd als genoegdoening. In 1963 zijn de meeste geannexeerde gebieden aan Duitsland teruggegeven. De Duivelsberg niet; dit natuurgebied bleef Nederlands.
Van 1906 tot 1965 was de Duivelsberg eigendom van Maria Schuster-Hilby, een vriendin van Helene Kröller Müller. Zij verkocht het landgoed en het landhuis aan de Nederlandse staat. Sindsdien is het in beheer bij Staatsbosbeheer.
Route:
Loop aan de overkant weer naar beneden de heuvel af.
Ga rechtdoor op de krusing richting het uitzichtpunt.
Loop door tot je bij de greppel voor het uitzichtpunt bent.
Verdedingsgreppel
Dat ook bij het uitzichtpunt nog een tweede kleine motte, een burcht, heeft gestaan is af te leiden uit deze verdedingsgreppel die er rond omheen gegraven is.
Route:
Loop verder tot je bij het uitzichtpunt bent.
Uitzicht de Duivelsberg
De burcht op de Duivelsberg bestaat uit twee burchten. De kleinere burcht waar je nu staat diende vermoedelijk om over de omgeving uit te kijken en deze te bewaken. Dat uitzicht over de Betuwe en de overkant van de Betuwe, heb je nog altijd: Bij mooi weer kun je de Duno, de Veluwezoom, Arnhem, het Wylerbergmeer, de Millingerwaard, het Monferland, Hoch Elten en Zylfich zien liggen. Kijk hiervoor op het metalen informatiebord.
Route:
Draai je om en neem het pad waarover je gekomen bent.
Op de splitsing voor de grote berg rechts afslaan.
Op de volgende splitsing naar rechts afslaan.
Loop door tot het pad naar beneden loopt en er langs het pad tamme kastanjes staan.
Tamme Kastanjelaan
Langs het pad is een laantje van tamme kastanjes te vinden. In de herfst vallen de rijpe bolsters naar beneden en kun je er tamme kastanjes verzamelen.
De laatste eigenaresse van landgoed de Duivelsberg, Marie Schuster-Hiby, hield erg van tamme kastanjes en liet deze laan op haar landgoed aanplanten.
De oorsprong van de Tamme kastanjes op de Duivelsberg gaat verder terug. Ze zijn geïntroduceerd door de Romeinen die de kastanjes gebruikten als aanvulling op hun menu.
Route:
Loop verder naar beneden tot het pad een bocht naar links maakt en de helling verlaat.
Erosie op de Duivelsberg
De heuvels van de Duivelsberg zijn erg stijl en daarom gevoelig voor erosie. Erosie is het wegspoelen van zand en leem met het regenwater mee. Dit gebeurt wanneer de bosbodem beschadigd raakt, bijvoorbeeld door betreding en de wortels het zand niet meer vast kunnen houden. Door middel van een bord vraagt Staatsbosbeheer wandelaars op de paden te blijven. Bovendien is buiten de paden het leefgebied van de dieren, dus verstoor ze niet.
Route:
Loop verder naar beneden tot het pad een bruggetje over de beek kruist.
Bruggetje over de Beek
In de dalen van de Duivelsberg stromen kleine beekjes. Ze voeren het kwelwater uit de stuwwal af naar de Waal. Hier kruist het wandelpad zo'n beekje met een bruggetje. Let ook eens op het waterkunstwerk dat aan de overkant van de weg staat. Bureau van den Eerenbeemt adviseerde de gemeente Beek-
Ubbergen om waterstromen door middel van het project Water Werkt weer zichtbaar te maken in- en rondom de dorpen. Beek is van oudsher bekend wegens het schone water van deze beken. Er waren allerlei wasserijen voor de burgerij uit Nijmegen gevestigd. Het kunstwerk is geïnspireerd op een aantal spoelbekkens van deze wasserijen.
Route:
Neem het pad over het bruggetje tussen de struiken door.
Loop door tot je aan de achterkant van het huis op een Y-splitsing van paden staat.
Steile paden
Het gebied van de Duivelsberg en omgeving is sinds de ijstijden door de rivier aangesneden. Daarom zijn de hellingen zo steil. Hier een voorbeeld van zo'n steil pad. Bij nat weer is stevig schoeisels aan te bevelen.
Route:
Volg het pad dat op de Y-splisting achter het huis aftakt en via een holle weg stijl omhoog loopt.
Loop door tot je bij een landbouwperceel aankomt.
Kleinschalige landbouw
Op de steile hellingen rondom de Duivelsberg komt landbouw voor op dit soort kleinschalige percelen. Het zijn oude percelen die al lang in gebruik zijn als landbouwgrond.
Een boer kan in verband met het uitbreken van gewasziektes niet jaren achter elkaar hetzelfde gewas verbouwen op een perceel. Er wordt daarom wisselbouw toegepast.
Route:
Blijf het pad volgen langs de landbouwpercelen.
Rechtdoor bij het pad naar links tot je bij een weiland aankomt en het pad een bocht maakt.
Achterkant Villa Wylerberg
Je kijkt hier naar de achterzijde van Villa Wylerberg. Het lijkt een modern gebouw, maar het huis werd al tussen 1921 en 1924 gebouwd door Marie Schuster-Hiby. Het huis is gebouwd in een expressionistische stijl, naar ontwerp van de Duitse architect Otto Bartning. Samen met Walter Gropius was hij in 1918 betrokken bij de oprichting van Bauhaus in Weimar.
Het ontwerp van het huis is nauw verbonden met de locatie met zicht van Arnhem tot aan Hoog Elten in het landschap van de Duivelsberg met zijn bossen met vele tamme Kastanjes. Het huis was voorzien van slechts een kleine sier en groentetuin.
In 1965 is het huis door de familie verkocht aan de Nederlandse Staat. Sinds 1985 is het een rijksmonument. Enkele natuurorganisaties vinden op dit moment onderdak in het huis.
Route:
Blijf het pad volgen door het hek heen tot je op een T-splitsing van paden uitkomt.
Weiland op de Heuvels
Een wandeling met je aangelijnde hond is een genot door de heuvelachtige landschap met afwisselend bossen en open terreinen. Juist in het voorjaar of in herfst bij de wisseling van de seizoenen is het fijn in de middagzon te wandelen of even uit te rusten op één van de vele bankjes. Mocht je hond dorst hebben, bij dit hekje is er een drinkbak voor vee waar je eventueel wat water voor je hond kunt nemen.
Route:
Neem het pad met de groene paaltjes de helling af naar beneden.
Loop door tot je rechts van het pad bij een huis uitkomt.
Informatiecentrum Nederlands Cultuurlandschap
Op zondagen en op woensdag middag is behalve de landschapstuin ook het informatiecentrum van het Nederlands Cultuurlandschap geopend voor publiek. Soms zijn er concerten in dit historische gebouw.
Let eens op de vele kabouters in de tuin van het sprookjeshuisje en het kleine Mariabeeld rechts van het hek.
Route:
Blijf het pad volgen naar beneden tot je op een splitsing met een pad van links uitkomt.
Rietveld op de heuvel
In het weiland bovenop deze helling zie je een rietveld. Riet groeit alleen daar, waar water het hele jaar door beschikbaar is. Op deze plek is er dus kwelwater aan de oppervlakte gekomen.
Het is dus een drassige plek bovenop de helling daar waar je dat helemaal niet zo gauw zou verwachten.
Route:
Ga met je rug richting het dal staan en neem het rechter pad op de Y-splitsing.
Neem bij de Y-splitsing met het vee-hek het linker pad.
Loop door tot je rechts van het pad een helling ziet liggen.
Graftenlandschap
Direct naast het pad is een zogenaamde graft te vinden en verderop in het weiland ligt er nog één. Een graft is een steile helling die een leemhelling verdeelt in minder steile terrassen en ligt evenwijdig aan de hoogtelijnen. Om erosie tegen te gaan werden op de steilere bouwlanden in Limburg heggen geplant. Doordat er tegen de heggen materiaal aanspoelde en achter de heggen materiaal wegspoelde, ontstonden graften of steilranden. Een landschap met graften afgewisseld met terrassen, een graftenlandschap, is minder steil en daardoor geschikter voor de landbouw.
Route:
Volg het pad verder richting het dal.
Loop door tot je links van het pad een steile helling ziet liggen.
Begrazing met runderen
De weilanden, die hier aan de rand van de Vossenberg liggen, worden in de zomermaanden begraasd door runderen. Ook worden de weilanden aan het eind van het seizoen gemaaid en wordt het maaisel afgevoerd. Dit moet ervoor zorgen dat de weilanden verschralen en allerei bijzondere planten, zoals blauwe grasklokjes die in de zomer verderop staan, terugkeren.
De koeien staan niet achter prikkeldraad, maar meidoornhagen houden de koeien in de weiden. Deze vorm van versperring werd voor de uitvinding van prikkeldraad algemeen toegepast. De Stichting Nederlands Cultuurlandschap zet zich de laatste jaren in voor het herstel van deze heggen.
Route:
Volg het pad verder langs de bosrand.
Loop door tot het pad een bocht naar links maakt en je een bankje ziet staan.
Uitzicht
Vanaf het bankje heb je een adembenemend uitzicht over het dal onderaan de Vossenberg dat voorzien is van meidoornheggen. Het steile graftenlandschap voorzien van meidoornheggen, dat je hier voor je ziet, vind je elders in Nederland alleen in Zuid Limburg. Als bezoeker waan je je hier in het buitenland.
Route:
Volg het pad verder heuvel op tot het pad door het bos loopt en er allemaal boomwortels zijn.
Boomwortels
Boomwortels houden de grond vast en zorgen ervoor dat de erosie van stromend regenwater geen vat op de grond krijgt. Onder de grond heeft een boom een netwerk van wortels net zo groot als de boom boven de grond is. Hier kun je de uitgestrekte netwerken van de grote wortels zien, die de boom verankeren in de grond. Grote wortels vertakken onder de grond net zolang tot het haarwortels zijn, die uit de bodem water met voedingsstoffen voor de hele boom opnemen. Aan de oppervlakte, waar vanwege het pad weinig haarwortels zitten spoelt bij een regenbui soms veel grond weg. Daarom kun je hier het netwerk van de grote wortels prachtig zien liggen.
Route:
Loop door tot je op een splitsing van paden bij een bankje met een mooi uitzicht uitkomt.
Knooppunt Vossenberg
Er liggen vele paden en paadjes over de stuwwal. Vaak volgen deze paden de hoogtelijnen, zodat je wat gemakkelijker loopt, als je eenmaal de stuwwal hebt beklommen. Met onze routes proberen we een wandeling samen te stellen waarin informatie uit diverse bronnen is verwerkt.
Route:
Ga met je rug naar het bankje staan en neem het paadje dat rechts achter het bankje het bos inloopt (het meest rechtse paadje) en vervolgens via een aantal trapjes de helling afloopt.
Loop door tot je aan het einde van het weiland op een T-splitsing uitkomt.
Toerisme in het Keteldal
De smalle uitgesleten dalen, zoals dit Keteldal waren geliefd als woonplek voor de gegoede burgerrij die graag buiten wilde wonen. Je ziet hier aan dit Keteldal dan ook vele mooie villa's en de voormalige pensions staan.
Begin van de vorige eeuw kwam het toerisme ook in deze regio op gang. Mensen verhuurden een deel van hun huis aan zomergasten, die hier graag vakantie hielden.
Route:
Volg de weg door het keteldal in zuidelijke richting (dit is omhoog).
Loop door tot je rechts van het pad een wegwijzer ziet staan.
Vriendschaps wegwijzer
Deze historische wegwijzer uit 1909 in het Keteldal verwijst naar de geschiedenis van dit gebied. De grens met Duitsland is door annexatie van Nederland na de oorlog een stuk verder richting Duitsland verlegd. In 1963 vond hier de laatste grensherziening plaats. Op de achterzijde van de wijzer staat de spreuk: "Laat vriendschap helen, wat grenzen delen".
In 2002 werd deze wegwijzer voor het laatst gerestaureerd. Op oude ansichtkaarten kun je zien hoe deze er vroeger uitzag.
Route:
Neem het kleine paadje langs de wegwijzer het bos in.
Loop door tot je bij de asfaltweg uitkomt en sla rechts af.
Bekijk de verschillende bouwstijlen van de huizen langs de weg terwijl je naar beneden loopt.
Huizen langs de Van Randwijckweg
De woonhuizen langs de Van Randwijckwegweg hebben een architectuur, die kenmerkend is voor de periode van voor en van na de Tweede Wereldoorlog.
Wie omhoog of naar beneden loopt langs deze weg kan zien hoe van de visie van de verschillende architecten door de jaren heen op landhuizen en vrijstaande villa's is veranderd. Je kunt aan de buitenzijde al zien, hoe met de tijd de idealen voor wonen veranderen en de technische mogelijkheden zich uitbreiden. De opdrachtgevers Krijgen hierdoor heel verschillende huizen.
Route:
Loop verder naar beneden.
Loop verder tot de weg een Y-splitsing maakt met een kromme weg naar links.
Y-splitsing
Opvallend voor deze wijk is dat de stedebouwkundige planning ervan rekening heeft gehouden met hoogteverschillen in het landschap. Wegen kronkelen langs de contouren van de helling en de plaats van de huizen is zodanig dat bewoners allemaal een goed en vrij uitzicht hebben op het dal. Daarmee lijkt deze planning op die in het buitenland, bijvoorbeeld zoals die wordt toegepast in de buitenwijken van Duitse dorpen en steden.
Route:
Neem de weg die vanaf de Y-splisting het bos en de villawijk inloopt (Oude bosweg).
Rechtdoor bij het bospad (links van de weg).
Loop steil naar beneden, tot je op een T-splting uitkomt, sla hier rechts af.
Loop een stukje verder en geniet van het uitzicht voor je.
Dorpsstraat Beek
De Dorpsstraat van Beek heeft nog steeds een vergezicht op de Bartelomus kerk van Beek Ubbergen.
Het was vroeger een Rijksstraatweg naar Kleef. Bij de oude ansichtenkaarten verzameling van Beek, kun je zien hoe omstreeks 1930 hier het een drukte van belang was, met voetgangers, personen op de fiets, een heel enkele auto, en zo af en toe een paard en wagen.
Route:
Loop door tot je bij de fontein op het dorpsplein staat.
Dorpsplein van Ubbergen
Vanaf het dorpsplein zijn er verschillende wandelroutes. Let wel op waar je je meegebrachte auto parkeert als je van hieruit gaat wandelen.
Het Dorpsplein is erg gezellig met twee kerken, verschillende hotels, café's en restaurants en natuurlijk vele zonnige terrasjes. Enkele nostaligische winkelpanden uit de jaren '50 nodigen uit tot shoppen.
Route:
Loop verder de heuvel omhoog via de Nieuwe Holleweg.
Bekijk de winkelpanden links van de weg.
Winkels aan het dorpsplein
Aan het dorpsplein, in dit geval rondom de kerk, zijn van oudsher de winkels te vinden.
Deze diversiteit van winkels van kleine zelfstandigen, bepaalden de sfeer van deze dorpsgemeenschap vanaf de jaren '30 tot in de jaren '70. Het was kenmerkend voor veel dorpen en stadjes in Nederland. Hier zijn er naast de grote winkelketens nog enkele in gebruik. De ondernemers hebben veel lekkers te bieden, ook streek producten, zeker voor een vermoeide wandelaar.
Route:
Loop verder tot je rechts van de weg een Kerkje ziet liggen.
Oude Kerk
De Oude Kerk van Ubbergen behoort tot de protestantse gemeente van Ubbergen. Op deze plaats werd kort voor 1300 de eerste kerk al gebouwd zo blijkt uit de archieven.In de Tweede Wereldoorlog werd de kerk ernstig beschadigd. Nadien werd deze kerk met buitenlandse steun herbouwd naar de bouwplannen van rond 1450.
Route:
Loop verder tot je op het kruispunt tussen de kerkjes in staat en kijk links naar boven.
Eetcafé de Witte
Aan een gastvrij dorpsplein zit altijd een goed café. Naast de kerk is er vrijwel altijd een dorpskroeg. Tegenwoordig is de horeca steeds vaker een eetgelegenheid dan een plaats waar alleen sterke drank wordt verstrekt. De tijden veranderen, de ondernemers veranderen mee met de wensen van de klanten.
Maar het oude spreekwoord blijft gelden:
Welk gastvrij dorp kan zonder een café naast de kerk?
Route:
Sla rechts af voor de kerk en loop door tot je op een T-splitsing met een weg van links staat bij de ingang van een parkeerplaats.
Bartholomeus kerk
De Bartholomeus kerk werd rond 1825-1826 gebouwd en daarna nog eens ingrijpend verbouwd in 1891. De baksteen vormgeving en het vakmanschap dat de bouw tentoonspreidt is kenmerkend voor de bouwstijl van die periode. Na de Tweede Wereld oorlog is het interieur zo goed mogelijk hersteld met meubilair uit andere kerken.
Heeft de Bartholomeus Kerk tegenwoordig een andere bestemming? In dit "juweeltje van Beek" trouwen jaarlijks veel aanstaande bruidsparen, zijn er exposities en worden er concerten gegeven. Ook worden er familiebijeenkomsten zoals dopen en begrafenissen en uitvaartplechtigheden gehouden.
Route:
Neem de weg rechts naast de Bartholomeus Kerk (Kerkberg), loop door tot de weg voor een villa een haakse bocht naar links maakt.
Villa Rozenhof?
De villa "Rozenhof" is een markante wit gepleisterd blokvormig villa met verdieping uit 1870-1875.
Let eens op enkele details: de ramen hebben afgeronde bovenhoeken en een geaccentueerde omlijsting. Ook de daklijsten met consoles zijn bijzonder. Er is een serre (wintertuin) met balkon tegen de oostgevel geplaatst.
Later werd een aanbouw met balkon voor de hoofdingang toegevoegd, waardoor het huis nog meer uitstraling kreeg.
Tegenwoordig is het een lux appartementen complex.
Route:
Loop een klein stukje verder tot je rechts van de weg een ingang van het kerkhof ziet liggen (lange oprijlaan).
Kerkhof met oorlogsmonument
Op de begraafplaats rondom de kerk zijn ook oorlogsgraven van gevallenen uit de Tweede Wereldoorlog. Deze zijn ook opgenomen in de Liberation route en in Traces of War.
Dit oorlogsmonument is er om ook de burgers uit Beek en Ubbergen, die tijdens de Tweede Wereldoorlog gevallen zijn, te blijven herdenken.
Route:
Loop door tot je rechts van de weg een appartementencomplex en het pleintje ervoor kunt zien.
Nieuwbouw aan historisch plein
Dit modern vormgegeven appartementencomplex staat fier op de kop van het plein. een beetje uitdagend toch? Niet verscholen achter oude dromerige bomen. De architect is er in geslaagd het toch wel grote bouwvolume zo te ontwerpen dat het gebouw harmonieert met de stijl van het pleintje, passend in de historische context van deze plek.
Route:
Loop een klein stukje verder en kijk rechts van de weg recht over het pleintje heen.
Maria School
Van het voormalige schoolgebouw is alleen de voorgevel bewaart gebleven. De grijze gevelsteen met de naam van de school is er nog. Wil je weten hoe het er hier vroeger uit heeft gezien, met onverharde wegen en vrijwel geen auto's, neem eens een kijkje op de site van Oud Beek met veel ansichtkaarten. http://oudbeek.nl/
Route:
Loop de bocht door en kijk links van de weg.
Voormalige kostschool
Voormalige Internaat Opzoeken op oud beek meer info.
Route:
Loop verder tot tussen de nieuwbouw net voorbij de parkeerplaats aan de linker kant van de weg.
Nieuwe landhuizen
Een nieuw landhuis bouwen op een van de vrije kavels op deze plek op de stuwwal en ontwerpen binnen de gestelde kaders in te richten naar eigen inzicht, is een droomwens van velen. Slechts een enkeling kan die droom waarmaken. Is dit het huis zoals jij denkt voor jezelf te wonen, of hoe jij denkt dat het in deze wijk past op deze plaats? Zal het met de andere landhuizen passen in de filosofie van deze wijk?
Route:
Loop veder tot je de weg overgaat in een klein paadje en je in een beekdal op een kruispunt staat.
Kastanjedal
Rustig stroomt een klein stroompje water door het Kastanjedal naar beneden. De wanden van het dal zijn begroeid met tamme kastanjes. Als handen steken ze uit de steile wanden en reiken richting de hemel.
's Zomers zitten de vertakte kronen vol met blad en sluit het bladerdak zich boven het dal, dat hier haar naam aan heeft te danken.
Helaas zijn sommige tamme kastanjes de laatste tijd (door ouderdom?) dood gegaan. Tot nu toe worden ze nog niet herplant. Jammer voor het streek eigen karakter van de heuvels om Nijmegen, want Tamme kastanjes werden in deze omgeving door de Romeinen gebracht. Ze vormen dus een deel van het regionale beeldverhaal.
Route:
Neem vanaf de splitsing het paadje omhoog het kastanje dal in.
Loop door het kastanje dal heen over het bruggetje en aan de andere kant weer omhoog tot je uitkomt bij een picknick tafel.
Kastanjedal bij de Kabouterboom
De picknickbank kijkt uit over een klein moerasgebied. Vanuit het moeras stroomt een stroompje met helder koel bronwater vanuit de stuwwal richting de rivier in de uiterwaarden. In het moerasgebied vind je veel bijzondere plantensoorten, zoals goudveil en reuze paardenstaarten, beiden zeldzame plantensoorten in Nederland.
Het beekje verlaat via het Kastanjedal, een dal met vele tamme Kastanjes, een zeer vochtig brongebied om via het centrum van het dorp. Tamme Kastanjes, waar het dal naar vernoemd is, komen al sinds de tijd van de Romeinen in deze bossen veel voor.
Route:
Ga met je rug richting het moeras staan en neem het pad aan je rechter hand richting de huizen.
Loop door tot je op een keerlus staat en kijk rechts achterom.
Huis Geldersch Landschap
Een huis van het Geldersch Landschap en Gelderse Kastelen is te herkennen aan de grachten groene luiken met de rode Gelderse roos op een gele ruit. Weet iemand meer over de bestemming van dit pand?
Route:
Loop verder over de weg tot je rechts van de weg een symmetrisch twee onder een kap huis ziet staan.
Jaren '30 woning
De vormgeving van huizenbouw uit deze periode is in te delen in een aantal hoofdklassen, maar de hoofdprincipes zijn vaak gelijk; zoals gebruik van strakke lijnen en het toepassen van oerhollandse baksteen als bouwmateriaal. Ondanks die strakke lijnen wordt er ook van af geweken, zoals te zien is in de boog boven de voordeur. De Romeinen hadden al een voorliefde voor de boogconstructie omdat deze erg stevig is en zonder extra steunconstructies veel last kan dragen.
Zo'n boog blijkt ook een symbolische betekenis, zo bleek uit vakliteratuur uit die periode: de bouwconstructie is zo stevig, dat ook binnenhuis het gezin in staat is om lief en leed met elkaar te delen. De boog waakt dus over de huiselijkheid. Dat was de opdracht voor de vrouw des huizes in die tijd.
Route:
Loop verder tot de weg een bocht naar rechts maakt en er naast een huis een pad naar links is en kijk naar links boven.
Hoekhuis met torentje
Tot aan de Rijksstraatweg in Beek is de wijk ontworpen in de Art Noveau periode. Dat blijkt uit het stratenplan. Aan de huizen is te zien dat de sluitstukken van de wijk pas in de jaren '30 gebouwd zijn.
Dit pand stamt uit de vroegste periode, omdat het vele ornamenten en een hoekhorentje heeft. De periode voor de eerste wereldoorlog was er een van verbroedering en positivisme met de nadruk op veel decoratie en tierlantijntjes.
Na de eerste wereldoorlog overheerste het functionalisme en de strakheid.
De details van de rijke decoraties zijn in de loop van de tijd verdwenen. Een voorbeeld is het ontbreken van de omlijsting van de ramen. Ook ontbreekt de torenspits van het torentje. Een andere verklaring zou kunnen zijn dat in de crisistijd van 1930 en door voortschrijdende inzichten het oorspronkelijke ontwerp nooit volledig is uitegevoerd.
Route:
Neem het zandpad naast het huis met het torentje het bos in.
Loop door tot je aan de rand van een weiland op een splitsing met een paadje van links boven uitkomt.
Laan forse oude Eiken
De rand van het weiland wordt begrensd door een prachtige laan met fors uitgegroeide eiken. Bomen in of langs het weiland dienden vroeger voor schaduw, zodat de koeien uit de zon konden herkauwen. Nu zijn de meeste koeien in Nederland in een loopstal te vinden.
Route:
Volg het pad met het laantje eiken rechts van het pad.
Loop door tot je aan de rand van het tweede weilandje een paadje van rechts tegenkomt.
Tussen de weilanden door
Let eens op de kleine perceelgrootte. Op hellingen als deze zien we restanten van het zogenaamde vroegere graften landschap, waar er door de eigenaars walletjes op de helling werden aangelegd met stenen uit de naastliggende akkers. Deze stenen wallen werden beplant met meidoorn en sleedoorn en soms ook met hazelaars. Zo werd de erosie van de landbouwgrond op steile hellingen voorkomen. Vroeger waren deze percelen groot genoeg, tegenwoordig heeft men veel grotere percelen.
Behouden om het landschap te behouden.
Route:
Ga met je rug richting het laantje eiken staan en neem het paadje dat recht voor je tussen de twee weilanden doorloopt.
Loop verder tot je rechts van het pad een uitzichtpunt ziet liggen.
Uitzichtpunt Elysese Velden
Vanaf deze bank heb je een uitzicht over de Elysese Velden. Elysion (spreek uit: Elusion) is in de griekse mythologoie de plaats waar zij verblijven die losgekomen zijn van het dagelijks leven. Op deze plek voel je je ook verlost van het dagelijks leven als je wat met de natuur hebt. Voor anderen is het een Illusie, wat weer afgeleid is van het griekse Elysion en het Romeinse Elysium.
Route:
Ga terug naar het paadje en loop via de trapjes naar beneden tot je op een kruising van paden uitkomt op het dieptepunt van het dal.
Vrijstaande Eik
Te midden van de landbouwpercelen van de Elysese velden staat deze oude vrijstaande eik. Monumentale bomen bepalen toch meer de omgeving dan je vaak beseft. Als je er woont en er elke dag langskomt, vallen ze je weinig op. Pas als ze doodgaan en gekapt worden, besef je pas hoe beeldbepalend ze zijn in zowel een natuurlijk open landschap als in een stedelijke omgeving.
Bij het ontwerp van een nieuwbouw plan waar al volwassen bomen groeien, zouden eerst de bomen ingetekend kunnen worden in het stedenbouwkundig plan en vervolgens de gebouwen worden gesitueerd.
Route:
Draai met je rug naar de trapjes toe.
Neem het pad tussen de weilanden door.
Loop door tot je bij de bosrand op een splitsing van paadjes aankomt.
Heggen in het landschap
De paadjes zijn aan weerszijden omzoomt door stekelige struiken als meidoorn en sleedoorn. Juist deze oude afscheidingen geven een bijzonder charme aan het landschap. Meidoorns en sleedoorn bloeien uitbundig wit in het voorjaar. Ze worden druk bezocht door vele insecten die de bloemen bestuiven.
Pas in de nazomer draagt de sleedoorn blauwe pruimpjes en de meidoorn rode bessen. Deze dienen vooral als vogelvoer voor de doortrekkers. De heggen kwetteren dus opgewekt. De blauwe pruimpjes zijn pas te eten nadat de eerste wintervorst eroverheen geweest is. In de zuidelijke landen wordt van deze vruchten jenever gestookt (Slivovitz)
Route:
Neem het paadje dat vanaf de driesprong tussen de weilanden door naar beneden loopt.
Volg het paadje met een bocht naar links en loop door tot je rechts van het pad een uitzicht over de Waalvallei met Persingen daar midden in hebt.
Uitzicht op het kerkje van Persingen
Vanaf het paadje midden tussen de weilanden heb je vlak bij de bosrand een prachtig uitzicht op het kerkje van Persingen. Persingen zelf ligt op een verhoging, een zogenaamde strandwal in de uiterwaarden en is dus van oudsher een nederzetting, die bij hoog water veilig was en daardoor ook van strategisch belang. Wie goed kijkt ziet ook de dorpskroeg en een aantal boerderijen rondom het kerkje liggen op die verhoging.
Het paadje is voorzien van een haag van meidoorns en sleedoorns. In het vroege voorjaar bloeien deze prachtig wit, een extra element in het voorjaar.
Route:
Loop verder de heuvel af tot je op een breder pad uitkomt.
Sla rechts af en loop enkele meters rechtdoor tot een paadje van rechts het pad kruist.
Voormalige boerderij Natte Beek
Op de heuvels rondom Ubbergen werd van oudsher kleinschalige landbouw bedreven, zoals hier bij boerderij Natte Beek. De velden waren oorspronkelijk ontgonnen voor het uitvoeren van een klein gemengd bedrijf. Dus akkerbouw en veeteelt beide. Men verbouwde het voer voor de veestapel zelf op de omliggende akkers (é(én koe, wat schapen en geiten) Met de mest uit de eigen stallen uit te rijden over de akkers en weilanden, kon de grond vruchtbaar blijven. (gesloten ecosysteem!)
Route:
Sla rechts af en loop onderlangs de weilanden tot je op een breder pad uitkomt.
Op de hoek
Laagste en natste punt van het open veld dat nu als weiland in gebruik is. Als je naar de oorspronkelijke grootte kijkt, gezien de grenzen van de groene zoomvegetatie, is er een heel stuk vanaf gehaald, vermoedelijk vanwege de modder.
Bekijk je de oude ansichtkaarten van omstreeks 1920-1940, dan zie je dat de bosschages minder hoog waren. Er waren geen grote oude bomen op de hellingen, behalve in de tuinen van de landgoederen. Je had vroeger dus veel meer vrije uitzichten. Men gebruikte het hout uit het bos vaak als brandstof voor de kachel. Bomen kregen hier dus niet de tijd uit de groeien tot dikke stammen.
Route:
Loop langs de rand van het weiland omhoog tot je op een vijfsprong van paden uitkomt.
Rondom Berg en Dal
Rondom Berg en Dal vind je op de steile heuvels van de stuwwal verschillende landschapstypen. Zie hoe hier de paden kronkelig over de heuvel liggen. Heb je wel eens boven je gekeken hoe de kronen van de bomen het bladerdak boven je sluiten? Pas als het langer regent, wordt de grond onder de bomen nat.
Route:
Neem het pad langs de contouren van de heuvels, met de heuvels rechts van het pad.
Loop door tot het pad langs de rand van een weiland loopt en rechts van het pad een bankje staat.
Langs de heuvels van Ubbergen
Langs de heuvels rondom Ubbergen vind je verschillende fraaie uitzichten. Op die plaatsen staat vaak een bankje om ervan te genieten. Het uitzicht, zoals hier, geeft ruim zicht op een open landschap van weilanden. Een groen lint van graslanden ligt gedrappeerd over de heuvels, terwijl het wandelpad in de schaduw blijft van de overhangende takken van de bomen in de bosrand. Op de toppen van de golven van dit open groene lint kun je genieten van een fraai vergezichten.
Route:
Loop verder tot je op een kruising van paden uitkomt.
Nabij de Natte Beek
Aan de voet van de Boterberg vind je heel toepasselijk een klein woonhuis dat ooit een boerenbedrijf was. Dit gemeentelijk monument uit de 19e eeuw blijkt "Natte Beek" te heten. Groot waren de boeren bedrijven die zich vestigden op de heuvels rondom Berg en Dal niet, wel waren ze meestal zelfvoorzienend.
Route:
Loop rechtdoor en blijf het paadje langs de contouren van de heuvels volgen.
Loop door tot je links van het paadje uitzicht over de uiterwaarden hebt.
Bankje met uitzicht
Wie loopt langs de bovenrand van de velden tussen Beek en Ubbergen geniet van het uitzicht over de vallei waarin de Waal stroomt. Het grappige is dat het bij ieder uitzichtpunt langs de route wel hetzelfde type landschap is, een uiterwaardenlandschap met een of meer dorpjes met een kerktoren. Maar wanneer je even de tijd neemt om nauwkeuriger het beeld te kijken, je steeds andere aspecten van dit landschap naar voren ziet komen. Elk uitzicht punt is zo anders.
Route:
Loop verder tot je op een T-splitsing van paden uitkomt.
Bankje onder boom
Vanaf dit nieuwe bankje (2014) aan de voet van de boom heb je een prachtig uitzicht over de Elyseese velden. Het bankje staat zo opgesteld dat je het grootste deel van de dag prachtig in de zon zit. De voet van de boom met z'n ruwe wortels in combinatie met de spel van licht en schaduw van de boomkroon op de grond maken van deze plek iedere keer dat je er voorbij komt iets bijzonders en voor menig wandelaar een geliefde plek om even pauze te houden.
Route:
Neem het paadje langs de rand van de akker omhoog.
Loop tot vlak bij de hoek van de akker en kijk over de velden richting de vallei.
Uitzicht over het open landschap
Wie onder de overhangende takken van deze prachtig uitgegroeide eik doorkijkt heeft een prachtig uitzicht over de landbouwgronden van de Elysese velden.
Route:
Blijf het paadje langs de rand van de weilanden volgen en loop verder tot je aan je rechter hand een picknickplaats ziet liggen.
Picknickbank aan de van Elysese velden
Tijdens deze wandeling, die voortdurend de berg op gaat en vervolgens steil weer naar beneden, is een moment van rust zeker aan te bevelen. Hier een picknick bank met uitzicht over de landbouwgronden van Elysese velden, waar de meegebrachte broodjes goed zullen smaken.
Route:
Loop een stukje verder tot je op een kruising van wegen aankomt.
Bankje bij de weilanden
Open graslanden en soms ook hier en daar wat landbouwgronden maken dat je de ruimte van het landschap kunt ervaren. De beboste hellingen afgewisseld met deze open stukken zorgen er samen voor dat je tijdens deze wandeling over de stuwwal telkens weer verrast wordt door de natuurlijke vergezichten. Dit in tegenstelling tot de culturele zichtassen, die ook hier door de landeigenaren plaatselijk gekapt zijn.
Route:
Loop rechtdoor op de kruising en volg het paadje langs de rand van de weilanden.
Loop door tot je rechts van het pad een bankje met uitzicht ziet staan.
Wisselende uitzicht over de Elysese Velden
Waar het pad steeds bovenlangs de landbouwpercelen op de Elysese Velden slingert heb je steeds een ander uitzicht over de vallei van de Waal en de Betuwe. Vandaar dat op verschillende buigpunten van de heuvels bankjes opgesteld staan om te genieten van het uitzicht.
Route:
Loop verder langs de rand van het weiland tot je opnieuw een pad vanuit het dal tegenkomt.
Elysese Velden
Elysese Velden, vrij vertaalt de velden van de verhevenen. Waarom verhevene? De naam komt ook voor in Gent en Parijs.
Wordt dit verklaard door het hoger op de heuvel liggen van deze vlaktes of aan het feit dat ze een adelijke familie toebehoorden?
Het pad dat tussen de velden door ligt, komt uit bij de Rozet, het gebouw dat ook van het plaatselijke nieuwsblad is.
Route:
Neem het paadje langs de bosrand met het weiland links van het pad.
Loop een paar meter door tot je op een splitsing met een pad van boven komt.
Mountainbike hek
Mountainbikers zijn heel slechts beperkt welkom op de paden rondom Berg en Dal. Sommige paden zijn erg steil en daarmee erg in trek bij de mountainbikers. Door regenwater slijten deze daardoor wel erg snel uit. Ook zouden de mountainbikers met een rotvaart naar beneden komen en wandelaars kunnen hinderen of erger. Vandaar deze hekken, bij paden, zoals hier. Zo kan iedereen in alle rust van de omgeving genieten.
Route:
Neem het pad langs de rand van het weiland met het weiland links van het pad en het bos en de heuvels rechts.
Loop door tot links in de hoek van het weiland een bankje staat.
Bankje met uitzicht
Uitzicht over de Elysese velden, die er door hun glooiing telkens weer anders uitzien.
Dit is een bankje op het hoekpunt de de Elyseese velden. Voor jou is het dus, of het laatste bankje met uitzicht of de eerste van een serie hele serie.
Route:
Loop verder tot je in het zadelpunt van het dal op een kruising van paden staat.
Knooppunt Stollenberg
In de bossen tussen de Stollenberg en de Ravenberg ligt dit knooppunt, dat enige wandelroute trajecten aan elkaar verbindt. Met de optie, "Plan zelf een wandeling", kun je vanaf diverse startpunten zelf routes maken en uitprinten. Ook vanaf dit knooppunt is dat dus mogelijk.
Route:
Loop vanaf de splitsing bij het hek naar de splitsing bij het bankje.
Voet van de Ravenberg
De Ravenberg is een topheuvel van de stuwwal. Het is een vooruitstekende punt, die min of meer los ligt van de rest van de stuwwal, zoals een vooruit geschoven rotspunt. Vanaf de Ravenberg heb je opnieuw twee vrij gekapte zichtassen, doorzichten op het dorp en de directe omgeving.
Route:
Neem het zijpad (het bankje links) de heuvel af tot je op een splitsing met een ander pad uitkomt.
Knooppunt met trappetje
In een routenetwerk, zoals dit bij Beek-Ubbergen waarbij je uit routestukken zelf een wandeling kunt samenstellen, heb je veel knooppunten nodig.
Dit is zo'n splitsing van wegen.
Hier dicht bij vind je de dikste boom van Nederland, een oude tamme kastanje, de beroemde Kabouterboom van Beek.
Route:
Ga met je rug richting het moeras staan en neem het meest linkse pad van alle splitsingen.
Loop verder tot je rechts van het pad een grote tamme kastanje ziet staan, de Kabouterboom.
Kabouterboom
Wist je wel dat de Kabouterboom bij Berg en Dal de oudste tamme kastanje van Nederland is?
Kabouters zijn van oudsher bekend. Ook hun goede relatie met de paddestoel, vooral die metrode met de witte stippen en met de ring om de steel is goed. Sommige kabouters schijnen er zelfs in te wonen.
Menigeen begrijpt deze ingewikkelde relatie niet goed en vandalen hebben de kabouterboom helaas meermalen in de fik gestoken.
Route:
Loop verder tot je links van het pad achter het hek een kabouter en een houten paddenstoel ziet staan.
Kabouterroute
Langs de rand van de heuvels rondom Ubbergen is voor de kleinste wandelaars en hun (groot-)ouders een Kabouterroute aangelegd.
De Kabouterroute is aangegeven met houten paddenstoelen en tuinkabouters. Ze staan overal langs de route. De route ligt ook langs de beroemde Kabouterboom in het Kastanjedal. De folder met routebeschrijving is te krijgen bij de plaatselijke VVV.
Zelfs als het lopen soms nog niet meevalt, kun je vanuit de wandelwagen gefascineerd zijn door het zoeken (en vinden!) van de paddenstoelen langs de route. Maar kun je ook al herkennen welke kabouters er langs de route staan en wat hun functie of beroep is?
Route:
Loop verder tot je op een groter pad terecht komt.
Villa 't Kaempke
Verspreid over de hellingen van de stuwwal rondom Berg en Dal en Beek Ubbergen vind je meerdere onder architectuur gebouwde villa's, zoals ook deze villa 't Kaempke. De soberheid van de jaren dertig is nog steeds zichtbaar in de vrijwel oorspronkelijke architectuur. Juist omdat deze villa ongeschonden de tijd heeft overleefd, is ze een aanwinst in het landschap.
Route:
Neem het zandpad richting de verharde weg (Dit is het pad tegenover het hek van het huis.)
Bij de haakse bocht in de asfaltweg rechtdoor over het asfalt naar beneden.
Onderaan links afslaan en daarna meteen weer rechts afslaan een klein klinkerweggetje in (Elzenweg).
Loop door tot je bij een parkeerplaats aankomt en kijk rechts van het weggetje onder de bomen.
Wasbekken Ubbergen
Met het heldere bronwater uit de stuwwal was er in het dorp Beek Ubbergen waren er in de 19 e eeuw veel wasserijen. Overal in het dorp stroomt water, zijn er oude openbare wasplaatsen hersteld, zodat de geschiedenis levend bewaart blijft. Verscholen onder hoge bomen in de achtertuin van een woning een monument van de wasserij huisvlijt in Beek Ubbergen.
Route:
Loop verder tot het einde van de parkeerplaats, waar de weg een bocht naar links maakt.
Sla rechts af bij de vijver een klein paadje in.
Loop door tot je links van het pad bamboe ziet staan.
Bamboe
Soms wordt Bamboe als tuinplant door tuinarchitecten toegepast in hun ontwerp. Het ruisen van de bladeren in de wind, geeft de tuinliefhebber veel rust.
Soms ontsnappen deze houtige grassen en zijn ze een ware plaag in de tuin. Doordat sommige soorten met hun wortelstokken ondergronds een stevig netwerk vormen, komen ze op niet gewenste plaatsen boven de grond. Het kan dus een onkruid zijn. Bloeit de Bamboe soms pas na jaren, dan gaan die planten dood.
Route:
Loop verder omhoog.
Steek de asfaltweg over en volg het paadje enkele traptreden omhoog tot je op een splitsing van paadjes staat.
Trapjes
Soms als het pad erg steil is, zijn er keurige trapjes in de helling aangelegd. Zodoende zijn de glibberige keileem heuvels ook bij regen goed begaanbaar voor de wandelaar. Bovendien is er minder erosie door het afstromende regenwater.
Route:
Vanaf de splitsing het paadje de heuvel op (Laat het paadje met de vele houten traptreden en de villa boven op de berg even links liggen).
Loop het paadje omhoog tot vlak voor het einde en kijk af en toe even over je rechter schouder voor een prachtige blik het dal in.
Uitzicht over het dal
Op deze wandeling kun je net als de vroegere landeigenaren telkens weer genieten van het uitzicht op een volgend dal. Zij kozen ervoor op de stuwwal hun huis te bouwen.
Ook hier raden we je aan eens in de collectie van oude foto's en ansichtkaarten van Oud Beek te kijken, om zelf te onderzoeken, hoe het landschap in 100 jaar door de mens veranderd is.
Route:
Loop door tot je aan het einde van het paadje bij de inrit van een groot huis staat, sla hier rechts af en loop een paar meter door en kijk links naar de inrit.
Villa in Toscaanse sfeer
Deze buitenplaats is ontworpen in Pallacio stijl
Boven op de heuvel aangekomen, denk je toch ook een moment in Toscane te zijn. Zeker omdat ook de tuinaanleg dit beeld versterkt. De oprijlaan met de slanke cipressen zie je vaak in zuidelijke landen.
Het geheel kan ook als een verwijzing naar de Romeinen worden begrepen. Die rijke Romeinen hebben hier misschien vroeger wel geleefd. In de genen van burgers leeft die Romeinse geest dus nog steeds voort en vraagt om de aandacht van de voorbijganger voor het verleden van deze regio.
Route:
Neem de asfaltweg met de bocht naar rechts mee langzaam omhoog.
Loop door tot je recht van de weg een inrit ziet met een grote groene metalen mast erbij.
Bovenleidingmast tramweg
Met even goed zoeken, zie je hier nog een van de vele bovenleidingmasten van de tramweg, die tot '57 in gebruik was. Dit was het trac´e; van die tramweg. In de jaren '60 was deze lijn niet meer rendabel en werd afgebroken. Rond diezelfde tijd werd deze villa gebouwd.
Route:
Loop verder.
Loop door tot je links van de weg een klein paadje ziet.
Sla links af en volg het paadje over de trapjes naar beneden.
Loop door tot ongeveer 20 meter voor het einde van het paadje en kijk schuin rechts omhoog.
Plaats tramweg viaduct
Op deze plek heeft het hoge tramweg viaduct gelegen. De tram maakte hier een keerlus om hoogte te maken en zo de stuwwal op te komen, door hier op deze plek boven het pad via een hoog ijzeren viaduct het dal over te steken.
Voor foto's hiervan en van het tracé, zie:de website van oude ansichtkaarten van "Oud Beek".
Route:
Loop door tot je uitkomt bij de grote weg en steek over naar de overkant van de weg waar een parkeerplaats is. (Mocht je verder wandelen: in de meeste gevallen gaat het pad aan de overkant van de parkeerplaats weer verder het bos in.)
Parkeerplaats top Keteldal
Op deze ruime parkeerplaats is plaats voor zes auto's. Op de borden staat evenwel dat je er niet mag parkeren. Het is dus geen plek om van hieruit te wandelen.
Route:
Neem vanaf de parkeerplaats het brede pad dat het bos inloopt.
Volg het pad met de U-bocht mee tot je bij een weiland op een splitsing met een pad van rechts uitkomt.
Uitzicht vanuit Keteldal
Hier bovenaan het Keteldal heb je op dit knooppunt opnieuw een prachtig uitzicht over het Rijn(Waal)dal. Stel je eens voor hoe prachtig het zal zijn hier een huis op de helling te hebben en het hele jaar door van dit prachtige uitzicht te genieten.
Ook de schilders van de Haagse School hielden van dit landschap. Verscheidene plekjes in de dorpen onderaan de stuwwal werden door hen aan het begin van de vorige eeuw vastgelegd.
Route:
Neem vanaf de splitsing van paden het paadje dat in westelijke richting langs het weiland loopt.
Volg het pad met de bocht mee naar rechts.
Loop de heuvel omhoog tot je helemaal bovenaan op een splitsing van paden uitkomt.
Toegang bossen Duivelsberg
Vanaf hier heb je een geode toegang tot de bossen Duivelsberg Wylerberg en Vossenberg.
Er zijn verschillende rondwandelingen mogelijk.
Route:
Volg het half verharde pad langs de huizen.
Loop door tot je op een splitsing met twee paden links vanuit het bos uitkomt.
Heuvelachtig landschap
Je kunt hier duidelijk zien dat Berg en Dal op de stuwwal ligt. De paden lopen steil naar beneden het dal in. De dalen zijn in de loop van vele millennia uitgesleten door het regenwater.
Route:
Neem het rechter pad dat het bos ingaat.
Loop stijl naar beneden het dal in.
Loop door tot je een open plek aan je rechter hand ziet.
Adelaarsvaren
Op deze open plek in het bos, je ziet meteen dat er adelaarsvarens staan. Adelaarsvaren wijzen er op dat er in dit gebied al lang bos is geweest.
In het voorjaar komen de groene opgerolde bladeren tevoorschijn; de hele zomer is er een dicht dek van varenbladen. In de herfst sterven de takken af. In de ondergrondse wortelstokken wordt veel zetmeel opgeslagen als reserve voedsel, zodat deze in het vroege voorjaar kunnen uitlopen.
Route:
Loop verder over het pad tot je rechts in de diepte een groene plek in het beekdal ziet liggen.
Vochtige plek in beekdal
Als je op deze plek naar beneden kijkt zie je op de bodem van het dal een beekje stromen. Soms is dit alleen maar een vochtige plek, soms stroomt er echt water. In miniatuur zie je hier hoe de beek de kanten van het dit kleine dal uitslijt. De relatief vlakke bodem is een verzamelplaats van water met zandresten van hogerop van de helling.
Planten van het vochtige milieu groeien hier graag.
Route:
Loop door tot je links naast het pad een diepe kloof ziet liggen.
Holle weg
Het landschap rond de Duivelsberg was als sinds de Romeinen van strategisch belang. Oude en nieuwe wegen liggen er in dit gebied. Soms zijn ze met een stenen verharding.
Vaak liggen ze in de door het water uitgesleten dalen, zoals hier bij deze holle weg.
Route:
Loop door tot je op een splitsing van paden bij een wegwijzer (rechts van het pad langs de beek) uitkomt.
Loop het trapje af tot je bij de wegwijzer bent.
Wegwijzer
Deze wegwijzer staat vlak bij een beekje dat naar benden richting de Waal stroomt. Hij wijst wandelaars al vele jaren de weg richting Berg en Dal en naar de Duivelsberg.
Route:
Neem vanaf de wegwijzer het pad dat de beek oversteekt en ga aan de andere kant van het dal de heuvel omhoog.
Ga rechtdoor op een splitsing met een pad naar rechts.
Loop door tot je rechts van het pad bovenaan de heuvel een monument (opmerkelijke zuil) ziet staan.
Monument dakpannenfabriek
Dat hier rond de Duivelsberg al vele jaren dakpannen geproduceerd worden op industriële schaal gedenkt dit monument. De grondstoffen, een mengsel van leem en klei liggen rond de Duivelsberg voor het oprapen. Al in de Romeinse tijd was hier daarom een dakpannen industrie te vinden. Romeinse dakpannen werden voorzien van een stempel door de fabriek waar ze gemaakt werden. Met bodemvondsten is het bestaan van deze industrie dus aan te tonen. Het produceren van dakpannen op deze wijze heeft geduurd tot rond 1900, toen er nieuwe productie methoden kwamen.
Route:
Blijf het pad langs de bosrand volgen tot je rechts van het pad een goed uitzicht over de landbouwpercelen hebt.
Uitzicht over het dal.
Tijdens de wandelingen over de Duivelsberg en omgeving kun je telkens verrast worden door prachtige uitzichten over het golvende heuvelland.
Ook de toeristen weten de Duivelsberg te waarderen als vakantiegebied. Ze verblijven graag op de camping, die je in de verte ziet liggen.
Route:
Blijf het pad volgen tot je op een splitsing van paden uitkomt bij een breed autopad.
Volg hier de autoweg het bos in.
Waar de autoweg zich splitst rechts af het bos in en een klein eindje doorlopen tot je op een splitsing van bospaden staat.
Gemengd loofbos
De Duivelsberg is voor een groot deel begroeid met Beukenbos. Hier is een gemengd loofbos te vinden, allerlei soorten loofbomen groeien op deze plek door elkaar. Ook zijn de bomen niet allemaal even oud; jongere boompjes staan op open plekken tussen oudere exemplaren. Dit bos is dus een eind op weg om een natuurlijk loofbos te worden.
Route:
Neem vanaf het kruispunt van bospaden het pad dat in zuidelijke richting het dal naar beneden loopt. (Dit pad is gemarkeerd met gele paaltjes.)
Loop door tot het pad door een goot loopt (holle weg).
Holle weg
In de ijstijden spoelde er hier door erosie met regenwater diepe dalen uit.
De karren uit de vorige eeuw maakten gebruik van deze uitgeslepen dalen om door het gebied te trekken. Zo ook dit pad met de steile zijkanten, die voor het transport van goederen is gebruikt.
We noemen dit een holle weg.
Op de vochtige zijkanten kun je soms bijzondere mossen vinden.
Route:
Loop door tot je vlak voor de parkeerplaats op een splitsing van paden uitkomt
Knooppunt Kleefsebaan
Om wandelaars die starten op de parkeerplaats aan de Kleefsebaan aan te sluiten op het wandelproject is een knooppunt nodig. Dat vind je op deze locatie.
