Wandelen op Schokland

Beginpunt: ANWB paddenstoel
Eindpunt: ANWB paddenstoel
Lengte: 5,7 (km)
Aantal bezienswaardigheden: 20
 

Parkeren:

• Parkeerplaats Schokland Noord
  nabij Oud Emmeloorderweg 24
  8319 AE  NAGELE

Openbaar vervoer:

• Geen gevonden

Horeca:

• Geen gevonden

Links:

• Deze wandeling in tegengestelde richting
• Print deze wandeling
• Deze route op je mobiel wandelen
• Detailkaart bij deze wandeling
• Bekijk deze wandelroute op Google Earth
• Download de wandelroute op je GPS (GPX)
• Deze route als lijst met coördinaten

Tweeten

De ANWB paddenstoel wijst fietsers op veel plaatsen in het Nederland de weg. Het is een ontwerp uit 1919 van ir. Leliman, een architect uit Baarn en bestuurslid van de ANWB. Aanvankelijk was de kop van hout gemaakt, later van staal met geëmailleerde letters. Vanaf 1980 is de kap gemaakt van plastic en is de tekst in de kop gegraveerd. Het is dus een voorbeeld van bijna 100 jaar oud Dutch design dat nog steeds een bekende verschijning in het landschap is. Een erg succesvol beeldmerk van de ANWB, Algemene Nederlandse WielrijdersBond, dus.

Route:

• Neem het fietspad in noordelijke richting. (Dit is met de boerderij links van het pad en de natuurlijke rand van het eiland rechts van het pad.)
• Loop door een klein stukje door tot je op een kruising met een asfaltweg uitkomt.

Vanaf dit punt heb je een mooi uitzicht over de landbouwpercelen op het voormalige eiland Schokland. Waar de perceelgrenzen van de andere percelen in de Noordoostpolder op de tekentafel zijn ontstaan, hebben deze velden de natuurlijke contouren van het voormalige eiland.

Route:

• Neem het fietspad in zuidelijke richting. (Dit is met de boerderij en de landbouwpercelen aan je rechter hand).
• Loop door tot je links van het pad een picknickbank en een waterstandsmeter ziet staan.
• Sla hier links af en loop naar de waterstandsmeter.

De paars en oranje gekleurde buis is een grondwaterstandsmeter. Je kunt er het niveau van het grondwater op aflezen. De meter staat in zijn uiterste stand. Dat komt omdat men in het gebied direct grenzend aan het eiland de afwateringssloten gedempt heeft. Dit om aan de oostkant van het eiland een natuurlijke corridor van rietvelden aan te leggen om de contouren van het eiland duidelijk in het landschap zichtbaar te maken. Niet alleen zijn de rietvelden goed voor allerlei soorten vogels en andere natuurontwikkeling, je krijgt ook het meer het idee dat je op een eiland wandelt of fietst als je erlangs komt.

Route:

• Loop terug richting het fietspad en sla op het fietspad links af.
• Loop door tot je een provinciale weg kruist.
• Steek de provinciale weg over. Je staat nu op de inrit van het museum.

Bij de inrit naar de parkeerplaats van Middelbuurt en het Museum Schokland ligt dit knooppunt om verschillende wandelroutetrajecten aan elkaar te koppelen.

Route:

• Neem het fietspad links langs de weg richting Nagele en Urk.
• Sla vrijwel meteen links af en steek het bruggetje over.
• Na het bruggetje rechts afslaan en het pad langs de rand van het weiland parallel aan het fietpad volgen tot je aan de andere kant op een splitsing van paadjes langs de rand van het weiland staat.

Op dit punt kun je genieten van alle verschillende soorten uitzichten die je op het voormalige Zuiderzee eiland Schokland hebt. Let bijvoorbeeld op de landbouwpercelen of de groene coulissen die het eiland omsluiten die doorsneden worden door de schattige houten huisjes van Middelbuurt, of wat dacht je van de seriematig gebouwde Noordoostpolder boerderij achter je?

Route:

• Neem het pad langs de rand van het boeren erf.
• Sla recht af en loop door tot je op een T-splitsing met een tractorpad uitkomt.

Het gezicht op Middelbuurt dat je vanaf dit knooppunt van wandelpaden hebt is misschien wel het bekendste beeld van Schokland. Als een speels ensemble van allerlei verschillende daken steekt het herbouwde dorpje Middelbuurt met zijn houten huisjes tegen de groene omgeving en de blauwe lucht af. Als je er tijdens de wandeling een aantal keer naar kijkt lijken de daken te dansen; iedere keer ziet het er anders uit. Het contrast met het streng ontworpen en ingerichte polderlandschap eromheen kan niet groter zijn.
Het voormalige eiland Schokland en het herbouwde dorpje Middelbuurt staan sinds 1996 op de lijst van Unesco Wereld erfgoed.

Route:

• Neem het pad langs de boerderij in zuidelijke richting. (Met de boerderij links van het pad.)

Nieuw knooppunt. Vanaf 1947 werd er begonnen met de uitgifte van land in de Noordoostpolder. De nieuwe boeren werden streng geselecteerd. Ze kwamen voornamelijk uit Zeeland (onder andere uit Walcheren dat in 1944 door de geallieerden onder water was gezet), Noord-Holland en Friesland. Er was veel werk voor heel veel verschillende ambtenaren om het nieuwe land economisch rendabel te maken. Zo was er een speciale groep van deskundigen, die voor de inscharing van vee in deze nieuwe polder zorg droeg. Je wilde toch wel graag met een gezonde veestapel beginnen.

Route:

• Steek vanaf de krusising bij de boerderij de provinciale weg over en volg aan de andere kant van de weg het pad langs de bosrand. (Links van het pad bos, rechts van het pad landbouwpercelen.)
• Loop door tot er links een klein paadje via een trapje met een scheepstouw naar beneden gaat.

Ten westen van het voormalige eiland Schokland is na het droogvallen van de polder het Schokkerbos aangeplant. Het Schokkerbos is ooit aangelegd om de recreatie mogelijkheden in de polder te bevorderen en doet nog steeds dienst. De eerste lading hout is ook geoogst, waardoor het bos een stuk kleiner lijkt te zijn geworden. Op dit knoopppunt takt een wandelpaadje door het Schokkerbos af. Je kunt vanaf hier rondwandelen door het Schokkerbos of de Gesteentetuin bezoeken. Het wandelpaadje is voorzien van een scheepstouw om de afdaling van het eiland gemakkelijker te maken.

Route:

• Neem het pad langs de bosrand in noordelijke richting. (Dit is met de bosrand links van het pad.)
• Loop een klein stukje door tot je links van het pad een espenbos ziet liggen.

Espen zijn een soort populieren. Er is een uitdrukking: '"Trillen als een espenblad", en dat kun je zien, de bladeren aan deze boom staan nooit stil, ze bewegen altijd.
Espenhout is heel geschikt voor de productie van klompen. Zo vlak na de oorlog, toen er onvoldoende leer beschikbaar was voor schoeisel, was klompenhout heel rendabel. Helaas zijn de tijden veranderd en wordt het populierenhout minder gewaardeerd.

Route:

• Loop een heel stuk door langs de bosrand.
• Loop door tot je op een kruising bij een kunstzinnig vormgegeven bank uitkomt.

In het kader van een kunstproject in 2013 zijn langs het zogenaamde Pionierspad verschillende kunstwerken geplaatst. Op deze plaats vind je het kunstwerk: Rusten op het verleden - bank van het oerbos, een kunstwerk gemaakt door Frea Lenger.
De kunstenaar wil bereiken dat een tocht over het Pionierspad meer inhoudt dan alleen het inspannen van de beenspieren. Vandaar deze bank om uit te rusten van de wandeling en al je zintuigen te prikkelen. Pas daarna zie je dat de bank is voorzien van foto's van bossen. Wie beter kijkt ziet dat dit geen Nederlandse bossen zijn, maar oerbossen uit Amerika. Dit contrast vervreemdt en zou aanleiding kunnen zijn om nog eens dieper na te denken over het eeuwen oude eiland en het daarnaast voortgezette huidige polderlandschap, dat zich voor de bank uitstrekt.

Route:

• Neem het zandpad dat langs de boerderij (rechts van het pad) in noordelijke richting loopt.
• Loop door tot je een asfaltweg kruist.

In 1939 is de dijk rond de Noordoostpolder gesloten. In 1941 kon de eerste rogge geoogst worden. De inrichting van de Noordoostpolder is ontstaan op de tekentafel. De boerderijen die nodig waren voor de inrichting van het landschap zijn seriematig gemaakt. Na de oorlog waren metselaars schaars en zijn met prefab betonelementen verschillende typen boerderijen neergezet. Sommige vroege boerderijen zijn zelfs van hetzelfde ontwerp als die in de Wieringermeer polder. Opvallend is hoeveel van deze boerderijen al meer dan 70 jaar hun functie vervullen zonder grote verbouwingen of nieuwe bijgebouwen.

Route:

• Neem vanaf de kruising met de asfaltweg het fietspad (dubbele betonstrook met gras ertussen) dat langs de boerderij naar achteren loopt.
• Loop een eind door tot je op een splitsing met een fietspad naar rechts uitkomt.
• Sla rechts af op de splitsing.
• Loop een klein stukje door tot je rechts van het pad een kunstwerk ziet staan.

De Pioniersbruid een kunstwerk gemaakt door Michel Bongertman in 2013. Het werk stelt de geboorte van Venus voor. In de bodem van de polder komen nog steeds veel schelpen voor. Dat is het bewijs dat het omringende land eens zee was. Dit heeft de kunstenaar Michel Bongertman geïnspireerd deze grote schelp te maken, als de beroemde schelp waaruit Venus oprijst te zien op het beroemde schilderij van Botticelli te Florence. Deze Venus zelf is verdwenen, ze trouwde met één van de pioniers in de polder, alleen haar afdruk bleef achter. Vanaf het nieuwe land kun je het oude land bekijken door de openstaande schelp, een raamwerk, als het skelet uit een ver verleden.

Route:

• Volg het pad met een bocht richting het eiland tot je vlak voordat je het voormalige eiland opgaat links van het pad een plas ziet liggen.

De waterstand in de landbouwgebieden die direct rondom Schokland liggen is verhoogd. De contouren van het voormalige eiland zijn hierdoor weer omgeven door rietvelden en vogelplassen. Daardoor zijn poelen met water ontstaan zoals hier. Verschillende soorten trekvogels rusten hier uit als ze op doorreis naar het zuiden of het noorden zijn.

Route:

• Loop het pad de heuvel van het eiland op tot je rechts van het pad een klein gebouwtje ziet staan.

Dit gebouwtje draag de bijzonder naam: de Misthoorn. De naam van het gebouwtje hangt samen et de functie: er stond een hoorn in om de schepen bij mist en slecht weer te waarschuwen dat ze in de buurt van het eiland Schokland waren.
Tegenwoordig vind je binnen in het gebouwtje verschillende informatiepanelen met verhalen en afbeeldingen van Schokland, de bewoners en het leven op Schokland.

Route:

• Loop door tot bij het huis met de vuurtoren rechts van het pad.

Hier zie je het restant van het de vuurtoren die tot 1940 op Schokland dienst deed om schepen bij nacht te waarschuwen voor de ondiepten rondom het eiland. Ernaast staat het lichtwachters huis dat in 2002 grondig gerestaureerd is. De lichtwachter van Schokland was tevens havenmeester. Zijn vrouw had een kleine kruidenierswinkel voor voorbij varende schippers in hetzelfde pand. De visafslag en een tweede lichtwachterswoning die ook op deze terp stonden, zijn na 1949 afgebroken.

Route:

• Loop door tot je achter het huis rechts van het pad een metalen vierkant ziet staan.

Op deze plaats lag het kerkhof van Oud Emmeloord. Besloten is om met een stalen constructie de contouren van het kerkhof aan te geven. In staal zijn verschillende familienamen van beroemde inwoners van Schokland weergegeven.

Route:

• Loop verder tot je links van het pad een goed uitzicht over de haven van oud Emmeloord hebt.

Hier bij oud Emmeloord is de oude Haven van Schokland te vinden. De haven was het thuis voor een vloot van meer dan 200 binnenvaart- en vissersschepen. Na de ontruiming van het eiland in 1859 zette de Zwolse koopman Willem Jan Schuttevaer zich in voor behoud van de haven als schuilplaats bij slecht weer op de Zuiderzee. Zijn acties waren succesvol want vanaf 1861 keerden enkele ambtenaren op het eiland terug en werden de woonterpen versterkt.

Route:

• Loop een klein stukje verder tot je links van het pad naast de havendijk houten stellages ziet staan.

Na onderhoud door de voorloper van rijkswaterstaat in 1862 was de terp van Oud Emmeloord voorzien van een dijk die 1,5 meter boven het water uitstak. Hiermee hielden de ambtenaren die op het eiland de wacht hielden in de meeste gevallen hun voeten droog. In strenge winters werd het ijs opgedreven door de wind. Het geringe hoogteverschil zorgde ervoor dat kruiend ijs gemakkelijk op het eiland kon komen en daar schade aan kon richten. Deze ijsbrekers dienden om de haven en het eiland te beschermen tegen dit kruiend ijs.

Route:

• Loop een klein stukje verder over het klinkerpad tot je plantjes tussen de stenen ziet groeien.

Wie tussen de stenen van het pad kijkt ziet een klein roodkleurig (in de winter) of fel geel gekleurd (in de zomer) plantje staan. Deze plant heet muurpeper. De plant weet zich prima te handhaven in extreme leefmilieus zoals hier tussen de stenen. De naam muurpeper dankt de plant aan de scherpe smaak van zijn bladen.

Route:

• Loop verder over het klinkerpad tot je links van het pad een zwart kunstwerk ziet staan.

Op 5 juni 2009 is dit monument voor de binnenvaart door Koningin Beatrix onthult. Het monument wil meer aandacht schenken aan de binnenvaart, het belang van- en de historie van de binnenvaart in ons land. Het is ontstaan op intiatief van Koninklijke Schuttevaer waarvan de oprichter van Schokland kwam. Het monument is vervaardigd door de Friese kunstenaar Ids Willemsma. Schokland is gekozen als locatie omdat het ooit een vloot had van 200 binnenschepen.
Het stalen kunstwerk symboliseert een schip met volle zeilen. Wie tijdens de wandeling een aantal keer naar het monument kijkt, ziet dat de vorm danst in het landschap, net als een echt zeil op een schip.

Route:

• Loop door tot het fietspad een asfaltweg kruist.

De ANWB paddenstoel wijst fietsers op veel plaatsen in het Nederland de weg. Het is een ontwerp uit 1919 van ir. Leliman, een architect uit Baarn en bestuurslid van de ANWB. Aanvankelijk was de kop van hout gemaakt, later van staal met geëmailleerde letters. Vanaf 1980 is de kap gemaakt van plastic en is de tekst in de kop gegraveerd. Het is dus een voorbeeld van bijna 100 jaar oud Dutch design dat nog steeds een bekende verschijning in het landschap is. Een erg succesvol beeldmerk van de ANWB, Algemene Nederlandse WielrijdersBond, dus.

Deze pagina voldoet aan de volgende internet standarden van het W3 Consortium (W3C).

• Home
• Nieuws
• Wandelingen
• Achtergrond informatie over dit project
• Technische achtergronden
• Contact informatie
• Links

• Index: A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

• Meer wandelingen.