Wandelen in Zutphen

Beginpunt: Station Zutphen
Eindpunt: Aldi zutphen
Lengte: 12,4 (km)
Aantal bezienswaardigheden: 120
 

Parkeren:

• Geen gevonden

Openbaar vervoer:

• Station Zutphen
• Bushalte Station Zutphen

Horeca:

• Bakkerij driekant
• Hampshire hotel
• Stationscafe
• Super Frituur
• Chappo
• Horeca ...
• Tappa's lunch

Links:

• Deze wandeling in tegengestelde richting
• Print deze wandeling
• Deze route op je mobiel wandelen
• Detailkaart bij deze wandeling
• Bekijk deze wandelroute op Google Earth
• Download de wandelroute op je GPS (GPX)
• Deze route als lijst met coördinaten

Tweeten

Na de Tweede Wereldoorlog was veel van de infrastructuur van de spoorwegen vernield. Voor de wederopbouw konden de architecten kiezen uit een aantal standaard panelen om de nieuwbouw als Lego voor vakmensen mee in elkaar te zetten. Vele stations van architect Schelling in Nederland werden op deze manier hersteld. De paneelbouw met grindbetonplaat, was lange tijd het keurmerk van de Nederlandse Spoorwegen.
Het station van Zutphen heeft nog veel van deze naoorlogse kenmerken en is in 2007 door Minister Plasterk voorgedragen als wederopbouwmonument.

Route:

• Loop vanuit de stationshal het station uit en loop rechtdoor langs de Fietsenkelder.
• Steek bij de stoplichten over en bekijk de boulevard tegenover het station.

Vanaf het station in Zutphen loopt een brede straat richting het centrum van de stad. Een aantal jaren terug is het plein voor het station opnieuw ingericht, waarbij er ook fietsenkelder is aangelegd. Toen is ook de beplanting met rozen van het stationsplein aangepast aan de monumentale status van het station. Opnieuw ingericht als toegangsweg voor langzame verkeer richting de oude binnenstad van Zutphen is het een geslaagd stedenbouwkundig project.

Route:

• Neem de Boulevard tegenover het station (stationsstraat) en loop door tot deze een knik maakt en rechts van de weg een gebouw staat met een glazen toren.

Op het eind van de allee die het station met de oude binnenstad verbindt staat dit opmerkerlijke gebouw uit de werderopbouw periode. Opvallend is het open trapportaal vormgegeven als een toren. Dat doet vermoeden dat het gebouw misschien wel in gebruik geweest is als gemeentehuis.

Route:

• Sla aan het einde van de stationsstraat, op de T-splitsing bij degracht links af en kijk meteen rechts.

Wie wil genieten van de oude stad Zutphen en deze eens vanuit de oude stadsgrachten bekijken, boek dan een rondvaart per fluisterboot door de grachten van Zutphen. Je kunt ook een kanotocht over het riviertje de Berkel maken, door het omliggende land van Zutphen.
http://www.fluisterboot-zutphen.nl/

Route:

• Loop verder tot je op een plein bij de C&A uitkomt.

Het gedeelte van Zutphen rondom het station werd in de Tweede wereldoorlog zwaar beschadigd door een bombardement. gelukkig bleef het oude centrum onbeschadigd, Na de oorlog is hier aan het plein dat de verbinding vormt tussen het oude en het nieuwe Zutphen veel nieuw gebouwd. De nieuwbouw uit de jaren '50 levert grotere winkelpanden dan die in het historische centrum, zodat hier grote winkelketens gevestigd zijn.
Het kunstwerk 'Samenspanning van elementen' is van de Nederlandse kunstenaar Marius van Beek (Utrecht 1921-2003).

Route:

• Loop links langs de snackbar richting het Stedelijk Museum.

De 'Oudheidkamer van Zutphen en de Graafschap' opgericht in 1877 door de gemeentesecretaris baron L.A.F.J. van Heeckeren, heeft de aanzet gegeven tot de stichting van het Stedelijk Museum in 1903. Toen bestond de collectie uit ongeveer 500 voorwerpen.
Sinds 1954 is het museum gevestigd in het dormitorium (slaapzaal) en het refectorium (eetzaal) van een Dominicaner klooster dat vanaf eind 13e eeuw op deze plaats stond.
In de voormalige kloosterkerk (Broederenkerk) was sinds 1983 de openbare bibliotheek gevestigd. Recent zijn er plannen het museum te verplaatsen in 2016. Voor de historische panden wordt een nieuwe bestemming gezocht.

In het Stedelijk Museum kun je kennis maken met wisselende tentoonstellingen moderne kunst. Ook is er aandacht voor de rijke geschiedenis van de stad Zutphen.

Route:

• Links naast het stedelijk Museum is een pad met een tunneltje erin.

De Rosmolensteeg verwijst naar een rosmolen, die hier ooit stond. In deze molen werden de maalstenen in beweging gebracht . Wat ook kon was een paard inspannen en daarmee de molenstenen in gang brengen.

Route:

• Loop een klein stukje het steegje in tot je midden in het tunneltje staat.

Tunneltje: in een druk bebouwde stad als zutphen telde elke plaats. Zo werd dus ook boven steegjes gewoond en gebouwd. Geniet van het spel van licht als de zon het binnenhofje bestrijkt. Bij de ehrbouw van delen van Zutphen is een deel van de oude sfeer in het centrum bewaard gebleven (sfeer gehandhaafd). Zo ook deze ingang van de Rosmolensteeg. Het aangrenzende pand is over het steegje heengebouwd, waardoor je alleen via een tunneltje de Rosmolensteeg door kunt. Geniet in het vroege voorjaar van de eerste zonnestralen die je door het tunnetlje tegemoed komen en op warme herfstdagen van het laatse zonnetje voor de winter.

Route:

• Loop verder door het tunneltje tot je op een binnenplaats staat.

Rosmolensteeg, hofje met binnentuin. Een van de vele hofjes in de binnenstad van Zutphen. (Hoe kan het dat dit het agnietenhof heet, naar mijn idee? En het pand waar je op uitkijkt waar het museum inzit heet het broederenklooser.)

Route:

• Loop verder opnieuw door een tunneltje heen tot je op een kruispunt van winkelstraten staat.

Nieuw knooppunt. Je staat op een kruispunt van straten in het oude stadscentrum van zutphen. Eén van de wegen die samenkomen, valt op, doordat deze komt vanuit een tunneltje in een wit historisch pand.

Route:

• Neem de hoofdwinkelstraat (Turfstraat) richting de haakse bocht.
• Blijf staan in de haakse bocht.

Nauwe straatjes, maar steeds een ander uitzicht aan het einde vna het straatje. Deze contractuei dat een steegje of straatje een uitzicht op een landmark heeft komt ook in later stedebouwkundigontwerp vorr. Ook in later stedebouwkundig ontwerp gehandhaafd.

Route:

• Loop verder over de korte Hofstraat richting de toren van het oude burgerhuis aan de Groenmarkt.

Nieuw knooppunt. Oude raadhuis met toren aan de markt. Te zien is dat zuthpen een centrum van de handel was. Niet zo rijk als de gemeentehuizen (maar zo heeft dat niet: lakenhallen??) in vlaanderen, maar toch een imposant gebouw om mee te doen aan de hanze. Direct naast het stadshuis vind je de waag, ook een teken van handel.

Route:

• Loop richting de Houtmarkt (asfaltweg).
• Loop door tot je op een smal marktplein staat, bij het oude burger raadhuis en de waag (ijssalon).

Nieuw knooppunt. Stedebouwkundig is het zo dat ... Ook in latere stedebouwkundige uitbreidingen van de stad is daarmee rekening gehouden. Vaak vind je een toren of een ander landmark aan het einde van een straat of zichtlijn. Soms rechts soms links, met de oude steegjes ziet het er gezellig uit.

Route:

• Neem de asfaltweg (Korte Hofstraat) tegen het verkeer in richting de grote kerktoren en loop door tot je links van de weg een baksteenpand ziet staan.

Monumentaal pand, zie ook het anwb bordje naast de deur.

Route:

• Loop verder tot je bij het kerkplein uitkomt en kijk rechts van de weg naar het nieuwbouwpand.

Gemeentehuis, gebouwd met het oog op de milliumwissel, als onderdeel van een plan om het oude stadscentrum te revitaliseren. Een vitale en eigentijdse gemeet een eigentijdse regie over een schitterend en tot de verbeelding sprekend oud stadscentrum.

Route:

• Loop iets verder het kerkplein op en kijk links om de hoek naar het witte gebouw (Gravenhof).

Nieuw knooppunt. In strakke witte vormgeving. Schijnt een museum te zijn, maar heb het nog niet opgen aangedtroffen.

Route:

• Neem de weg die tussen het Gravenhof en de grote kerk door gaat ('s Gravenhof).
• Loop door tot je rechts een voorportaal van de grote kerk ziet liggen.

Lang niet altijd was het zo dat een gotisch bouwwerk zoals deze kerk gebouwd werd via een vooraf uitgewerkt bouwplan. Dat was veel te duur. Het zijportaal van deze kerk is, prachtig gotisch uitgevoerd. Een schril contrast vergeleken met de strakke baksteen architectuur die de toren hooghoudt en waar de hoofdingang zich bevindt. Soms had dat als reden dat koningen, regenten of andere adel via de zijkant en hun eigen portaal de kerk betraden en verlieten. Soms ook is de reden te vinden in snelle en praktische herbouw na oorlogen of stadsbrand.

Route:

• Loop een stukje verder tot je links de ingang van een wit gebouw ziet liggen.

... Gebouw. Opvallend aan het gebouw is dat het gebouwd is in de stijl van de renaiccance. Symmetrisch met een timpaan boven de ingang.

Route:

• Loop verder tot je rechts de achterkant van de kerk ziet.

Straalkapel. Doel van een gotische kathedraal met een hoog middenschip en een zo licht mogelijke bouwwijze is om licht in de kerk te brengen. Door de grote ramen achter het koor van de kerk straalt de oosteroachtendzon de kerk binnnen en benadrukt de mystieke sfeer en de constructie van het bouwwerk die ten hemel reist.

Route:

• Loop verder tot je achter de kerk een steegje (Proosdijsteeg) ziet liggen.

Steeg. Opvallend aan middeleeuwse statdscentra zijn de vele kleine straatjes en steegjes, zoals hier.

Route:

• Loop door de Proosdijsteeg, tot je rechts van het pad een wit huis ziet staan.

Proosdij

Route:

• Loop een paar meter verder en kijk naar het pleintje links van het pad.

Pleintje van kinderkopjes. Let eens op het motief van de stenen in het pleintje en de entourage van de torens achter het pleintje. Bouwen op het gevoel en op het zicht zoals dat vroeger ging, levert een bijzonder stadsbeeld op.

Route:

• Loop verder over de Houtmarkt tot bij het poortje (de ingang van de Drogenappensteeg).

Ingang van de Droge Nappensteeg is vernoemd naar een stadsmuzikant Thonis van Grol. Deze stadsmuzikant, bijgenaamd Tonis Drogenap, woonde en werkte in Zutphen rond 1555. Waarschijnlijk kreeg hij zijn bijnaam omdat hij weinig geld had, en zijn drinkbeker tevens zijn bedelnap, vrijwel altijd leeg was.

Route:

• Ga met je rug naar de steeg staan, sla links af en loop ongeveer 10 meter en kijk schuin voor je omhoog naar hoe de torenspits van Zutphen en omliggende bebouwing tegen de hemel afsteken.

Doorzicht op de kerktoren. Wie ovre het pleinetje lang de proosdij heenkijkt heeft een prachtig gezicht op de toren van de st. walburigskerk van zutphen.

Route:

• Loop over de houtmarkt richting het kunstwerk met bomen.
• Kijk ver voor het kunstwerk met bomen naar rechts, naar de ingang van een hofje.

De ingang tot de oude bornbhof in Zupthen is een markant punt aan de Houtmarkt.

Route:

• Loop onder de poort door tot je in het steegje staat en geniet van de omgeving, de binnentuintjes en de sfeer.

Bornsesteeg, huizenb aan twee kanten, hoge huizen, de randen van de weg afgewerkt met bloeiende struiken.

Route:

• Loop door tot achter in het steegje en bekijk de decoraties boven de deuren.

Boven de deur, raam voorzien van een geitijzer.

Route:

• Loop verder tot je midden op een pleintje staat en kijk om je heen.

Pleintje Oude Bornhof. Binnenpleintje in het centrum van de stad. oase van rust voor de drukke binnenstad. Er staat een beeld op.

Route:

• Loop verder door over het pleintje naar de uitgang (rechts).
• Loop door tot je de weg kruist.

Nieuw knooppunt.

Route:

• Schuin tegenover de ingang van de Oude Bornhof ligt de Oskam steeg.
• Loop de Oskam steeg in en geniet van de omgeving.

Oskam steeg, gezellig met oude leibomen, en bloemborders die gedurende het seizoen bloeien. Er schijnt ooknog in 1 van de panden een oude stadstoren verwerkt te zitten, nakijken.

Route:

• Loop verder naar het einde van de steeg.

Nieuw knooppunt aan het einde van een van de vele steegjes die het oude stadscentrum van Zupthen rijk is. Een strakke vormgeving met leibomen deelt de ruimte in.

Route:

• Neem de weg (boompjeswal??) met de steeg aan je linker hand.
• Loop een stukje verder en kijk naar het eerste of tweede pand links van de weg.

Art Deco pand in stijl van de Amsterdamse school. Na de eerste werled oorlog volgde er een tijd van bezinning; in de architectuur is dat terug te vinden een een sober maar krachtig gebruik van rechte en strakke lijnen. Grote vraag is of hier een leegte / tuin / steegje is opgevuld o.i.d. Dat een ouder pand verdwenen is, van het type hoekpand even verderop en dit gebouw daarvoor in de plaats gekomen is.

Route:

• Loop verder tot het pand met het balkonnetje links van de weg.

Jugenstilpand. vrivole bogen, en veel aandacht voor bloemen en natuurlijke vormgeving. Gebouwd in de tijd van het positivisme in de periode voor de eerste wereldoorlog.

Route:

• Loop verder tot je links van de weg tussen twee panden een haag ziet staan en kijk achterom naar het hoekpand.

Hoekpand. (Vestibules naar buiten de stad...) Hoekpand in de architectuur van de fin de siecle. Aan de schuinekan van de hoek kun je echt zien dat het een hoekpand is. Nu zit er een tuin tussen de twee hoekpanden. Dat kan ooit een steeg of openbaar zichbare tuin geweest zijn. In de tijd dat dit pand bewoud werd werden de oude binnenstedelijke stadsmuren, met hun bastions afgebouwd. Aan dit pand is te zien dat de normen en waarden van die tijd, zoals vrij burgerschap de taak van de bastions overnamen. De combinaties van panden steken als een bastion uit de stad om de ommelanden te overzien.

Route:

• Loop verder tot het kruispunt met de Laarstraat.

Pleintje einde Laarstraat, vol met gezellige horeca. Zorgt voor aansluiting van de binnenstad op het nieuwe winkelcentrum. Je kunt hier goed zien hoe de oude dichte bebouwing van de historsiche binnenstad overgaat in een hoofdstraat die het centrum met elders verbindt met panden van een later datum, van na de val van de stadsmuren.

Route:

• Loop richting de voetgangerszone van het winkelcentrum van Zutphen (Paardenwal rechts).
• Loop door tot je een smalle straat kruist.

Hoekpand aan de oude wand, een straat die zo heet omdat die de contouren van de oude stdsmuur nog in het binnenstedelijk landschap weergeeft. twee bouwlagen prachtig hoekpand.

Route:

• Neem de winkelstraat (Beukerstraat) met de Armehage aan je rechter hand, richting het centrum (pinautomaten links).
• Loop ongeveer 35 meter door tot je links van de winkelstraat een plein met winkels ziet liggen (Schupstoel).

Te klein voor de grote markt, maar het lijkt een historisch plein en dan is de kans groot dat het een functie had zoals bijvoorbeeld veemarkt. Even opzoeken op google hoe het heet. Tegenwoordig vind je er winkels als de bart smit. (De straat schijnt de Schupstuhl te heten, maja... Het was een binnenhaven aan de stadsgracht met pakhuizen getuige ook de gewelvenkelder in 1 van de panden.)

Route:

• Loop verder over de winkelstraat tot verschillende wegen en steegjes (rechts met bogen) samenkomen bij een stel koopmanswoningen (links).

Koopmanshuizen met opslag zolder en hijshaak. De goederen werden bij de haven door havenarbeiders overgeladen op karren, en opgeslagen op de zolders van pakhuizen, lekker hoog en droog en vrij van muizen. Tegenwoordig in gebruik als cafe.

Route:

• Neem de steeg tegenover de Koopmanshuizen (Agnietensteeg) en bekijk de bogen.

Bogen Agnietensteeg: de Huizen van de agnietensteeg staan op de klei gronden langs de rivier de berkel. Er vindt hier al eeuwen bewoning plaats en iedere keer verhoogt dat het straatniveau. Met deze ondergrond zakken oude panden soms scheef. Verderop in de straat steunen ze op elkaar, hier zijn er boog constructies tussen gemaakt om ervoor te zorgen dat ze stevig staan.

Route:

• Loop verder tot je op een pleintje van de Agnietensteeg uitkomt.

Plein Agnietensteeg. Een van de vele hofjes en pleintjes in het oude stadscentrum van Zutphen is te vinden in de Agnietensteeg. Een aantal bomen zorgen voor de aankleding en aan het pleintje is ook nog een winkeltje gevestigd.

Route:

• Loop verder door het steegje onder de huizen door.
• Sla rechts af en loop een paar meter verder tot je voor het pand van le Rideau staat.

Le Rideau: wie had er een gotisch pand met een toren? Nazoeken, historie pand le rideau?

Route:

• Sla links af bij le Rideau en loop door tot je op een pleintje uitkomt en kijk links van de weg.

In de voormalige Baptistenkerk uit 1878 aan het Hagepoortplein 4 was vroeger het Leger des Heils gevestigd. Ook de dienstwoning (1912) ernaast is een monument.
De bouwstijl van dit gemeentelijk monument noemt men wel de Waterstaatsstijl. Het lijkt erg op wat je veel ziet bij de boerderijen in de Ooijpolder bij Nijmegen. Men slooft zich uit met baksteen fraaie versieren in te metselen. Door het geheel wit te pleisteren is dit detail verloren gegaan. Wel draagt het witte gebouw bij tot het rustige stadsbeeld van het Hagenpoortplein.

Route:

• Loop over het pleintje richting de grote weg.
• Sla links af (met je rug naar de stadsmuur) en kijk meteen rechts van de weg.

Hier vlak langs het riviertje de Berkel vind je het kantoor van de Havenmeester. Vanuit dit gebouwtje hield de havenmeester toezicht op het overladen van de goederen en keek hij of de belastingen aan de stad Zutphen betaald werden. Op die manier floreerde de handel rondom het kantoortje.
Tegenwoordig kun je er fluisterboten huren? voor een tocht door de grachten van Zutphen of over het riviertje de Berkel.

Route:

• Loop vanaf het Havenmeesterskantoor (links van de weg) langs de stadsgracht richting de stadsmuur, langs de bushalte bij een pleintje (Hagepoortplein) op tot je na het passeren van de stadsmuur op een kruising met o.a. de Isendoornstraat staat.

Vroeger was het stadje Zutphen voorzien van een gesloten ring van stadsmuren voor de verdediging van de stad. Je kunt hier nog een stuk stadsmuur bewonderen, inclusief de waterpoort.
Door toedoen van de neo-romantische architect Cuypers is dit deel van de stadsmuren gered. Hij vond omstreeks 1880 dat de stadsmuren in een toestand van verval een toevoeging aan het romantische stadsbeeld waren. Zo zijn ze bewaard gebleven.
In 1951 zijn de muren nog wat verder hersteld, zodat de oude sfeer weer zichtbaar werd.
Nu maken deze oude restanten de historische binnenstad aantrekkelijk voor toeristen.

Route:

• Neem de Isendoornstraat langs de Berkelpoort (links van de weg).
• Loop door en kijk naar links door het middelste poortje van de Berkelpoort.
• Loop door tot je door het middelste poortje heen de scene achter de Berkelpoort goed kunt zien.

Als je vanuit dit punt door de middelste boog heenkijkt ziet een schouwspel van zich herhalende bruggen en balkonnetjes, die uitsteken over het water van de Berkel, net als in Venetië. Een idylle van bootjes, en bedrijvigheid. In 1888 werd de Berkelpoort uit de 14e eeuw gerestaureerd door architect P.J.H. Cuypers.
Vroeger was Zutphen omgeven door stadsmuren met enige poorten. Hier de waterpoort, die toegang gaf tot de handelshuizen langs de gracht. Handel met het achterland betekende rijkdom voor Zutphen. Ook de Berkel werd bevaren. Schepen brachten vooral hout uit het achterland naar de Hanzesteden Zutphen en Deventer.
Hoewel de bedrijvigheid veranderd is, is deze historische sfeer met enige verbeelding nog steeds te proeven.

Route:

• Loop verder tot je vlak voor het Stedelijk Lyceum rechts van de weg een oud pand ziet liggen (Sarepta stichting).

Dit gemeentelijk monument in Neo-renaissance stijl het Sareptahofje is met een legaat van 19.000 gulden in 1895 gesticht door de predikantsdochter Elisabeth Bax (1831 - 1917). Het was een legaat van: J.J.J. uit Overveen, een gulle gever, die zij niet kende.
Het hofje met oorspronkelijk 8 huizen was bestemd voor weduwen, die vanwege huurschuld dreigden op straat te worden gezet. Vestigingsvoorwaarde was dat de dames zich hielden aan de regels van Elisabeth. Zo mochten er op zondag geen kinderen op bezoek komen en ook mocht er ook geen water gehaald worden. Elisabeth handhaafde volstrekte strenge zondagsrust. Zelf woonde zij er tot aan haar dood in 1917.
In de Bijbelboeken Koningen 17:10-16, Lucas 4:26 wordt Elia voor water gezonden naar een weduwe in Sarefat (Sarepta) bij Sidon.
De Diaconie der Nederlands Hervormde gemeente is nu de beheerder.

Route:

• Loop verder tot je bij de hoek van het Stedelijk Lyceum bent en naar rechts een paadje het stadspark inloopt.

Het Stedelijk Lyceum is gevestigd in dit nieuwbouwpand, dat zo ontworpen is dat het de contouren van de oude stadsgracht volgt. Ook de inpassing is historisch verantwoord gedaan, bijvoorbeeld met passende raampartijen. Het pand is onderdeel van een groep scholen, die van oudsher binnen de grachten van Zutphen gevestigd waren.
In 2011 is het oude pand uit de jaren '50 vervangen door deze nieuwbouw.

Route:

• Neem het paadje langs het Stedelijk Lyceum (links van het pad) en loop verder tot je op een splitsing van paden uitkomt met een kinderboerderij rechts van het pad.

In 1932 heeft de gemeente Zutphen de grond verkregen voor het aanleggen van een stadspark, hertenkamp en vogelpark. Het was toen een uitgebreid park waar ook festiviteiten vaak gehouden werden. Toen het Stedelijk werd uitgebreid, bleef er maar een klein park over.
Bewoners uit de directe omgeving hebben altijd een warm hart gehad voor het park. Sinds 2006 beheert een stichting het vogelpark. Midden op het eiland staat een prachtige oude kastanje.

Route:

• Neem het pad langs de vijver met de vijver links van het pad.
• Volg het pad door de bocht en loop nog een stukje verder tot je links van het pad een uitzicht op de vijver en de daarachter liggende bebouwing hebt.

Aan de rand van de Grote gracht zijn woonhuizen uit de jaren '30 te zien, gemengd met stadsuitbreiding van rond 1900.
Stedenbouwkundig lijkt het erop dat men zich bij het ontwerp van de stadsuitbreiding omstreeks 1900, door de bastions en oude vestingwerken liet leiden. Een rijtje woonhuizen met twee hoge hoekpanden, wordt afgewisseld met een stuk tuin en soms een hofje daartussen. Daarmee lijkt deze bebouwing toen als een bastion uit te steken in het omliggende land en de stad te verdedigen.
In de jaren '20 en '30 werd deze ruime bouwstijl kennelijk te duur en is op sommige locaties verdichting van de bebouwing toegepast.

Route:

• Loop verder tot je een stukje voor een huisje links van het pad in een boomgaard staat.

In de oude stad werd elk stukje land nuttig gebruikt. Zo vast ook deze landtong tussen de Berkel en de oude stadsgracht. Met deze herplant van een ouderwetse hoogstamboomgaard met appels en peren wil men kennelijk iets van die oude binnenstedelijke sfeer terugbrengen in het stadspark.
Is bij dit project de school verderop betrokken? Of is het gemeentelijk groen nieuwe stijl?

Route:

• Loop verder tot waar het paadje uitkomt bij een grote weg en kijk schuin naar rechts over de brug heen tot je de toren ziet staan.

Torens bepalen het beeld van de stad Zutphen. Langs de gekromde zichtlijnen staat vaak een toren, die de aandacht trekt, net naast het midden van het blikveld.
Deze watertoren is gebouwd in 1926 toen de oude watertoren, de Drogenaptoren in de oude binnenstad niet meer voldeed. Deze toren is ontworpen door de architect Hendrik Sangster en uitgevoerd door de 'Hollandsche Maatschappij' tot het Maken van Werken in Gewapend Beton.
In de periode tussen 1880 en 1950 zijn in veel steden watertorens gebouwd om voldoende druk op de waterleidingen in de stadsuitbreidingen te houden. De watertoren is 46,2 meter hoog en heeft een waterreservoir van 600 kub.

In het onderste deel van de toren zijn in 1984 appartementen gebouwd. Het waterreservoir boven in de toren is nog steeds in gebruik.

Route:

• Sla links af op de grote weg en loop door tot je op een splitsing met een weg naar links bij een hoekpand staat.

Het huis op de hoek van de Coehoornsingel en Jacobdamsingel behoort tot de stedelijke uitbreiding van voor 1900. Alle 49 panden aan de Coehoornsingel zijn gemeentelijke monumenten deels in Neo-renaissance stijl en een enkele in de Eclecticisme stijl. Bij de uitbreiding van handelssteden werd toen veel aandacht besteedt aan het uiterlijk van een hoekpand. Het werd gezien als het visitekaartje voor de rest van de rij huizen.

Route:

• Neem het fietspad dat tegenover de splitsing met het hoekhuis vertrekt.
• Loop een stukje tot je langs de Berkel loopt en links van het pad een hoogbouw pand ziet staan.

Zorgorganisatie Sutfene is trots op haar nieuwbouwlocatie De Lunette tussen de imposante Coehoorn singel en de Berkel. Het huis biedt ouderen met dementie een optimale woonomgeving.
Daarnaast is een revalidatie- en reactiveringcentrum (RRC) voor mensen, die herstellende zijn van een ziekte of operatie en die zich voorbereiden op een (snelle) terugkeer naar hun oude leefsituatie. Via een gerichte behandeling, begeleiding en verzorging streven we naar verbetering van de zelfredzaamheid.

Route:

• Loop verder over het pad langs de Berkel tot je rechts van het pad een bankje onder de bomen ziet staan.

Langs het prachtige wandelpad langs de Berkel staan er vele bankjes onder het lover. De hoge bomen langs de oever van de Berkel dragen bij aan de sfeer. De bebladerde takken buigen zich naar het water. In de leemten zie je de blauwe lucht met soms een helder zonnetje. Zo'n plek nodigt toch uit tot bijzonder taalgebruik.
Uit het woordenboek der Nederlandse taal:
Lover: gebladerte/geliefde
Loover (spelling 1884) gebladerte
Leemte: iets dat ontbreekt

Route:

• Loop verder tot je bij een kruising met een ander paadje uitkomt.
• Sla hier rechts af en blijf het pad langs de Berkel volgen, tot je rechts van het pad een bebos eiland in de Berkel ziet liggen.

Tussen 1880 en 1930 werden veel steden uitgebreid met nieuwe wijken buiten de stadsmuren. De functie van stadsmuren als verdediging van de stad was vrijwel verdwenen. De handel bleef wel in de stad gevestigd in de oude panden, maar deze beroepsgroep trok als familie graag naar de nieuwe lichte en ruim opgezette buitenwijken.
In 2006 is deze romantische rivierbocht in de Berkel opnieuw uitgebaggerd, zodat dit eiland is ontstaan. Zwanen en andere watervogels kunnen er ongestoord broeden.

Route:

• Loop verder en steek de weg recht over. (Blijf het pad langs de Berkel volgen.)
• Loop een stukje door tot je links van het pad een bijzonder woonhuis ziet liggen.

Kijk eens wat een prachtig woonhuis hier staat. De architect heeft met de bijzondere vormgeving van het huis kennelijk een handreiking willen geven aan de bewoners en voorbijgangers naar het omliggende landschap. Het is een bijzonder ontwerp, waar het prettig is naar te kijken en bij weg te dromen.

Route:

• Loop nog een stukje door, tot waar het pad langs de Berkel tussen de bomen door slingert.

Met een slingerend verhard wandelpad langs de Berkel is het een leuke wandeling door het stadspark. De combinatie van hoge boomgroepen en toch met voldoende licht op de bodem zorgen ervoor dat er in het voorjaar een rijke voorjaarsvegetatie een kans krijgt.
In de zomer is het prettig wandelen in de lichte schaduw, en in de winter kun je genieten van de vele prachtige boomsilhouetten, die dan afsteken tegen de ijzige blauwe lucht.

Route:

• Loop een klein stukje verder tot je links van het pad over de ijsbaan heen tegen een rij huizen aankijkt.

De ijsbaan van Zutphen heeft verschillende functies. Geniet in het voorjaar van het half verwilderde weiland met z'n weidevogels. En dat midden in de stad.
Of van een winters tafereel met schaatsers als het weer eens gevroren heeft. Maar met als achtergrond steeds de karakteristieke rij huizen en een blauwe lucht erboven.

Route:

• Loop een klein stukje verder tot je op een splitsing met een pad van rechts vanaf een brug over de Berkel uitkomt.

Tegenover de ijsbaan ligt deze fietsersbrug over de Berkel. Hoewel die brug van beton is, heeft men de brug een lichte bolling gegeven om zo bij te dragen aan het sfeerbeeld dat hele stadspark langs de Berkel kenmerkt.

Route:

• Loop verder tot je aan het einde van de ijsbaan op een splitsing van paden met een wegwijzer erbij staat.

De Zutphense IJsvereniging is al 135 jaar een begrip in deze stad. In de winter wordt er met water vanuit de Berkel een prachtige ijsbaan gemaakt, die borg staat voor veel winterpret. Vrijwilligers en soms de brandweer helpen een handje om goed natuurijs te maken.
In het verleden vonden op deze ijsbaan vijf keer de Nederlandse kampioenschappen plaats.

Route:

• Neem vanaf de splitsing bij de ijsbaan het pad langs de Berkel, met het riviertje rechts van het pad.
• Loop door tot je links van het pad een heg ziet staan.

Heg Verschillende planten komen vaak in heggen voor, hier een voorbeeld. Het zijn heesters die vaak niet groter worden dan twee meter. Hier prachtig uitgeroeid en slechts aan een kan gesnoeid. Langs de rivier??

Route:

• Loop verder langs de Berkel tot bij een viaduct over de Berkel uitkomt en kijk achterom.

Neem tijdens de wandeling eens de tijd om te genieten van het uitzicht vanaf de verhoging van de brug. Zie hoe de berkel traag richting het centrum van Zutphen stroomt en geniet van de rust aan de rand van de stad, als het verkeer even stilstaat voor het stoplicht.

Route:

• Steek de provinciale weg over, sla rechts af en steek de Berkel via het fietspad over de brug over.
• Neem de inrit rechts van de Berkel en loop door tot bij het hek.

Herinrichting Berkel. Een aantal meanders die bij de ruilverkaveling uit de Berkel gehaald zijn, zijn hersteld recentelijk, zodat de rivier weer door het land slingert, volgens zijn oude loop. Waar mogelijk wordt de oude loop van de rivier hersteld, met oog voor zowel natuurwaarden, als waarden voor het toerisme. Ook wie wandelt langs de rivier of per kano de berkel verkent kan volop genieten van de kronkels in de rivier en op sommige punten plassen met natuurlijke oevers vol riet.

Route:

• Volg het paadje langs de meander in de Berkel tot je bij een bruggetje over de Berkel aankomt.
• Steek het bruggetje over tot je aan de overkant op een splitsing van paadjes uitkomt.

Brug over de Berkel Bij het herstellen van de meander in de rivier is ook een nieuwe brug over het riviertje gelegd, speciaal voor wandelaars. De rij bomen, populieren (dacht ik) geven de oude stroomgeul aan, zij stonden eens aan de rand van de oever.

Route:

• Sla na het bruggetje rechts af en loop een flink stuk langs de Berkel tussen de weilanden door tot je een fietspad kruist bij een witte brug over de Berkel.

Als sinds jaar en dag ligt deze prchtig witte burg over de berkel om het kerkpad van Warnsveld te verbinden met de omliggende landerijen.

Route:

• Neem het pad langs de Berkel in oostelijke richting. (Met de brug en de Berkel aan je rechter hand.)
• Loop door tot je rechts aan de overkant van het water een boomgaard ziet liggen.

Boomgaard Aan de overkant van de Berkel ligt een boomgaard. Hoogstam boomgaarden waren populair vanwege hun efficiente landuse: De hoge stammen droegen in de nazomer vruchten en het hele jaar door konden schapen, ganzen en ander klein vee onder de bomen grazen en schuilen voor regen of de stralende zon.

Route:

• Loop door tot de Berkel een bocht naar rechts maakt.

Landschap rondom de Berkel. Tuinen van grote landhuizen aan de ene kant, agrarisch gebied aan de andere kant. De rivier met zijn begroeide oevers stroomt er vredig tussen door.

Route:

• Loop door tot je rechts aan de overkant aanlegsteigers ziet liggen.

Langs de Berkel, aanleg steigers, vestibules van tuinen, enz. Het grappige aan landaschaps architectuur van zulke grote tuinen is, dat men vaak rondom het woonhuis infrastructuur aanlegt. Dan volgt een heel stuk tuin, dat langs de rivier weer afgesloten wordt met een stuk infrastructuur, zoals een kademuur met aanegsteiger / plaats om langs het water te zitten ervoor, met in het midden een trap. Bij goed ontwerp in balans: subtiel aanwezig als omlijsting van de tuin vanuit het landhuis en vanaf deze kant vanaf de berkel als stevig vormgegeven als opmaat naar het landhuis. Dit voorbeeld uitgewerkt, maar er zijn verschillende varianten van dit principe op een rijtje te vinden.

Route:

• Loop door tot de Berkel een bocht naar rechts maakt en je links een boerderij ziet liggen.

Modern Boeren bedrijf Efficiente stallen met plaats voor wel 100 koeien, die in de zomer naar buiten kunnen om te grazen in de weide. Om eens iets anders te hebben :: efficiency het best groeit er gras langs de berkel. IKn vroeger tijden was de heer van landhuizen zelfstandig in de voedselproductie, idem voor zutphen en lijkt het voorkomen van gemengd bedrijf meer voor de hand te liggen. Koeien eten in de winter ook wat, nu bix en mais, vroeger hooi, van speciale hooilanden, de natste langs de rivier. Maar voor een stad als Zutphen is ook brood, dus graag nodig geweest.

Route:

• Loop verder tot je rechts van het pad aan de overkant van de Berkel een schaapsweide met populieren ziet staan.

Schaapsweide met populieren. poluieren staaan als windwvangers in het polderlandschap. ook hier op de vlakten langs het riviertyje de berkel stan polupieren om de iwnd te vangen.

Route:

• Loop een klein stukje verder en geniet van eventueel vee in het weiland links van het pad.

Vee in de weilanden, rood bont ijsselvee ?? Vanoudsher kwam rood bont ijsselvee in de ijssel delta voor, zo ook hier langs de berkel waar men kennlijk deze tradititie volhoudt.

Route:

• Loop verder tot je bij een brug over het riviertje de Berkel een fietspad kruist. Sla hier rechts af en loop naar de andere kant van de brug.

Ten behoeve van de provinciale weg is ooit een brug over het riviertje de Berkel gebouwd. De brug voor het auto verkeer is een beton constructie die je vanaf de jaren '50 tot de jaren '70 vaker in Nederland tegenkwam.
Later is voor fietsverkeer een aparte brug aangelegd voor de verkeersveiligheid van alle weggebruikers. Fiets verkeer is minder zwaar dan auto en vracht verkeer, vandaar dat hout in aanmerking komt als natuurlijk constructie materiaal.

Route:

• Blijf aan deze kant van de brug.
• Steek de grote weg met beukenlanen erlangs (Kappersallee) over en neem het paadje aan de rechter kant van de Berkel.
• Loop door tot je bij een bruggetje zonder leuningen bent.

Onder dit bruggetje door stroomt het water vanuit de vijvers rondom huize 't Velde weer terug de Berkel in. Door het uitdiepen van de vijvers en het hoogte verschil dat de stuw in de Berkel op pijl houdt, stroomt het water nu weer flink door. Zo blijft het water in de vijvers rondom het kasteel steeds in beweging en koel. De algengroei is dan tot een minimum beperkt.

Route:

• Loop verder tot je bij de stuw staat.

Een groot deel van het water van het riviertje de Berkel wordt sinds de jaren '30 van de twintigste eeuw omgeleid naar het Twentekanaal dat bij Eefde ligt. Op die manier hoeft bij de sluizen minder water in het kanaal gepompt te worden. Er stroomt nog een beetje water door de Berkel; voldoende om de grachten van Zutphen door te spoelen met fris water. Om het water van de Berkel ook bij deze geringe stroomhoeveelheden op peil te houden is deze stuw gebouwd. De techniek stamt dan ook uit de periode van de aanleg van het Twentekanaal, namelijk de jaren '30. Voor wandelaars is een pad over de stuw aangelegd zodat landgoed 't Velde verbonden is met landgoed de Voorst. De stuw is een rijksmonument. Stuw is van het type glijschuif, bouwjaar 1925.

Route:

• Steek de stuw over en loop door tot je aan de overkant op een T-splitsing bij een heuvel met beuken erop staat.

Een stijlelement bij de aanleg van een landgoed is een zogenaamde belvedère. Hier op landgoed de Voorst verscholen in het bos vind je er één. belvedère is een samenstelling van belle en vide en betekent letterlijk "mooi uitzicht". Zo'n heuvel aan de rand van het aangelegde park en als einde van één van de lanen van het park diende er dan ook voor om vanaf een verhoging goed over de omgeving te kunnen uitkijken. Het uitzicht vanaf deze belvedère is nu enigsinds belemmerd door het omliggende bos. Maar wie erop klimt, kan de oorspronkelijke laan die naar de beledère toeleidde nog in het bos zien liggen.
Let op de romantische wortelpartijen van de beuken die op de belvedère staan.

Route:

• Neem het paadje in westelijke richting. (Dit is met de stuw aan je linkerhand en de belvedère rechts.)
• Bij de grote weg rechts afslaan en dit pad volgen tot je bij een vijver uitkomt.

Midden in het bos ligt deze achthoekige vijver. Onduidelijk is, hoe deze vijver paste in de oorspronkelijke aanleg van het landgoed. Wel duidelijk is dat de vijver gegraven is. Mensen in de romantische periode waren dol op de weerspiegeling van pure natuur op het wateroppervlakte.

Route:

• Loop door over het slingerende pad.
• Ga rechtdoor op de splitsing met een pad van rechts.
• Loop door tot je op een T-splitsing met de oprijlaan van Huize de Voorst uitkomt.

Bomen hebben niet een eeuwig leven. Soms is een laan zo vervallen dat deze vernieuwd moet worden, Enkele jaren geleden is de oprijlaan tot Huize de Voorst gekapt en van jonge laanbomen voorzien. Deze jonge eiken herstellen het statige aanzien van Huize de Voorst binnen tien jaar. Dan zijn ze groot genoeg met voldoende kroonvolume om het oude beeld te herstellen.

Route:

• Neem de oprijlaan in westelijke richting (dit is richting de grote weg) en loop een klein stukje tot je rechts schuin achter je een doorzicht hebt op Huize de Voorst.

Wie even stilstaat en rondkijkt kan genieten van dit doorzicht richting Huize de Voorst. De ruimte die omsloten wordt door de oprijlanen is cirkelvormig en voorzien van de nodige boomgroepen. Gasten die over de oprijlaan komen, hebben zo af en toe een doorzicht op het hoofdhuis. De bedoeling was dat zij geïmponeerd werden door de rijkdom van de aanblik. Zo'n doorzicht wordt een zichtas genoemd.

Route:

• Loop verder over de oprijlaan tot je vlak voor de grote weg links van de oprijlaan een huis ziet liggen.

Aan de oprijlaan richting Huize de Voorst staat deze dienstwoning. Qua bouwstijl heeft deze woning wel wat overeenkomsten met het hoofdhuis. Het is onduidelijk wat de rol van deze woning geweest is; misschien was het een dienstwoning. Graag meer informatie.

Route:

• Loop verder richting de grote weg (Kapperallee) en steek deze over.
• Sla op het fietspad rechts af en volg het fietspad.
• Steek de asfaltweg (Voorsterallee) over en kijk rechts achter de beuk in het gras. Daar staat een blauw-witte paal.

In het gras tussen het fietspad en de weg is een informatie paal neergezet. Pomp je met je voet op het voetpedaal van deze paal om stroom op te wekken dan vertelt de paal een verhaal over de geschiedenis van Huize de Voorst; ooit was het landgoed namelijk voorzien van een grote hoeveelheid vijvers. Daarvoor was zoveel water uit de Berkel nodig, dat boeren in de omgeving bezwaar maakten. Ook wordt kort ingegaan op de relatie tussen de vroegere bewoners van Huize de Voorst zoals Arnold Joost van Keppel en stadhouder Willem III van ons koningshuis.

Route:

• Volg het fietspad tot je op een splitsing met een pad naar rechts komt, sla hier rechts af en steek de asfaltweg (Kapperallee) over.
• Loop door tot je aan het begin van de oprijlaan op een parkeerplaats staat.

De parkeerplaats bij Huize de Voorst aan de oprijlaan van het hoofdhuis is een goede startplek voor wandelingen over deze twee landgoederen aan de Berkel.

Route:

• Volg vanaf de parkeerplaats de oprijlaan richting Huize de Voorst.
• Loop door tot je op een splitsing met paden van rechts uitkomt.

De oprijlaan van Huize de Voorst is aan beide zijden voorzien van bomen. Dit geeft het geheel een statige aanblik. De oprijlaan omsluit een cirkelvormige ruimte, waarin twee eveneens cirkelvormige boomgroepen de ruimte spannend maken. Op deze manier speelt een tuinarchitect met een ruimte en de begrenzing ervan.

Route:

• Volg de oprijlaan richting Huize de Voorst.
• Loop door tot je voor Huize de Voorst staat.

Huize de Voorst is van oudsher een belangrijke Havezate geweest. Het huidige hoofdhuis werd gebouwd door Arnold Joost van Keppel (1670-1718), Graaf van Albemarle. Het huis en de tuinen werden ontworpen door Jacobus Roman en Daniël Marot. De oorspronkelijke tuinaanleg in geometrische Franse stijl werd rond 1800 vervangen door een tuin in Engelse landschapsstijl. Het gebouw bestaat uit een symmetrisch opgebouwd hoofdhuis met verbindingen naar twee zijvleugels, eveneens symmetrisch uitgevoerd. In 1943 brandde het huis door toedoen van een onvoorzichtige schilder af. In de periode 1957-1960 is het voor de eerste maal gerestaureerd. In de periode 2008 - 2010 is ook het interieur sfeergetrouw hersteld met oog op het huidige gebruik als trouwlocatie.

Route:

• Neem het kleine paadje dat in zuidelijke richting langs de slotgracht loopt. (Dit is met de slotgracht links van het pad.)
• Loop door tot je op het plein voor Huize de Voorst staat.

De parkaanleg van landgoederen wordt gekenmerkt door groepen solitaire bomen. Deze bomen verdelen de ruimtes van de parkaanleg in verschillende subruimtes en zorgen voor de nodige spannende doorkijkjes. Hier zijn deze solitaire bomen opnieuw aangeplant. Zo heeft de bezoeker van het park vanaf ieder punt een ander uitzicht. In plaats van tuinruimte in één keer te overzien heb je steeds een ander beeld.
De architecten van oude landgoederen hadden dit al begrepen en maakten er dankbaar gebruik van.

Route:

• Neem vanaf de splitsing het pad in westelijke richting. (Dit is met het water rechts van het pad.)
• Loop door tot je rechts van het pad een gebouw ziet liggen.

Dit bijgebouw van Huize de Voorst is gebouwd aan de de rand van de oorspronkelijke tuin en is gericht op het zuiden. Opvallend zijn de kleine ronde ramen. Ondanks het feit dat het gebouw niet zo hoog is zou het de oranjerie kunnen zijn.
Onduidelijk is wat de huidige functie van dit gebouw is. Wie kan hier meer over vertellen?

Route:

• Loop door tot je op een Y-splitsing met een pad van rechts uitkomt.

Huize de Voorst is aan de achterkant voorzien van een rechthoekige symmetrische tuin. De hele tuin is omgeven door een slotgracht waaromheen weer een aantal lanen ligt die evenwijdig liggen aan het water. Het geheel is een restant van de oorspronkelijke tuinaanleg.

Route:

• Neem het pad dat schuin parallel aan de slotgracht het bos inloopt.
• Loop door tot je uitkomt op een splitsing van paden.

De oorspronkelijke tuin van Huize de Voorst in Franse geometrische stijl met veel fonteinen en waterpartijen ontworpen door Jacobus Roman en Daniël Marot is rond 1800 vervangen door een tuin in Engelse landschapsstijl. De tuin is compleet veranderd, de strakke symmetrie heeft plaatsgemaakt voor een asymmetrische landschap met natuurlijke vormen. Het enige detail dat bewaard gebleven is, is de centrale zichtas van de tuin die doorgezet wordt in de beukenlaan achter dit knooppunt. Ook het symmetrische patroon van de om de tuin liggende grachten en lanen is behouden gebleven.
Ookal is rond 1800 de hele tuin veranderd, het oude patroon van de grachten en lanen bleef.

Route:

• Neem het pad in zuidwestelijke richting, dit is het pad met het water rechts van het pad.
• Loop mee met de bocht naar rechts, langs de theekoepel (rechts van het pad.)
• Loop door tot je links van het pad een dubbel hek ziet staan.

Zoals de meeste landgoederen was ook landgoed de Voorst voorzien van een moestuin. Vroeger kon je namelijk niet naar de supermarkt om verse groenten en vers fruit te kopen. Verse producten waren voorbehouden aan de rijken die ze verbouwden in hun eigen tuin. Dit fraai vormgegeven toegangshek vormt de toegang tot de voormalige moestuin.

Route:

• Loop verder tot je rechts over het water kunt kijken tot de brug bij de ingang van Huize de Voorst.

Vanaf dit punt heb je een onder de bomen door een prachtig doorzicht over de slotgracht richting de toegangsbrug voor huize de Voorst. Geniet van het beeld van bomen en pure natuur in de weerspiegeling in de aangelegde waterpartijen. Dit spel met natuurlijke vormen en reflecties is kenmerkend voor de Engelse landschapsstijl en romantische tuinaanleg.

Route:

• Loop door tot je op een kruising van paden uitkomt.

Op dit knooppunt van ons wandelproject komt ook de Berkelvallei route van de ANWB voorbij. Deze route loopt vanaf huize 't Velde langs de Berkel naar Almen en dan weer terug via Huize de Voorst.

Route:

• Neem het pad in zuidelijke richting. (Dit is het pad dat rechts van de tuinmanswoning langs de rand van het weiland (links) loopt.)
• Sla op de volgende kruising links af en loop een klein stukje het pad in, totdat je een goed zicht op de tuinmanswoning hebt.

Vanaf deze locatie heb je een goed uitzicht op de tuinmanswoning en de restanten van de tuinmuur van Landgoed de Voorst. Meestal omsloot de muur een vierkante akker. Hierdoor ontstond een gunstig windvrij microklimaat om groenten en fruit te verbouwen. Hier staat nog 1 zijde van deze muur. Tegen zo'n zuidmuur kun je goed verschillende soorten fruit kweken: zoals peren, perzikken en abrikozen, allemaal soorten die zeer vorstgevoelig zijn. De zuidmuur is enige graden warmer en daardoor bevriest de bloesem niet met IJsheiligen.

Route:

• Draai om en loop terug naar de kruising, sla links af en neem het linker pad (met een pas aangeplante lindelaan).
• Loop door tot je aan het einde van de lindelaan staat bij de inrit van een boerderij.

Langs het pad is een tijdje geleden een nieuwe enkele laan met linden geplant. Lindebomen kunnen heel oud worden en staan symbool voor het goede.

Route:

• Loop een klein stukje verder over het pad tot je naast de boerderij staat.

Deze boerderij hoorde vroeger tot Landgoed de Voorst. Aangezien het woonhuis haaks op de schuur gebouwd is, is het niet de minste boerderij geweest; het is een teken van status en rijkdom als het woonhuis dwars op de schuur staat.
Tegenover de boerderij tussen de aangeplante bomen zijn 's zomers de nodige bloemen te vinden: o.a. lupinen. Over de velden heen kun je in de verte de Berkel tussen de landbouwpercelen zien stromen.

Route:

• Loop verder door de eikenlaan en laat de boerderij achter je.
• Loop door tot je vlak voor het einde van de eikenlaan op een splitsing met een pad van rechts komt.

Op vrijwel elk landgoed vind je statige lanen met laanbomen erin die 's zomers voor de nodige verkoeling zorgen als men zich over het landgoed verplaatst of op jacht is. Enige tijd geleden is hier op landgoed de Voorst een laan met eiken in zijn oude glorie hersteld.

Route:

• Sla rechts af en loop het pad een klein eindje in, tot je links water vol met waterplanten ziet liggen.

Langs de rand van het pad in de sloot groeien talrijke waterplanten. De sloot is helemaal dichtgegroeid. Onder andere lissen zijn hier te vinden. In de zomer bloeien ze met mooie gele bloemen. Libellen vliegen rond.

Route:

• Loop door tot de eikenlaan een bocht naar links maakt en kijk achterom.

De landbouwpercelen van Landgoed de Voorst zijn vaak omzoomd met een groene band van bomen, het Achterhoekse coulissenlandschap. Zo ook hier waar je nu staat; de percelen zijn gescheiden door een laantje met redelijk oude eiken. Onder hun laaghangende takken door heb je naar alle kanten een prachtig uitzicht. Aan de ene kant zie je bijvoorbeeld een landbouwperceel met een oude boerderij liggen. Aan de andere kant kun je genieten van de Berkel en Landgoed 't Velde dat aan de overkant van het riviertje ligt.

Route:

• Loop verder over het pad met de bocht naar links en dan een bocht naar rechts mee tot je op een splitsing met een pad naar links uitkomt en er rechts van het pad een heuvel ligt.

Een stijlelement bij de aanleg van een landgoed is een zogenaamde belvedère. Hier op landgoed de Voorst verscholen in het bos vind je er één. belvedère is een samenstelling van belle en vide en betekent letterlijk "mooi uitzicht". Zo'n heuvel aan de rand van het aangelegde park en als einde van één van de lanen van het park diende er dan ook voor om vanaf een verhoging goed over de omgeving te kunnen uitkijken. Het uitzicht vanaf deze belvedère is nu enigsinds belemmerd door het omliggende bos. Maar wie erop klimt, kan de oorspronkelijke laan die naar de beledère toeleidde nog in het bos zien liggen.
Let op de romantische wortelpartijen van de beuken die op de belvedère staan.

Route:

• Steek de stuw over en loop door tot je aan de overkant op een T-splitsing staat.

Een groot deel van het water van het riviertje de Berkel wordt sinds de jaren '30 van de twintigste eeuw omgeleid naar het Twentekanaal dat bij Eefde ligt. Op die manier hoeft bij de sluizen minder water in het kanaal gepompt te worden. Er stroomt nog een beetje water door de Berkel; voldoende om de grachten van Zutphen door te spoelen met fris water. Om het water van de Berkel ook bij deze geringe stroomhoeveelheden op peil te houden is deze stuw gebouwd. De techniek stamt dan ook uit de periode van de aanleg van het Twentekanaal, namelijk de jaren '30. Voor wandelaars is een pad over de stuw aangelegd zodat landgoed 't Velde verbonden is met landgoed de Voorst. De stuw is een rijksmonument. Stuw is van het type glijschuif, bouwjaar 1925.

Route:

• Neem het pad langs de Berkel in oostelijke richting. (Dit is met de Berkel links van het pad).
• Volg het pad met de bocht naar rechts mee en loop door tot je rechts van het pad de achterkant van Huize 't Velde ziet liggen.

Aan de achterzijde van Huize 't Velde is de oude zestiende eeuwse havezate nog te herkennen. Bij de veranderingen van rond 1700 is de achterkant met zijn zeventiede eeuwse trapgevels intact gelaten. Omdat de zeventiende-eeuwse trapgevels aan de achterkant intact worden gelaten behoudt het huis daar deels het karakter van een havezate.
Verder is hier goed te zien dat de tuin is aangelegd in de Engelse landschapsstijl met zijn ronde natuurlijke vormen. Nergens is een rechte lijn te herkennen; niet in de vorm van de vijver, noch in de vorm van het grasland.

Route:

• Loop verder tot je links van het pad een goed zicht op de vijver hebt.

De tuin in Engelse Landschapsstijl is hier nog redelijk goed herkenbaar en dus vele jaren in stand gehouden. Als centraal punt achter in het landschapspark is deze vijverpartij aangelegd. De vorm lijkt natuurlijk maar deze vorm is op de tekentafel ontstaan en vervolgens uitgegraven.

Route:

• Loop verder tot vlak voordat het pad bij de Berkel uitkomt en een bocht naar rechts maakt.

Het is even zoeken tussen de bomen van het bosje, maar met goed kijken zie je dat er in de vijver een eiland ligt met een heuvel erop; vermoedelijk een restant van een tweede belvedère of een theehuis op landgoed 't Velde langs de oevers van de Berkel. Een belvedère die je met een bruggetje over de vijver kon bereiken vanuit de tuin bij het hoofdhuis.

Route:

• Loop door langs de rand van de Berkel tot je op een bruggetje over het water staat.

Hoewel de Berkel gekanaliseerd is, heeft een wandeling langs het riviertje zo zijn charmes. Aan de overzijde kun je een boerderij van landgoed de Voorst zien liggen.
Er zijn plannen om de kanalisatie weer ongedaan te maken en de Berkel zijn oude bedding terug te geven.

Route:

• Loop door tot je op een splitsing van wegen staat.

Ook vanaf dit kruispunt loopt er een pad langs de Berkel achter huize 't Velde langs. Let eens op de eikenlaantjes die de landschapskamers omsluiten.

Route:

• Volg de eikenlaan in zuidwestelijke richting. (Dit is het pad met de weilanden links van het pad).
• Loop door tot je rechts achter een gracht de tuin van Huize 't Velde ziet liggen.

Aan de overzijde van de gracht ligt de tuin van Huize 't Velde. Van de tuinaanleg zijn nog enkele rododendron partijen aanwezig. De beukenbomen die op de rand van de tuin en de gracht staan, rijzen op uit het groene mos dat eronder groeit. Het is bijzonder dat het mostapijt zo pracht gesloten is. Alleen de wortels van de beuken liggen er boven op. Bomen die met wilde wortels uit een groen mostapijt groeien, waren een geliefd sfeerbeeld in de Romantiek.
Let ook op de lelietjes der dalen onder de beukenbomen.

Route:

• Loop door tot je op een Y-splitsing uitkomt en kijk achterom.

Hier op het landgoed is een volgroeide Lindelaan. Deze is goed onderhouden, want de wortelopslag van korte takjes is regelmatig verwijderd. Bloeiende linden leveren een heleboel honing, ook één van de producten uit de biowinkel.

Route:

• Neem op de Y-splitsing het rechterpad en loop door langs het bankje tot je op een splitsing met een eikenlaan staat.

Bankje met het uitzicht over de slotgracht die rondom de tuin van huize 't Velde ligt. Het bankje staat op de kruising van een lindelaan en een eikenlaan.

Route:

• Neem vanaf de splitsing de eikenlaan in westelijke richting. (Dit is met het water rechts van het pad.)
• Loop door tot je bij een parkeerplaats op een kruising van paden voor Huize 't Velde staat.

De vroegste vermelding van Huize 't Velde dateert uit 1326, maar in die tijd is het nog geen noemenswaardig geheel. In de zestiende eeuw ontstaat de basis voor het huidige huis met driehoekige frontons met schelpmotieven, zoals rond de ingang van het pand te zien is. Rond 1700 wordt de zuidgevel verlengd door Arnold Joost van Keppel tot Voorst, graaf van Albemarle.
Rond 1824 worden de ramen vervangen door nieuwe in Empire-stijl en wordt het huis voor het eerst wit gepleisterd.
In 1959 koopt Stichting het Gelderslandschap Huize 't Velde en in de jaren '60 wordt het gerestaureerd, waarbij de renaisance versieringen uit de 16de eeuw weer tevoorschijn komen.
Links is het koetshuis te zien, waarachter de tuin van Bezinning ligt; een monument om onder diensttijd gestorven politieagenten te gedenken.

Route:

• Neem de oprijlaan van Huize 't Velde en steek aan het einde de asfaltweg (Rijksweg) over.
• Sla op en parallelweg aan de overzijde links af en loop door tot de kruising.
• Sla bij de kruising rechts af het rechter fietspad van de Vordenseweg op.
• Loop door tot je rechts van de weg 't Jachthuis achter een taxusheg ziet liggen.

Vlak bij huis 't Velde ligt het Jachthuis. In dit rijksmonument was tot enige tijd geleden een restaurant gevestigd. Let eens op het detail van de afwerking van de veranda.

Route:

• Loop verder tot waar de weg het bos ingaat en er links van de weg een bospad is.
• Sla hier links af, steek de weg (Vordenseweg) over en blijf aan de overkant voor de ingang van het bospad op het fietspad staan en kijk schuin naar rechts achteren.

Hier langs de weg is het Tolhuis van landgoed 't Velde te vinden. Vroeger werd er langs veel wegen tol geheven. Gebruikers van de weg droegen op die manier bij aan het bekostigen van het onderhoud van de wegen.

Route:

• Loop verder langs de bosrand het bos in tot je uitkomt op een splisting met een pad van rechts uikomt en je links een uitzicht hebt op huize 't Velde.

Hier aan de rand van de velden heb je een mooi uitzicht op landgoed 't Velde. Heb je wel gezien dat de beukenlaan die het bos inloopt gericht is op het hoofdhuis?

Route:

• Volg het pad in zuidelijk richting het bos in (dit is het pad dat over de zichtas loopt).
• Blijf de zichtas volgen tot er een pad naar links afslaat. Neem dit pad.
• Volg het pad met een grote bocht door het bos tot je opnieuw uitkomt met een splitsing met de zichtas met beukenlaan (rechts).

Wie door deze beukenlaan kijkt, ziet aan het einde ervan in de verte Huize 't Velde liggen. Hoewel de afstanden in dit geval ook niet groot zijn, zijn wel rechte lijnen gebruikt speciaal om de aandacht te vestigen op wat er op het einde ligt. Dit heet een zichtas. Deze zichtas hoorde dus bij de oorspronkelijke parkaanleg van Huize 't Velde.

Route:

• Ga rechtdoor het bos weer in en blijf het pad volgen tot waar het tussen de beukenboompjes doorslingert.

Waar op landgoederen niet zoveel ruimte was om uitgebreide bossen aan te leggen, zoals hier, had de landschapsarchitect een heel aantal foefjes tot zijn beschikking. In periode waarin dit stuk van het landgoed aangelegd is: de romantiek, hield men van de puurheid van de natuur; men wilde er wel eeuwig in ronddwalen. In zo'n klein stukje bos als hier lukte dat niet, vandaar dat de paden expres slingerend zijn aangelegd. Zo kun je aan het begin van het pad, het einde nog niet zien. En tijdens de wandeling zie je recht voor je steeds een nieuw stuk natuur. Dat was één van de stijlmiddelen van de landschapsarchitect.

Route:

• Loop verder het bos uit en steek de verbindingsweg (Vordenseweg) over en ga aan de overkant het bos weer in.
• Loop door tot je op een kruising met een fietspad staat.

Langs de beek is een open stukje bos met een bankje om even uit te rusten van een lange wandeling te vinden. Veel mensen laten hier hun hond uit; regelmatig zie je dan ook een hond die in de beek gezwommen heeft.

Route:

• Nieuw
• Nieuw

Hier te midden van eiken hakhout splitsen de wandelroutes zich. Stukjes land die minder geschikt waren voor de landbouw stonden vol met hakhout. Daarmee was het 's winters warm in de boerderij. En bleef het gewas in de zomer vrij van windhozen. Ook wild zoals reeen kan er schuilen.

Route:

• Loop via het bordje van het Geldersch Landschap, het paadje tussen de bramen door.
• Geniet van het uitzicht links en rechts van het pad.
• Loop door tot bij de vijver links van het pad.

Route:

• Loop verder tot je op een T-splitsing met een breed pad staat.

Route:

• Laat het paadje door het bos links liggen en loop verder over het brede bospad.
• Sla aan het einde rechts af, over het dijkje het bos in.
• Sla links af en loop door tot je midden op een brede laan staat.

Nieuw knooppunt. Je bent hier midden in het Veldse bos. De beukenlaan die het bos door midden deelde voor de jacht en om ervan te genieten is enkele jaren geleden vervangen.

Route:

• Loop verder richting het witte hek aan het einde van de beukenlaan.

Parkeerplaats ...bos, toegang tot het bosgebied.

Route:

• Nieuw
• Nieuw

Winkelcentrum Warnsveld, wat was de naam? Als centrum van de nieuwbouw in Warnsveld.

Route:

• Loop door het steegje links naast het winkelcentrum.
• sla bij de rand van de parkeerplaats rechts af en loop tot de hoek van de parkeerplaats bij de rontonde.

Bushalte Warnsveld, terug met de bus naar Zutphen of minder vaak naar Vorden.

Route:

• Loop in de hoek van de rotonde de parkeerplaats van het winkelcentrum af.
• Steek de rotonde links om over richting het water.
• Sla rechts af en loop links langs de weg tot je op een kruispunt bij de Lidl staat.

Aldi warnsveld zutphen, met ruime parkpeerplaats, maar niet voor wandelaars, netzoals bij het winkelcentrum. Of is het de lidl?

Deze pagina voldoet aan de volgende internet standarden van het W3 Consortium (W3C).

• Home
• Nieuws
• Wandelingen
• Achtergrond informatie over dit project
• Technische achtergronden
• Contact informatie
• Links

• Index: A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

• Wandel ook in: Warnsveld, Zutphen, Eefde. Meer wandelingen.