Wandelen op Schokland

Wandelroute : Wandelroute Zuiderzee

MJR Wandelroutes > Wandelen in Flevoland > Wandelen op Schokland

Wandelroute in het kort

Door het Schokkerbos is een asfaltweggetje aangelegd voor toeristen. De route volgt deze asfaltweg een stukje.
De boerderijen in de Noordoost Polder zijn seriematig gemaakt van prefab betonnen elementen, omdat metselaars schaars waren na de oorlog.
Vanaf de route heb je over de landbouwpercelen heen een prachtig uitzicht op Middelbuurt.
Speciaal voor wandelaars zijn er verschillende paden gemaakt tussen de landbouwpecelen door. Zo kun je optimaal genieten van het voormalige Zuiderzee eiland Schokland.
De wandelroute komt langs de terp waarop ooit het dorp Zuiderbuurt stond. Ook kom je langs de ruïne van van de kerk en de vuurtoren van het voormalige Ens op de zuidpunt van Schokland.
Vanaf het fietspad dat de contouren van het voormalige eiland Schokland volgt heb je soms prachtige uitzichten over het polderlandschap van de Noordoost Polder.

Overzichtskaartje

Samenvatting

Beginpunt: Parkeerplaats Gesteentetuin
Eindpunt: Parkeerplaats Gesteentetuin
Lengte: 7,5 (km)
Aantal bezienswaardigheden: 24

Parkeren:

Parkeerplaats Gesteentetuin
Keileemweg 1
8319 AC SCHOKLAND

Openbaar vervoer:

Geen gevonden

Horeca:

Geen gevonden

Links:

Parkeerplaats Gesteentetuin

Op dit parkeerterrein kun je gratis parkeren met de auto om van hieruit een rondje te wandelen door de gesteente tuin en de naaste omgeving. Er is plaats voor een dertig tal auto's. Het pad door de gesteentetuin is geschikt voor rolstoelgebruikers en daarmee ook voor kinderwagens.
LET OP om vijf uur gaat de slagboom dicht.

Route:

Neem het paadje dat vanaf de parkeerplaats in zuidelijke richting het bos inloop. (Dit is met het informatiecentrum aan je rechter hand.)
Loop door tot je links en rechts van het pad slootjes in het bos ziet liggen.

Bos met afwateringsgreppels

In de polder staat het grondwater altijd slechts een klein stukje onder het maaiveld. Bomen wortelen tot aan het grondwater, want diepere wortels gaan dood en rotten snel weg.
Om de bomen toch voldoende houvast in de grond te geven zijn hier op regelmatige afstand afwateringsgreppeltjes in het bos aangelegd. Deze ontwateren het bos en het zand uit de greppeltjes verhoogt het maaiveld. Zo houden de bomen droge voeten en geven de wortels meer verankering voor de kronen.

Route:

Loop verder tot je bij een splitsing met een pad van rechts komt. Het pad van rechts komt van over een bruggetje.

Bruggetje

Bij dit bruggetje is een knooppunt waar verschillende wandelroutes samen komen. Door het aanleggen van dit soort bruggetjes over de sloten neemt het aantal mogelijke wandelroutes toe.

Route:

Neem het pad dat in zuidelijke richting over het bruggetje loopt.
Loop langs de waterplas (links van het pad).
Loop min of meer recht door op de kruising.
Loop verder langs de rand van het veld.
Steek de provinciale weg over en sla op het fietspad aan de andere kant links af.
Loop nog een klein stukje door tot je bij een ANWB wegwijzer voor fietsers uitkomt.

Wegwijzer

Bij deze ANWB wegwijzer voor fietsers is een startpunt voor wandelingen over het voormalige Zuiderzee eiland Schokland. Op de meeste fietsknooppunten worden ANWB paddenstoelen voor fietsers neergezet. Deze ontsierend de blik op het landschap minder dan dit soort wegwijzers. Nadeel van de paddenstoelen is dat ze alleen te lezen zijn als je van de fiets afstapt. Op punten waar stilstaande fietsers een gevaar kunnen vormen staan dus ANWB wegwijzers.

Route:

Neem het fietspad richting ruïne en de vuurplaat.
Loop door tot je rechts van het fietspad een uitzicht hebt en er een bankje staat.

Bankje met uitzicht

Langs de route staat een bankje om even op uit te rusten. Je kunt tegelijkertijd genieten van een prachtig uitzicht over het uitgestrekte polderlandschap. Hier en daar een boerderij en rijtjes bomen die als pluimpjes aan de horizon staan. Vooral in de winter is zo'n rijtje laanbomen een silhouet dat doet denken aan een fijne gedetailleerde pentekening.

Route:

Vervolg je route over het fietspad tot het fietspad voor even omhoog gaat het voormalige eiland op en je op een splitsing van paden uitkomt.

Informatie bord

Bij dit informatiebord komen verschillende routetrajecten samen. Overal op- en rondom het voormalige Zuiderzee eiland staan van dit soort informatieborden met informatie over de geschiedenis van Schokland.
Dat Schokland ooit een eiland was dat een eind boven de zeebodem uitstak kun je goed zien aan het betonnen fietspad dat aan beide kanten naar beneden loopt.

Route:

Neem het fietspad in zuidelijke richting. (Dit is met het bos aan je rechter hand en de landbouwpercelen links.)
Loop door tot je rechts van het pad een metalen driehoek ziet liggen.

Aanleg westelijke zeewering

Dit driehoekige monument hoort bij de stenen die even verderop liggen. Ze gedenken de poging van 1804 om de westkust van Schokland te voorzien van een stenen zeewering, omdat een eerder geplaatste houten zeewering uit de 17de eeuw vergaan was dor de paalworm. De stenen die in de polder en rondom Schokland gevonden zijn na het droogvallen zijn gebruikt om dijken elders langs het IJsselmeer te verstevigen. De stenen die hier liggen zijn dus ook hier later neergelegd om de strijd tegen het water van de Schoklanders te gedenken.

Route:

Loop een klein stukje verder tot je bij een bankje rechts van het fietspad met een uitzicht over de polder uitkomt.

Bankje met uitzicht

Bankje met uitzicht over het polderlandschap. De voorgrond van het landschap is begroeid met enkele wilde soorten gras, daarachter begint het volledig door de mens bedachte, gebruikte en ingevulde landschap van de polder. Ooit was de Beemster de eerste grootschalige ontginning door de mens. De Noordoost polder en de Wieringermeer polder zijn tweede generatie. Opvallend verschil met de Beemster is dat er in het landschap plaatsgemaakt is voor bomenrijen en stroken bos voor recreatie, zoals het Schokkerbos ten westen van Schokland.

Route:

Volg het fietspad verder door de strook bos.
Loop door tot het fietspad aan de andere kant van de strook bos een helling omhoog gaat.

Helling voormalig eiland

Bij deze heuveltjes in het betonnen fietspad is goed te zien dat Schokland een eiland was dat inderdaad een paar meter hoger ligt dan de omgeving. Schokland stak dus boven het water van de Zuiderzee uit.
Als de polder vol zou lopen zou het water ongeveer 4 meter hoog staan, daarmee steekt het eiland net boven water uit maar het is niet veel. Bij storm sloegen de golven dan ook in het verleden over het eiland heen. Huizen werden dan ook gebouwd op nog hoger gelegen kunstmatig opgehoogde terpen, zoals nog steeds te zien is.

Route:

Loop de helling van het voormalige eiland op. Je staat nu op een splitsing van paden.

Splitsing zuid

Op dit punt splitst de wandelroute zich in een wandelroute die langs de bosrand loopt en een andere die het fietspad volgt dat door het bos loopt. Dit bos volgt als een begrenzing de contour van het voormalige eiland.
In onze software is op zo'n punt een knooppunt nodig. Beide paden hebben een eigen charme: het fietspad slingert door de strook bos en biedt vergezichten over het polderlandschap. Het pad lang de akkers geeft vergezichten over de landbouwpercelen op het voormalige eiland.

Route:

Neem het fietspad in zuidelijke richting. (Dit is met het bos rechts en het landbouwperceel links.)
Loop door tot je bij de zuidpunt van Schokland op een splisting van fietspaden terecht komt.

Knooppunt Schokland Zuid

Op dit knooppunt bij de zuidpunt van Schokland verlaat het fietspad het eiland.
Om verschillende routetrajecten aan elkaar te knopen zijn in de software van dit wandelprojecten knooppunten nodig. Dit is zo'n knooppunt. Ons systeem van knooppunten en routetrajecten zorgt ervoor dat je ook zelf naar eigen smaak wandelroutes kan samenstellen. Probeer het maar eens met de optie 'plan je eigen route' onder wandelingen in het wandelingen-menu.

Route:

Neem het fietspad richting de vuurplaat, de kerk ruïne en het museum in Middelbuurt.
Loop door tot je rechts van het fietspad een grasveld met een baksteen cirkel erin ziet liggen.

Voormalige vuurtoren

Op de zuidpunt van Schokland werd in 1825 een vuurtoren gebouwd op schepen op de Zuiderzee de weg rondom het eiland te wijzen. De stenen ring in het grasveld geeft aan waar het fundament van deze vuurtoren van Schokland heeft gestaan. Na de ontruiming van 1859 was het eiland verlaten. Vanaf 1862 verbleven nog enkele rijksambtenaren op Schokland waaronder de vuurtorenwachter voor de vuurtoren op de zuidpunt. De bewoning heeft tot 1941 geduurd.

Route:

Vervolg je route over het fietspad tot je rechts van het fietspad de ruïne van de kerk ziet liggen.

Kerk ruïne van Ens

Hier op de zuidpunt van het voormalige Zuiderzee eiland Schokland is de ruïne van de kerk van oud Ens te vinden. De fundamenten van deze kerk zijn nog steeds in gebruik als een grafmonument. Bij een hevige storm in 1829 spoelden de graven rondom de kerk weg. De restanten zijn na de storm verzameld en overgebracht naar Amsterdam. Daar zijn ze bewaard tot het droogvallen van de polder. Daarna zijn de restanten herbegraven in deze kerk ruïne.
Aan de fundamenten is ook te zien dat er twee verschillende bouwfasen van de kerk te onderscheiden zijn. De oude kerk werd te klein en op dezelfde plaats is een nieuwe grotere kerk gebouwd met behoud van de toren.

Route:

Vervolg je route over het fietspad met een scherpe bocht naar links mee.
Je staat nu bij een rij scheefgegroeide bomen.

Grensbomen

In de vorige eeuw is er ter markering van het voormalige Eiland een rij laanbomen, in dit geval essen aangeplant. Zo kun je zien en beleven hoe klein het eiland al die jaren eigenlijk geweest is. Je moet je voorstellen dat het geheel door water omgeven was.
Omdat deze rij essen (Fraxinus) erg in de wind staat, die hier vaak vanuit het zuidwesten blaast, zijn de bomen een beetje scheefgegroeid in de loop van de jaren. Als er naast de zeewind ook nog zout zou wordt meegevoerd uit zee, groeien deze bomen snel nog veel schever.

Route:

Loop verder over het fietspad tot je rechts van het fietspad een huisje en een waterput ziet staan.

De Zuidert

Je staat nu bij de terp waarop het voormalige dorp de Zuidert van Schokland, ook wel Zuiderbuurt genoemd, lag. De terp was ook voorzien van een waterput waar lange tijd zoet water in te vinden was. Ondanks dat het hele eiland door zout zeewater omgeven was, zorgden het zand en de kleipakketten ervoor dat er op grotere diepte zoet water beschikbaar was als drinkwater.
Waar op Schokland geen zoet water voorhanden was, werd dit aangevoerd per schip.

Route:

Loop door over het fietspad tot je op een splitsing met een pad van links tussen de landbouwpercelen door uitkomt.

Noord en zuid Schokland

In de loop van de 16e en 17e eeuw was Schokland een redelijk groot eiland dat in de voormalige Zuiderzee lag. Het Noordelijke gedeelte was eigendom van de stad Amsterdam. Het zuidelijke deel behoorde aan de Provincie Overijssel. Toen in de 19e eeuw er slechts drie terpen over waren en er weer eens een grote stormvloed was geweest in 1829, heeft men in 1859 het eiland verplicht ontruimd. Het was te gevaarlijk hier te wonen.
Pas bij de drooglegging van de Noord-oostpolder heeft men de vroegere Middelbuurt in oude stijl herbouwd.

Route:

Neem vanaf de splitsing van paden het pad dat tussen de landbouwpercelen door loopt naar de andere kant van het voormalige eiland.
Loop door tot je aan de andere kant op het fietspad bij een informatiebord staat.

Informatie bord

Route:

Neem vanaf de vijfsprong het pad langs de rand van het landbouwperceel in noordelijke richting. (Dit is met het bos links van het pad en het landbouwperceel rechts.)
Loop door tot je vlak voor een boeren erf een pad van rechts kruist.

Gezicht op Middelbuurt

Het gezicht op Middelbuurt dat je vanaf dit knooppunt van wandelpaden hebt is misschien wel het bekendste beeld van Schokland. Als een speels ensemble van allerlei verschillende daken steekt het herbouwde dorpje Middelbuurt met zijn houten huisjes tegen de groene omgeving en de blauwe lucht af. Als je er tijdens de wandeling een aantal keer naar kijkt lijken de daken te dansen; iedere keer ziet het er anders uit. Het contrast met het streng ontworpen en ingerichte polderlandschap eromheen kan niet groter zijn.
Het voormalige eiland Schokland en het herbouwde dorpje Middelbuurt staan sinds 1996 op de lijst van Unesco Wereld erfgoed.

Route:

Neem het pad dat langs de rand van het boeren erf loopt.
Loop door tot je vlak voor het fietspad op een splisting van paden staat.

Uitzicht over Schokland

Op dit punt kun je genieten van alle verschillende soorten uitzichten die je op het voormalige Zuiderzee eiland Schokland hebt. Let bijvoorbeeld op de landbouwpercelen of de groene coulissen die het eiland omsluiten die doorsneden worden door de schattige houten huisjes van Middelbuurt, of wat dacht je van de seriematig gebouwde Noordoostpolder boerderij achter je?

Route:

Steek het bruggetje over en sla links af op het fietspad.
Loop voor de boerderij langs tot je op een kruising met een zandpad staat.

Polder Boerderij

Nieuw knooppunt. Vanaf 1947 werd er begonnen met de uitgifte van land in de Noordoostpolder. De nieuwe boeren werden streng geselecteerd. Ze kwamen voornamelijk uit Zeeland (onder andere uit Walcheren dat in 1944 door de geallieerden onder water was gezet), Noord-Holland en Friesland. Er was veel werk voor heel veel verschillende ambtenaren om het nieuwe land economisch rendabel te maken. Zo was er een speciale groep van deskundigen, die voor de inscharing van vee in deze nieuwe polder zorg droeg. Je wilde toch wel graag met een gezonde veestapel beginnen.

Route:

Neem de parallelweg over de parkeerplaats.
Loop door tot je bij een ANWB wegwijzer voor fietsers (rechts van de weg) uitkomt.

Wegwijzer

Route:

Neem de richting Gesteententuin, Nagele, Urk.
Loop een klein stukje door over het fietspad langs de provinciale weg en sla meteen rechts af om de provinciale weg over te steken.
Neem aan de overkant de asfaltweg langs de kapvlakte (rechts van de weg).
Loop door tot je op een parkeerplaats uitkomt.

Parkeerplaats Schokkerbos

Midden in het Schokkerbos buiten het hek van de gesteentetuin ligt een parkeerplaats voor ongeveer 10 auto's. Deze parkeerplaats wordt in tegenstelling tot die bij de gesteentetuin 's avonds niet afgesloten en is dus erg geschikt voor het maken van lange wandelingen over het voormalige Zuiderzee eiland Schokland.

Route:

Neem vanaf de parkeerplaats de asfaltweg in noordelijke richting. (Dit is met het informatiebord aan je linker hand.)
Loop door tot je op een splitsing van asfaltwegen uitkomt.

Splitsing gesteentetuin

Op dit punt takt achter de slagboom een asfaltweg af richting de gesteentetuin, een geologisch park met een informatiecentrum dat een bezoekje zeker waard is.

Route:

Neem vanaf de splitsing de asfaltweg richting de gesteentetuin.
Loop door tot er bij een informatiebord over een boommarter een paadje van rechts uit het bos komt.

Boommarters

Zeventig jaar na drooglegging van deze polder hebben ook de dieren van het vaste land zich hier gevestigd. Bij de drooglegging is er veel onderzoek gedaan naar de natuurlijke invasie van soorten. Eerst zijn er meestal de vliegende dieren. pas later komen de roofdieren als de boommarters en de vos.
Ook de planten die zich met zaden via de lucht verspreiden zijn er meestal eerder dan die een andere wijze van verspreiding hebben. Toch zijn er speciale planten die de mens overal volgen, en dat is o.a. de breedbladige weegbree.

Route:

Loop vanaf het bord met de boommarter een stukje in westelijke richting (met het bord aan je rechter hand) tot je op het begin van de parkeerplaats uitkomt. Hier is een pad van links uit het bos.

Parkeerplaats Gesteentetuin

Detailkaart

W3C

Deze pagina voldoet aan de volgende internet standarden van het W3 Consortium (W3C).

Ga ook eens naar

Index: A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Meer wandelingen.