Beek Ubbergen kent vele historische gebouwen. Deze zijn op passende wijze gecombineerd met nieuwbouw. Onder in het kastanjedal is een vijver te vinden. Deze vijver was ooit bedoeld als spaarbekken en molenkolk. Het water voor de watermolen beneden in het dorp werd hier tijdelijk opgeslagen. Tegenwoordig is de vijver vooral decoratief. Tegenover het gemeentehuis is de oude watermolen van Beek-Ubbergen te vinden. Het water wordt opgestuwd zodat het bij het molenrad veel verval heeft. Onder aan de Ravensberg is een wijk met veel huizen uit de jugendstil periode. De jugendstil ook wel art noveau genoemd kenmerkt zich door een voorkeur voor vormen uit de natuur. Onder aan de Ravenberg is een wijk gebouwd met veel Jugenstil panden. Vanuit elke hoek en in elk seizoen zien de Elyseese velden er anders uit. Genieten tijdens de wandeling en vanaf de vele uitzichtpunten van deze vele aanzichten.
De Bartholomeus kerk werd rond 1825-1826 gebouwd en daarna nog eens ingrijpend verbouwd in 1891. De baksteen vormgeving en het vakmanschap dat de bouw tentoonspreidt is kenmerkend voor de bouwstijl van die periode. Na de Tweede Wereld oorlog is het interieur zo goed mogelijk hersteld met meubilair uit andere kerken.
Heeft de Bartholomeus Kerk tegenwoordig een andere bestemming? In dit "juweeltje van Beek" trouwen jaarlijks veel aanstaande bruidsparen, zijn er exposities en worden er concerten gegeven. Ook worden er familiebijeenkomsten zoals dopen en begrafenissen en uitvaartplechtigheden gehouden.
Route:
Neem de weg rechts naast de Bartholomeus Kerk (Kerkberg), loop door tot de weg voor een villa een haakse bocht naar links maakt.
Villa Rozenhof?
De villa "Rozenhof" is een markante wit gepleisterd blokvormig villa met verdieping uit 1870-1875.
Let eens op enkele details: de ramen hebben afgeronde bovenhoeken en een geaccentueerde omlijsting. Ook de daklijsten met consoles zijn bijzonder. Er is een serre (wintertuin) met balkon tegen de oostgevel geplaatst.
Later werd een aanbouw met balkon voor de hoofdingang toegevoegd, waardoor het huis nog meer uitstraling kreeg.
Tegenwoordig is het een lux appartementen complex.
Route:
Loop een klein stukje verder tot je rechts van de weg een ingang van het kerkhof ziet liggen (lange oprijlaan).
Kerkhof met oorlogsmonument
Op de begraafplaats rondom de kerk zijn ook oorlogsgraven van gevallenen uit de Tweede Wereldoorlog. Deze zijn ook opgenomen in de Liberation route en in Traces of War.
Dit oorlogsmonument is er om ook de burgers uit Beek en Ubbergen, die tijdens de Tweede Wereldoorlog gevallen zijn, te blijven herdenken.
Route:
Loop door tot je rechts van de weg een appartementencomplex en het pleintje ervoor kunt zien.
Nieuwbouw aan historisch plein
Dit modern vormgegeven appartementencomplex staat fier op de kop van het plein. een beetje uitdagend toch? Niet verscholen achter oude dromerige bomen. De architect is er in geslaagd het toch wel grote bouwvolume zo te ontwerpen dat het gebouw harmonieert met de stijl van het pleintje, passend in de historische context van deze plek.
Route:
Loop een klein stukje verder en kijk rechts van de weg recht over het pleintje heen.
Maria School
Van het voormalige schoolgebouw is alleen de voorgevel bewaart gebleven. De grijze gevelsteen met de naam van de school is er nog. Wil je weten hoe het er hier vroeger uit heeft gezien, met onverharde wegen en vrijwel geen auto's, neem eens een kijkje op de site van Oud Beek met veel ansichtkaarten. http://oudbeek.nl/
Route:
Loop de bocht door en kijk links van de weg.
Voormalige kostschool
Voormalige Internaat Opzoeken op oud beek meer info.
Route:
Loop verder tot tussen de nieuwbouw net voorbij de parkeerplaats aan de linker kant van de weg.
Nieuwe landhuizen
Een nieuw landhuis bouwen op een van de vrije kavels op deze plek op de stuwwal en ontwerpen binnen de gestelde kaders in te richten naar eigen inzicht, is een droomwens van velen. Slechts een enkeling kan die droom waarmaken. Is dit het huis zoals jij denkt voor jezelf te wonen, of hoe jij denkt dat het in deze wijk past op deze plaats? Zal het met de andere landhuizen passen in de filosofie van deze wijk?
Route:
Loop veder tot je de weg overgaat in een klein paadje en je in een beekdal op een kruispunt staat.
Kastanjedal
Rustig stroomt een klein stroompje water door het Kastanjedal naar beneden. De wanden van het dal zijn begroeid met tamme kastanjes. Als handen steken ze uit de steile wanden en reiken richting de hemel.
's Zomers zitten de vertakte kronen vol met blad en sluit het bladerdak zich boven het dal, dat hier haar naam aan heeft te danken.
Helaas zijn sommige tamme kastanjes de laatste tijd (door ouderdom?) dood gegaan. Tot nu toe worden ze nog niet herplant. Jammer voor het streek eigen karakter van de heuvels om Nijmegen, want Tamme kastanjes werden in deze omgeving door de Romeinen gebracht. Ze vormen dus een deel van het regionale beeldverhaal.
Route:
Volg vanaf de splisting het paadje het dal naar beneden.
Loop door tot je bij de vijver op een knooppunt van paadjes staat.
Vijver kastanjedal
Voor de molen als waterreservoir met goudveil Molengebouw staat er waterrad is verplaatst. Door het h0ogte verschil kan het molenrad blijven draaien.
Route:
Neem het paadje het dal naar beneden dat links langs een grasveld en een gebouw loopt.
Loop de trapjes af en loop door tot je op de hoofdweg staat.
Gemeentehuis Beek Ubbergen
Nieuw knooppunt. Zie oud beek ansichtkaarten, Is dit het oude of het nieuwe gemeentehuis.
Route:
Neem vanaf het gemeentehuis de weg die links van de hoofdweg schuin omhoog loopt (de van Poldersveldtweg).
Loop een klein eindje omhoog tot je links en rechts van de weg jugendstil panden zien staan.
Jugendstil panden
Jugendstil panden Info opzoeken op oud beek ansichtkaarten of gemeentelijk archief .
Route:
Loop verder omhoog tot je op een kruising van wegen uitkomt.
Knooppunt Jugenstilwijk
Nieuw knooppunt. Is dit een hele wijk met veel Jugenstil panden?
Route:
Neem de weg (Ravenberg) naar boven (met de richting van het verkeer mee).
Loop door tot je bij een weg naar rechts het bos in uitkomt en kijk omhoog richting het dak van het gebouw waar je voor staat.
Hoekhuis met torentje
Tot aan de Rijksstraatweg in Beek is de wijk ontworpen in de Art Noveau periode. Dat blijkt uit het stratenplan. Aan de huizen is te zien dat de sluitstukken van de wijk pas in de jaren '30 gebouwd zijn.
Dit pand stamt uit de vroegste periode, omdat het vele ornamenten en een hoekhorentje heeft. De periode voor de eerste wereldoorlog was er een van verbroedering en positivisme met de nadruk op veel decoratie en tierlantijntjes.
Na de eerste wereldoorlog overheerste het functionalisme en de strakheid.
De details van de rijke decoraties zijn in de loop van de tijd verdwenen. Een voorbeeld is het ontbreken van de omlijsting van de ramen. Ook ontbreekt de torenspits van het torentje. Een andere verklaring zou kunnen zijn dat in de crisistijd van 1930 en door voortschrijdende inzichten het oorspronkelijke ontwerp nooit volledig is uitegevoerd.
Route:
Neem het zandpad naast het huis met het torentje het bos in.
Loop door tot je aan de rand van een weiland op een splitsing met een paadje van links boven uitkomt.
Laan forse oude Eiken
De rand van het weiland wordt begrensd door een prachtige laan met fors uitgegroeide eiken. Bomen in of langs het weiland dienden vroeger voor schaduw, zodat de koeien uit de zon konden herkauwen. Nu zijn de meeste koeien in Nederland in een loopstal te vinden.
Route:
Volg het pad met het laantje eiken rechts van het pad.
Loop door tot je aan de rand van het tweede weilandje een paadje van rechts tegenkomt.
Tussen de weilanden door
Let eens op de kleine perceelgrootte. Op hellingen als deze zien we restanten van het zogenaamde vroegere graften landschap, waar er door de eigenaars walletjes op de helling werden aangelegd met stenen uit de naastliggende akkers. Deze stenen wallen werden beplant met meidoorn en sleedoorn en soms ook met hazelaars. Zo werd de erosie van de landbouwgrond op steile hellingen voorkomen. Vroeger waren deze percelen groot genoeg, tegenwoordig heeft men veel grotere percelen.
Behouden om het landschap te behouden.
Route:
Ga met je rug richting het laantje eiken staan en neem het paadje dat recht voor je tussen de twee weilanden doorloopt.
Loop verder tot je rechts van het pad een uitzichtpunt ziet liggen.
Uitzichtpunt Elysese Velden
Vanaf deze bank heb je een uitzicht over de Elysese Velden. Elysion (spreek uit: Elusion) is in de griekse mythologoie de plaats waar zij verblijven die losgekomen zijn van het dagelijks leven. Op deze plek voel je je ook verlost van het dagelijks leven als je wat met de natuur hebt. Voor anderen is het een Illusie, wat weer afgeleid is van het griekse Elysion en het Romeinse Elysium.
Route:
Ga terug naar het paadje en loop via de trapjes naar beneden tot je op een kruising van paden uitkomt op het dieptepunt van het dal.
Vrijstaande Eik
Te midden van de landbouwpercelen van de Elysese velden staat deze oude vrijstaande eik. Monumentale bomen bepalen toch meer de omgeving dan je vaak beseft. Als je er woont en er elke dag langskomt, vallen ze je weinig op. Pas als ze doodgaan en gekapt worden, besef je pas hoe beeldbepalend ze zijn in zowel een natuurlijk open landschap als in een stedelijke omgeving.
Bij het ontwerp van een nieuwbouw plan waar al volwassen bomen groeien, zouden eerst de bomen ingetekend kunnen worden in het stedenbouwkundig plan en vervolgens de gebouwen worden gesitueerd.
Route:
Draai met je rug naar de trapjes toe.
Neem het pad tussen de weilanden door.
Loop door tot je bij de bosrand op een splitsing van paadjes aankomt.
Heggen in het landschap
De paadjes zijn aan weerszijden omzoomt door stekelige struiken als meidoorn en sleedoorn. Juist deze oude afscheidingen geven een bijzonder charme aan het landschap. Meidoorns en sleedoorn bloeien uitbundig wit in het voorjaar. Ze worden druk bezocht door vele insecten die de bloemen bestuiven.
Pas in de nazomer draagt de sleedoorn blauwe pruimpjes en de meidoorn rode bessen. Deze dienen vooral als vogelvoer voor de doortrekkers. De heggen kwetteren dus opgewekt. De blauwe pruimpjes zijn pas te eten nadat de eerste wintervorst eroverheen geweest is. In de zuidelijke landen wordt van deze vruchten jenever gestookt (Slivovitz)
Route:
Loop vanaf de splitsing de heuvel omhoog tot je opnieuw bij een splitsing van paden met een bankje aankomt.
Bankje onder boom
Vanaf dit nieuwe bankje (2014) aan de voet van de boom heb je een prachtig uitzicht over de Elyseese velden. Het bankje staat zo opgesteld dat je het grootste deel van de dag prachtig in de zon zit. De voet van de boom met z'n ruwe wortels in combinatie met de spel van licht en schaduw van de boomkroon op de grond maken van deze plek iedere keer dat je er voorbij komt iets bijzonders en voor menig wandelaar een geliefde plek om even pauze te houden.
Route:
Volg het paadje langs de contouren van de heuvel door het bos tot je weer langs een weiland loopt en rechts een prachtig uitzicht over de waalvallei hebt.
Bankje met uitzicht
Wie loopt langs de bovenrand van de velden tussen Beek en Ubbergen geniet van het uitzicht over de vallei waarin de Waal stroomt. Het grappige is dat het bij ieder uitzichtpunt langs de route wel hetzelfde type landschap is, een uiterwaardenlandschap met een of meer dorpjes met een kerktoren. Maar wanneer je even de tijd neemt om nauwkeuriger het beeld te kijken, je steeds andere aspecten van dit landschap naar voren ziet komen. Elk uitzicht punt is zo anders.
Route:
Loop verder tot je op een kruising van paden uitkomt.
Nabij de Natte Beek
Aan de voet van de Boterberg vind je heel toepasselijk een klein woonhuis dat ooit een boerenbedrijf was. Dit gemeentelijk monument uit de 19e eeuw blijkt "Natte Beek" te heten. Groot waren de boeren bedrijven die zich vestigden op de heuvels rondom Berg en Dal niet, wel waren ze meestal zelfvoorzienend.
Route:
Loop rechtdoor op de kruising en blijf het pad onderlangs de heuvels volgen.
Loop door tot je links van het paadje een bankje ziet staan.
Langs de heuvels van Ubbergen
Langs de heuvels rondom Ubbergen vind je verschillende fraaie uitzichten. Op die plaatsen staat vaak een bankje om ervan te genieten. Het uitzicht, zoals hier, geeft ruim zicht op een open landschap van weilanden. Een groen lint van graslanden ligt gedrappeerd over de heuvels, terwijl het wandelpad in de schaduw blijft van de overhangende takken van de bomen in de bosrand. Op de toppen van de golven van dit open groene lint kun je genieten van een fraai vergezichten.
Route:
Loop verder tot je op een veelsprong van paden staat.
Rondom Berg en Dal
Rondom Berg en Dal vind je op de steile heuvels van de stuwwal verschillende landschapstypen. Zie hoe hier de paden kronkelig over de heuvel liggen. Heb je wel eens boven je gekeken hoe de kronen van de bomen het bladerdak boven je sluiten? Pas als het langer regent, wordt de grond onder de bomen nat.
Route:
Neem het pad dat langs het contour van de heuvel loopt, met de heuvel links van het pad.
Uitzichtpunt Ooijpolder
Wie langs de rand van de stuwwal bij Berg en Dal en Ubbergen loopt, kan genieten van vele prachtige uitzichten. Op dit punt heb je opnieuw zo'n uitzicht.
Vanaf het bankje, maar ook staande achter het bankje heb je een prachtig uitzicht over de vallei van de Waal en de achterliggende Betuwe.
Je kunt de kerktorens van verschillende dorpen in de Ooijpolder bij helder weer zien liggen.
Route:
Loop verder en kijk naar de beuken naast het bankje rechts van het pad.
Namen in de bomen
Dat dit uitzicht over de Waalvallei al jaren tot de verbeelding spreekt, zie je aan de namen, die door bezoekers in de bomen gekrast zijn. Het inkerven beschadigt de boom en is daarom verboden.
Toch gebeurt het nog vaak. In de loop van de jaren vergroeit de tekst, die in de boom gekrast werd, maar soms kun je na 70 jaar de tekst nog duidelijk lezen. Zo wordt de boom een herinnering van een bijzonder moment op deze plek. Het was vroeger heel gebruikelijk de initialen van jou en je eerste liefje in de boom te kerven.
Route:
Loop verder tot het einde van de scherpe bocht naar links en kijk rechts van het pad iets naar beneden het dal in.
Gezicht op de Refter
Het gebouw, de Refter, werd rond 1910 gebouwd voor een zusterorde. Deze nonnen gaven in het Frans onderwijs aan de burgermeisjes op deze kostschool. Voor Nederlandse begrippen rijst het gebouw sprookjesachtig op in het dal tussen de bomen.
Het is opgetrokken uit baksteen in neogotische stijl met veel pinakels. De architect is J. van Groenendael. Van hier is de achthoekige torenspits goed te zien, die midden op de kapel geplaatst is.
Route:
Loop verder tot je vlak voor de asfaltweg op een splitsing met een pad van links boven vanaf de heuvel komt.
Beukenbossen bij Ubbergen
De hellingen tussen Berg en Dal en Ubbergen zijn bedekt met oud beukenbos. In de zomer sluit het bladerdek van de beuken zich hoog boven je hoofd en werpt diepe schaduwen over de bosgrond.
Onder beukenbomen groeien weinig andere planten. Dit komt omdat op deze zandige bodems de beukenbladeren moeilijk verteren tot humus. Op kalkgronden gaat dit veel beter. De bekende voorjaarsbloeiers, als speenkruin en bosanemonen, zoals je die misschien wel eens in de beukenbossen van Noord-Frankrijk hebt gezien, krijgen hier door het dikke onverteerde bladpakket geen kans.
Route:
Neem vanaf de splitsing het pad dat door het beukenbos omhoog loopt.
Loop door tot je een afwateringskuil langs het pad ziet liggen.
Opvang regenwater
Langs het pad zijn afwateringsgeulen en kuilen gegraven. Zo wordt voorkomen dat bij stortbuien grote hoeveelheden regenwater naar beneden stromen en grote erosiegeulen veroorzaken.
Neemt de erosie zo toe, dan komen de oppervlakkige voedingswortels en de hechtwortels van de beuken bloot te liggen. De bomen gaan dan dood en de erosie kan nog meer toenemen. Door het water op te vangen in van dit soort bekkens wordt dit voorkomen. Daarom wordt ook de wandelaar dringend verzocht op de paden te blijven.
Route:
Loop verder omhoog en neem het rechter pad op de Y-splitsing.
Loop langs de top van de berg en ga rechtdoor op de kruising.
Kijk rechts naast het pad voor de picknickplaats.
Picknickplaats
Deze picknickplaats is een relict uit de tijd dat een gezin eindelijk een auto bezat en op zondag trots kon genieten van zijn vrijheid om het land te doorkruisen, te genieten van andere toeristen (bermtoerisme), de fraaiheid van het toenmalige Nederlandse landschap en met een tevreden gevoel over de afgesloten week ging picknicken op zo'n primitief aangelegde picknickplaats in het bos. Men had de boterhammen gesmeerd bij zich met een thermoskan koffie.
De huidige autobezitter stelt wat meer eisen aan voorzieningen voor de invulling van vrije tijd. Dat is de reden dat plaatsen als deze er verlaten en verwaarloosd bij liggen. Toch kun je nog steeds hier genieten van de rust en de natuur. De plekken hebben ook iets mystieks als in het sprookje van Doornroosje, het groen is uitgegroeid. Juist daardoor zijn ze aantrekkelijk en bijzonder voor wandelaars, die er bij stil willen staan.
Route:
Loop verder over het wandelpad tot je op een splitsing bij een asfaltweg uitkomt.
Parkeerplaats bij de Boterberg
Onder hoge bomen, vind je bij een splitsing van wegen deze kleine parkeerplaats voor ongeveer vier auto's. Het is een prima startpunt voor een wandeling door de prachtige heuvels rondom Berg en Dal, zolang je je auto hier mag parkeren van de grondeigenaar. (graag bericht, als dit niet meer mag, omdat deze parkeerplaats in de rij van startpunten is opgenomen. Het routeteam past dan de route aan.)
Route:
Ga met je rug richting de Y-splitsing staan en volg de asfaltweg die je voor je ziet.
Loop door tot je links van de weg een aantal bospaden waarvan één met een wit hek ervoor ziet.
Oude Lindelaan
Aan deze zijde van de rechte lindelaan sluit een statig hek van het Gelders Landschap deze oude laan af. Linden herken je aan de broek, de wortelopslag aan de voet van de stam. In het vroege voorjaar is hier veel te zien op het gebied van voorjaarsbloeiers. De bodem zit vol met bolletjes en knolletjes, die dan volop bloeien. zoals Speenkruid en bosanemonen. Later in de zomer bloeien de Linden en verzamelen duizenden bijen de nectar voor de crèmige lindenbloesemhoning.
Een mooie laan als deze vormt voor elke natuurgenieter een uitnodiging om te gaan wandelen in het bos van Gelders Landschap. Wat zou er achter dit hek liggen? Waar gaat deze laan heen?
Route:
Loop langs het witte hek door de lindenlaan.
Loop op het einde recht door en houdt links aan.
Loop door tot je bij het uitzichtpunt bent.
Uitzichtpunt Boterberg met vliegdennen
Ook vanaf de Boterberg heb je een uitzicht op het kerkje van Persingen. De eeuwenoude rode bakstenen van het kerkje steken af tegen het lichtgroene landschap met een strak blauwe lucht erboven.
Het beeld zelf wordt omsloten door vliegdennen, met zomer en winter altijd een donkergroene kroon. Bij mooi weer is bij het ruisen van de wind in de kruinen het spel van schaduwen op de grond te zien, zeker als er een klein briesje staat.
In een ver verleden bij de aanleg van deze plek is dus niet alleen gedacht aan het prachtige uitzicht, maar is ook omlijsting zo ingeplant, dat deze groene bomen bijdragen aan de sfeer van de plek zelf. De plek blijft je bij en deze herinnering maakt dat je vaker terug zou willen komen om in andere jaargetijden ook te genieten van dit uitzicht.
Route:
Loop terug tot de kruising van paden bij de lindenlaan.
Lindelaan op de Boterberg
In het verleden is hier een prachtige Lindelaan aangeplant.
Linden staan bekend om een rijke ondergroei van allerlei vrij zeldzame planten. Vooral in het vroege voorjaar bloeien hier veel voorjaarsbloeiers.
De Lindenbomen zijn mooi recht omhoog gegroeid, waardoor de laan ook in de winter als alleen de silhouetten van de bomen te zien zijn, de laan een statige aanblik heeft.
Bijen, die van bloem tot bloem vliegen maken bijna geen geluid. Gonst op een warme zomermorgen de hele laan luid van duizenden bijen, dan zijn de honingbijen bezig de nectar van bladluizen te verzamelen. Kennelijk doen ze dit vliegend, vandaar het luide gegons. Heeft het pas geregend dan zijn alle bladluizen van de bladeren afgespoeld en is het stil in de laan. De donkere kruidige honing die van deze luizennectar komt, wordt in Frankrijk en Duitsland zeer gewaardeerd. Onze imkers vinden voor deze honing hier nog maar weinig liefhebbers.
Route:
Ga met je rug richting de lindenlaan staan en sla rechts af op de splitsing van paden.
Loop door tot je op een recreatie weide bent.
Recreatie veld
Het bermtoerisme was in de jaren '60, toen veel mensen hun eerste auto kregen pas echt een hit. In die tijd is dit recreatieveld kennelijk aangelegd. Of is het een verlaten akker? Als dagtoeristen bracht je met je gezin een hele zondag samen met andere gezinnen door op zo'n plak. Je ziet dat nu nog steeds bij grote steden, als Athene en Parijs. Daar gaat de Fransman nog steeds in het park zitten met een boek, een fles wijn, wat stokbrood en kaas.
Die (regionale) dagjesmensen met een gevulde picknickmand zie je hier zelden. Waarschijnlijk omdat de plek niet meer per auto te bereiken is. Nog steeds komen dorpsbewoners hier hun hond uit laten. De hond en ook de kinderen kunnen hier heerlijk even hollen.
Let ook eens op de overhangende takken van de eiken rondom het recreatieveld. Al in het vroege zomer in de warme zon is het spel van licht en schaduw genoeg om de stress van de dag liggen op je rug in gras voor een moment achter je laten.
Route:
Blijf het pad volgen langs de recreatie weide , loop verder het bos in.
Ga rechtdoor bij de trapjes naar benden.
Loop door tot het punt waar het pad door een dalletje heen gaat.
Erosie door oppervlakte water
Op de heuvels van de stuwwal stroomt al vele jaren ook oppervlakte water naar beneden. Het regenwater dringt natuurlijk voor een deel de bodem in en verzamelt zich op de ondoordringbare leemschollen. Waar deze lagen aan het oppervlak komen, treedt het water uit en ontstaat een er plek met kwel, een bron. Daarom komen er in dit gebied zoveel waterstroompjes voor.
Als er tijden zijn, waarop de heuvels onvoldoende begroeit zijn, stroomt het regenwater voornamenlijk oppervlakkig af en veroorzaak erosie. Er ontstaan dan dit type v-vormige geulen.
Route:
Loop weer omhoog uit het dal eb blijf het pad volgen tot je op een splitsing met een pad vanuit het dal uitkomt.
Trapje in het bos
Om het de wandelaar gemakkelijk te maken de hellingen te overwinnen, zijn er overal trapjes aangelegd. Steile paden in een hoek op de helling veroorzaken te gemakkelijk erosie. Daarom liggen de meeste aangelegde wandelpaden dus ook evenwijdig aan de helling met een klein stijgingspercentage.
Wat is jouw beleving van dit soort mensenlijke toevoegingen als trapjes op een steile helling in de natuur, noodzakelijk vanwege de altijd aanwezige en actieve natuurkrachten? Wij mensen kunnen veel tot stand brengen, maar de invloed van de natuur is erg sterk. Dat stemt tot nadenken, toch?
Route:
Neem het pad de heuvel op, met rechts van het pad boven aan de heuvel een rij huizen.
Loop door tot je op een spliting uitkomt.
Als je het paadje omhoog neemt sta je na 5 meter lopen op een punt met een prachtig uitzicht.
Zichtas op Persingen
Wie even wil bijkomen van de het stijgen en dalen, die kan even een paar meter omhoog klimmen en genieten van het uitzicht vanaf dit kunstmatige plateau.
Het plateau ligt aan het einde van een groot dal, dat enigszins vrijgekapt is voor een prachtig vergezicht op het uiterwaardenlandschap. Zo'n vergezicht noemen we een zichtas.
Wie beter kijkt ziet dat deze zichtas ook een duidelijk point of interest heeft. (Daar waar het oog op valt, in gewoon Nederlands.)
Het beeld wordt bepaald door de kerktoren van het oude kerkje van Persingen. Fier vangt het de zonnestralen op en steken de rode bakstenen van het kerkgebouw af tegen het groene landschap van de uiterwaarden.
Route:
Loop terug naar de splitsing van paden en ga met je rug richting het uitzichtpunt staan. Neem vervolgens het rechtse pad.
Loop door tot het pad naar beneden loopt en je aan je linker hand een lariks bos ziet.
Lariksbos
Lariksen zijn naaldbomen, die elk jaar in de late herfst hun naalden verliezen. In het voorjaar verschijnt een waas van fris groen om een nieuwe lente aan te kondigen. In de herfst kleuren de lariksen prachtig goudgeel. Kortom een bos wat gedurende het jaar telkens wisselt van sfeer.
Route:
Loop verder tot je op een splitsing met een zijpad van links vanaf een trapje uitkomt.
Trapjes
Met deze traptreden kan de wandelaar het laatste stukje van deze glibberige helling gemakkelijk omhoog klimmen. Het hekje, dat ook de leuning van de trap vormt, maakt het buitenlandse gevoel af. Nederland is over het algemeen vrij vlak. Hier vind je veel hellingen.
Soms is een ingreep van de mens in de natuur, zoals het plaatsen van dit hekje, geheel in balans met de omringende natuur, en versterkt een stukje civilisatie het buitenlandse gevoel van de natuur hier op de grens met Duitsland.
Route:
Neem het paadje via de trapjes naar beneden.
Loop door tot je beneden op een splitsing van paden staat.
Knooppunt Stollenberg
In de bossen tussen de Stollenberg en de Ravenberg ligt dit knooppunt, dat enige wandelroute trajecten aan elkaar verbindt. Met de optie, "Plan zelf een wandeling", kun je vanaf diverse startpunten zelf routes maken en uitprinten. Ook vanaf dit knooppunt is dat dus mogelijk.
Route:
Loop vanaf de splitsing bij het hek naar de splitsing bij het bankje.
Voet van de Ravenberg
De Ravenberg is een top heuvel van de stuwwal. Het is een vooruitstekende punt, die min of meer los ligt van de rest van de stuwwal, zoals een vooruit geschoven rotspunt. Vanaf de Ravenberg heb je opnieuw twee vrij gekapte zichtassen, doorzichten op het dorp en de directe omgeving.
Route:
Neem het zijpad (het bankje links) de heuvel af tot je op een splitsing met een ander pad uitkomt.
Knooppunt met trappetje
In een routenetwerk, zoals dit bij Beek-Ubbergen waarbij je uit routestukken zelf een wandeling kunt samenstellen, heb je veel knooppunten nodig.
Dit is zo'n splitsing van wegen.
Hier dicht bij vind je de dikste boom van Nederland, een oude tamme kastanje, de beroemde Kabouterboom van Beek.
Route:
Ga met je rug richting het moeras staan en neem het meest linkse pad van alle splitsingen.
Loop verder tot je rechts van het pad een grote tamme kastanje ziet staan, de Kabouterboom.
Kabouterboom
Wist je wel dat de Kabouterboom bij Berg en Dal de oudstetamme kastanje van Nederland is?
Kabouters zijn van oudsher bekend. Ook hun goede relatie met de paddestoel, vooral die metrode met de witte stippen en met de ring om de steel is goed. Sommige kabouters schijnen er zelfs in te wonen.
Menigeen begrijpt deze ingewikkelde relatie niet goed en vandalen hebben de kabouterboom helaas meermalen in de fik gestoken.
Route:
Loop verder tot je links van het pad achter het hek een kabouter en een houten paddenstoel ziet staan.
Kabouterroute
Langs de rand van de heuvels rondom Ubbergen is voor de kleinste wandelaars en hun (groot-)ouders een Kabouterroute aangelegd.
De Kabouterroute is aangegeven met houten paddenstoelen en tuinkabouters. Ze staan overal langs de route. De route ligt ook langs de beroemde Kabouterboom in het Kastanjedal. De folder met routebeschrijving is te krijgen bij de plaatselijke VVV.
Zelfs als het lopen soms nog niet meevalt, kun je vanuit de wandelwagen gefascineerd zijn door het zoeken (en vinden!) van de paddenstoelen langs de route. Maar kun je ook al herkennen welke kabouters er langs de route staan en wat hun functie of beroep is?
Route:
Loop verder tot je op een groter pad terecht komt.
Villa 't Kaempke
Verspreid over de hellingen van de stuwwal rondom Berg en Dal en Beek Ubbergen vind je meerdere onder architectuur gebouwde villa's, zoals ook deze villa 't Kaempke. De soberheid van de jaren dertig is nog steeds zichtbaar in de vrijwel oorspronkelijke architectuur. Juist omdat deze villa ongeschonden de tijd heeft overleefd, is ze een aanwinst in het landschap.
Route:
Neem het zandpad richting de verharde weg (Dit is het pad tegenover het hek van het huis.)
Bij de haakse bocht in de asfaltweg rechtdoor over het asfalt naar beneden.
Onderaan links afslaan en daarna meteen weer rechts afslaan een klein klinkerweggetje in (Elzenweg).
Loop door tot je bij een parkeerplaats aankomt en kijk rechts van het weggetje onder de bomen.
Wasbekken Ubbergen
Met het heldere bronwater uit de stuwwal was er in het dorp Beek Ubbergen waren er in de 19 e eeuw veel wasserijen. Overal in het dorp stroomt water, zijn er oude openbare wasplaatsen hersteld, zodat de geschiedenis levend bewaart blijft. Verscholen onder hoge bomen in de achtertuin van een woning een monument van de wasserij huisvlijt in Beek Ubbergen.
Route:
Loop verder tot het einde van de parkeerplaats, waar de weg een bocht naar links maakt.
Sla rechts af bij de vijver een klein paadje in.
Loop door tot je links van het pad bamboe ziet staan.
Bamboe
Soms wordt Bamboe als tuinplant door tuinarchitecten toegepast in hun ontwerp. Het ruisen van de bladeren in de wind, geeft de tuinliefhebber veel rust.
Soms ontsnappen deze houtige grassen en zijn ze een ware plaag in de tuin. Doordat sommige soorten met hun wortelstokken ondergronds een stevig netwerk vormen, komen ze op niet gewenste plaatsen boven de grond. Het kan dus een onkruid zijn. Bloeit de Bamboe soms pas na jaren, dan gaan die planten dood.
Route:
Loop verder omhoog.
Steek de asfaltweg over en volg het paadje enkele traptreden omhoog tot je op een splitsing van paadjes staat.
Trapjes
Soms als het pad erg steil is, zijn er keurige trapjes in de helling aangelegd. Zodoende zijn de glibberige keileem heuvels ook bij regen goed begaanbaar voor de wandelaar. Bovendien is er minder erosie door het afstromende regenwater.
Route:
Vanaf de splitsing het paadje de heuvel op (Laat het paadje met de vele houten traptreden en de villa boven op de berg even links liggen).
Loop het paadje omhoog tot vlak voor het einde en kijk af en toe even over je rechter schouder voor een prachtige blik het dal in.
Uitzicht over het dal
Op deze wandeling kun je net als de vroegere landeigenaren telkens weer genieten van het uitzicht op een volgend dal. Zij kozen ervoor op de stuwwal hun huis te bouwen.
Ook hier raden we je aan eens in de collectie van oude foto's en ansichtkaarten van Oud Beek te kijken, om zelf te onderzoeken, hoe het landschap in 100 jaar door de mens veranderd is.
Route:
Loop door tot je aan het einde van het paadje bij de inrit van een groot huis staat, sla hier rechts af en loop een paar meter door en kijk links naar de inrit.
Villa in Toscaanse sfeer
Deze buitenplaats is ontworpen in Pallacio stijl
Boven op de heuvel aangekomen, denk je toch ook een moment in Toscane te zijn. Zeker omdat ook de tuinaanleg dit beeld versterkt. De oprijlaan met de slanke cipressen zie je vaak in zuidelijke landen.
Het geheel kan ook als een verwijzing naar de Romeinen worden begrepen. Die rijke Romeinen hebben hier misschien vroeger wel geleefd. In de genen van burgers leeft die Romeinse geest dus nog steeds voort en vraagt om de aandacht van de voorbijganger voor het verleden van deze regio.
Route:
Neem de asfaltweg met de bocht naar rechts mee langzaam omhoog.
Loop door tot je recht van de weg een inrit ziet met een grote groene metalen mast erbij.
Bovenleidingmast tramweg
Met even goed zoeken, zie je hier nog een van de vele bovenleidingmasten van de tramweg, die tot '57 in gebruik was. Dit was het trac´e; van die tramweg. In de jaren '60 was deze lijn niet meer rendabel en werd afgebroken. Rond diezelfde tijd werd deze villa gebouwd.
Route:
Loop verder.
Loop door tot je links van de weg een klein paadje ziet.
Sla links af en volg het paadje over de trapjes naar beneden.
Loop door tot ongeveer 20 meter voor het einde van het paadje en kijk schuin rechts omhoog.
Plaats tramweg viaduct
Op deze plek heeft het hoge tramweg viaduct gelegen. De tram maakte hier een keerlus om hoogte te maken en zo de stuwwal op te komen, door hier op deze plek boven het pad via een hoog ijzeren viaduct het dal over te steken.
Voor foto's hiervan en van het tracé, zie:de website van oude ansichtkaarten van "Oud Beek".
Route:
Loop door tot je uitkomt bij de grote weg en steek over naar de overkant van de weg waar een parkeerplaats is. (Mocht je verder wandelen: in de meeste gevallen gaat het pad aan de overkant van de parkeerplaats weer verder het bos in.)
Parkeerplaats top Keteldal
Op deze ruime parkeerplaats is plaats voor zes auto's. Op de borden staat evenwel dat je er niet mag parkeren. Het is dus geen plek om van hieruit te wandelen.
Route:
Neem vanaf de parkeerplaats het brede pad dat het bos inloopt.
Volg het pad met de U-bocht mee tot je bij een weiland op een splitsing met een pad van rechts uitkomt.
Uitzicht vanuit Keteldal
Hier bovenaan het Keteldal heb je op dit knooppunt opnieuw een prachtig uitzicht over het Rijn(Waal)dal. Stel je eens voor hoe prachtig het zal zijn hier een huis op de helling te hebben en het hele jaar door van dit prachtige uitzicht te genieten.
Ook de schilders van de Haagse School hielden van dit landschap. Verscheidene plekjes in de dorpen onderaan de stuwwal werden door hen aan het begin van de vorige eeuw vastgelegd.
Route:
Neem het pad dat langs het weiland de heuvel afloopt.
Loop door tot je links van het pad een wegwijzer ziet staan.
Vriendschaps wegwijzer
Deze historische wegwijzer uit 1909 in het Keteldal verwijst naar de geschiedenis van dit gebied. De grens met Duitsland is door annexatie van Nederland na de oorlog een stuk verder richting Duitsland verlegd. In 1963 vond hier de laatste grensherziening plaats. Op de achterzijde van de wijzer staat de spreuk: "Laat vriendschap helen, wat grenzen delen".
In 2002 werd deze wegwijzer voor het laatst gerestaureerd. Op oude ansichtkaarten kun je zien hoe deze er vroeger uitzag.
Route:
Loop verder naar beneden tot je op een splitsing met een pad van rechts uitkomt.
Toerisme in het Keteldal
De smalle uitgesleten dalen, zoals dit Keteldal waren geliefd als woonplek voor de gegoede burgerrij die graag buiten wilde wonen. Je ziet hier aan dit Keteldal dan ook vele mooie villa's en de voormalige pensions staan.
Begin van de vorige eeuw kwam het toerisme ook in deze regio op gang. Mensen verhuurden een deel van hun huis aan zomergasten, die hier graag vakantie hielden.
Route:
Neem vanaf de splitsing het kleine paadje dat langs de rand van het weiland loopt.
Volg het paadje de trappetjes omhoog.
Loop door tot je op een splitsing van paden bij een bankje met mooi uitzicht uitkomt.
Knooppunt Vossenberg
Er liggen vele paden en paadjes over de stuwwal. Vaak volgen deze paden de hoogtelijnen, zodat je wat gemakkelijker loopt, als je eenmaal de stuwwal hebt beklommen. Met onze routes proberen we een wandeling samen te stellen waarin informatie uit diverse bronnen is verwerkt.
Route:
Als je op het bankje zit en richting het dal kijkt, neem dan het pad dat links boven langs de weilanden loopt.
Loop door tot je schuin naar achteren een goed zicht op het dal hebt.
Uitzicht over het dal
Oude landbouwpercelen werden voor de uitvinding van het prikkeldraad gescheiden door heggen van stekelige struiken zoals meidoorn, rozen en sleedoorn. Als deze struiken dicht naast elkaar geplant worden, en eventueel later in elkaar gevlochten, ontstaat er een ondoordringbare afscheiding.
De Britse kroonprins Charles is evenals het Nederlands cultuurlandschap een promotor voor het herstel van deze heggen.
Door de stekelige struiken kunnen de vogeltjes er goed beschermd hun nest in bouwen. In de herfst is er voldoende voedsel vinden voor de vogels op doortrek, vanwege de bessen dragende struiken.
Route:
Loop verder tot je rechts van het pad de gevlochten heg kunt zien liggen.
Heggen
Hier zie je zo'n voorbeeld van een aangelegde heg in oude stijl. de takken zijn gevochten tot een dicht netwerk. Een deel van de takken die in de grond worden gestoken schiet wortel. Levende takken verrotten niet snel. Daarom raakt zo'n levende heg niet snel in verval en kan jaren meegaan.
Route:
Loop verder tot je op een splitsing van paden bij een aantal hekken en hekjes uitkomt.
Uitzichtpunt Vossenberg
Vanaf deze steile kant van de stuwwal kijk je in het dal van de Rijn(Waal). Geologisch is dit een heel bijzondere plek. de Rijn verlegde hier haar bedding.
Het Rijnwater stroomde vóór de laatste ijstijden via Doesburg door de bedding van de IJssel naar de Noordzee. Toen het ijs uit het Noorden deze weg versperde tijdens de laatste ijstijd, kon het Rijnwater op het Duitse gebied niet weg. Er ontstond een grote watervlakte. Op de zwakste plek in de stuwwal, hier tussen Elten en Kleef, brak de Rijn door. De Rijn zocht een nieuwe bedding via de Betuwe naar Katwijk richting Noordzee. Zo zijn er in de Betuwe vele grindbanken ontstaan.
De steil hellingen bij Beek en Berg en Dal zijn de stille getuigen van dit verwoestende watergeweld.
Route:
Neem het paadje dat links van het hekje tussen de bomen als holleweg naar beneden loopt.
Loop een eindje door naar beneden.
Smorenhoek
Deze holle weg in de Smorenhoek was een van de vele toegangswegen om de helling op te komen met paard en wagen. Als je in een grote villa zoals op de Vossenberg woonde,e moest je alles met paard en wagen naar boven brengen. Ook alle benodigdheden voor het huishouden werden via deze steile paden aangevoerd.
Route:
Loop verder tot je bij een huis aankomt en links van het pad een informatiebord staat.
Informatiebord
Hier langs het pad is een informatiebord van het Nederlands Cultuurlandschap, waarin zij informatie geven over deze omgeving en hun werkzaamheden voor ons landschap.
Route:
Loop verder tot je beneden op een weg met huizen erlangs (de Rijksstraatweg) uitkomt.
Voormalig grenskantoor
Onderaan de Vossenberg ligt het voormalige grenskantoor van de Duits-Nederlandse grens van voor de annexatie van Duits grondgebied. Nu is het een driedubbele woning. Het douanekantoor uit 1929 is rijksmonument.
Route:
Loop vanaf de splitsing in noordwestelijke richting tot je links de inrit naar Hotel de Musschenberg ziet liggen.
Hotel Restaurant de Mussenberg
Hotel Restaurant de Mussenberg is gelegen nabij de Ooijpolder, op de grens met Duitsland, tussen de Keizer Karelstad Nijmegen en het even historische Duitse Kleef (Kleve), aan de voet van de stuwwal.
Het historische voorhuis omstreeks 1850 gebouwd, is nu een gemeentelijk monument. Zo omstreeks 1850 kwam het toerisme in deze streken op gang.
Route:
Ga met je rug richting de inrit van Hotel de Musschenberg staan en neem de Rijksstraatweg die links af loopt.
Loop door tot je bij nummer 231 op een splitsing met een weg van links (Keteldal) komt.
Voormalig winkelpand aan de Rijksstraatweg
Het huis lijkt een voormalig dubbel winkelpand. Het knooppunt is nodig voor de uitbreiding van een of meerdere routes langs de vele historische rijks- en gemeentelijke monumenten van de dorpen Beek en Ubbergen.
Heeft iemand meer informatie over de historie en de bewoners van dit gebouw?
Route:
Neem de Rijksstraatweg in Westelijke richting.
Loop door tot je links van de weg een klein huisje ziet staan.
ANWB kantoor (monument)
Omstreeks 1950 kwam het toerisme in Nederland op gang. De Nederlanders hadden vrij e tijd. Op de vrije zondag trok men er massaal op uit. De ANWB (Algemene Nederlandsche Wielrijders-Bond, opgericht in 1883, nu de Koninklijke Nederlandse Toeristenbond ANWB) opende die jaren na de oorlog op verschillende plaatsten in Nederland kleine kantoortjes, zoals hier in het voormalige tramhuisje om de toerist te voorzien van gratis informatie.
Het grappige aan dit gebouw is dat het zowel langs de weg de helling op staat als langs de hoofdweg richting de landsgrens met Duitsland. een tramhuisje met twee wachtruimtes.
Route:
Loop verder tot je op een splisting met een weg van links boven uitkomt en links van de weg een voormalig transformator huis van de nijmeegse tram ziet liggen.
Dalstation van de tram
Tot aan de Tweede Wereldoorlog reed de Nijmeegse elektrische tram via Ubbergen naar Berg en Dal.
Hier vind je nog het dalstation voor het gebouw voor de elektriciteitsvoorziening van dit traject, gebouwd in de Jugendstil stijl van rond 1900.
Voor het beklimmen van de heuvels had de tram extra veel elektriciteit nodig, vandaar dat ook in Ubbergen een dalstation nodig was, onder aan de weg naar Berg en Dal. De tram reed in langzame bochten de heuvel op om aan het einde van elk recht stuk met een lus hoogte te winnen.
In het gebouw stonden transformatoren en kwikdamp gelijkrichters. Onduidelijk is of deze altijd achter de grote ramen gestaan hebben, omdat deze een fel wit licht verspreiden. Heeft iemand hier historische informatie over?
Route:
Neem de Rijksstraatweg met het elektriciteitsgebouw aan je linker hand.
Loop een stukje door tot je op het kruispunt bij hotel het spijker staat.
Beeld van een Wasvrouw
In het centrum van Beek-ubbergen staat dit beeld van een wasvrouw tegenover Hotel 't Spijker. Veel mensen vonden werk in de talrijke wasserijen vanwege het schone beekwater. Het schone koele bronwater was een van de bronnen van inkomsten voor de toeristische sector. Het wassen van het linnengoed van de hotels, de vele pensions en de buitens bracht vooral vrouwen werk.
Route:
Neem vanaf de kruising bij Hotel 't Spijker de weg omhoog langs de kerk.
Loop door tot op de splitsing in de eerste bocht van de weg.
Dorpsplein van Ubbergen
Vanaf het dorpsplein zijn er verschillende wandelroutes. Let wel op waar je je meegebrachte auto parkeert als je van hieruit gaat wandelen.
Het Dorpsplein is erg gezellig met twee kerken, verschillende hotels, café's en restaurants en natuurlijk vele zonnige terrasjes. Enkele nostaligische winkelpanden uit de jaren '50 nodigen uit tot shoppen.
Route:
Loop verder de heuvel omhoog via de Nieuwe Holleweg.
Bekijk de winkelpanden links van de weg.
Winkels aan het dorpsplein
Aan het dorpsplein, in dit geval rondom de kerk, zijn van oudsher de winkels te vinden.
Deze diversiteit van winkels van kleine zelfstandigen, bepaalden de sfeer van deze dorpsgemeenschap vanaf de jaren '30 tot in de jaren '70. Het was kenmerkend voor veel dorpen en stadjes in Nederland. Hier zijn er naast de grote winkelketens nog enkele in gebruik. De ondernemers hebben veel lekkers te bieden, ook streek producten, zeker voor een vermoeide wandelaar.
Route:
Loop verder tot je rechts van de weg een Kerkje ziet liggen.
Oude Kerk
De Oude Kerk van Ubbergen behoort tot de protestantse gemeente van Ubbergen. Op deze plaats werd kort voor 1300 de eerste kerk al gebouwd zo blijkt uit de archieven.In de Tweede Wereldoorlog werd de kerk ernstig beschadigd. Nadien werd deze kerk met buitenlandse steun herbouwd naar de bouwplannen van rond 1450.
Route:
Loop verder tot je op het kruispunt tussen de kerkjes in staat en kijk links naar boven.
Eetcafé de Witte
Aan een gastvrij dorpsplein zit altijd een goed café. Naast de kerk is er vrijwel altijd een dorpskroeg. Tegenwoordig is de horeca steeds vaker een eetgelegenheid dan een plaats waar alleen sterke drank wordt verstrekt. De tijden veranderen, de ondernemers veranderen mee met de wensen van de klanten.
Maar het oude spreekwoord blijft gelden:
Welk gastvrij dorp kan zonder een café naast de kerk?
Route:
Sla rechts af voor de kerk en loop door tot je op een T-splitsing met een weg van links staat bij de ingang van een parkeerplaats.
Bartholomeus kerk
De Bartholomeus kerk werd rond 1825-1826 gebouwd en daarna nog eens ingrijpend verbouwd in 1891. De baksteen vormgeving en het vakmanschap dat de bouw tentoonspreidt is kenmerkend voor de bouwstijl van die periode. Na de Tweede Wereld oorlog is het interieur zo goed mogelijk hersteld met meubilair uit andere kerken.
Heeft de Bartholomeus Kerk tegenwoordig een andere bestemming? In dit "juweeltje van Beek" trouwen jaarlijks veel aanstaande bruidsparen, zijn er exposities en worden er concerten gegeven. Ook worden er familiebijeenkomsten zoals dopen en begrafenissen en uitvaartplechtigheden gehouden.
