Onder aan de Elyseese Velden vind je de Rozet. Het huis aan huis blad in Beek Ubbergen heet nog steeds de Rozet, naar dit gebouw. Geniet van het agrarische landschap onder aan de Boterberg met zijn afwisselende geslotenheid en open vergezichten. De heuvels rondom Berg en Dal bieden vele verschillende uitzichten, zoals een doorzicht richting de uiterwaarden van de Waal of een mooi doorzicht op de Refter. De heuvels rondom Berg en Dal zijn al sinds jaar en dag bekend bij toeristen en dagjesmensen. Door het internationaler worden van het toerisme verdween de drukte, terwijl de schoonheid van het landschap bleef. Maak een wandeling langs de rand van de Stollenberg, volg het smalle paadje langs de contouren van machtige heuvels. Geniet ook van het uitzicht vanaf de Boterberg. De heuvels rondom berg en dal kunnen soms steil zijn. Het zand van de heuvels wordt stevig vastgehouden door boomwortels die soms zichtbaar zijn.
Geschikt als startpunt voor diverse wandelingen over de Elysese Velden met prachtige uitzichten over de Betuwe.
Geschikt als startpunt van een stevige wandeling ook met de auto, hoewel er plaats is voor maximaal zes auto's op de parkeervakken langs de Rijksstraatweg. Het is dus handiger met het openbaar vervoer te komen.
Route:
Ga met je rug richting de oude rijksweg staan en neem het paadje dat aan je linker hand omhoog loopt.
Volg het paadje met de bocht naar rechts mee, loop nog een paar meter verder en kijk links van het pad.
Groep Beuken
Tussen de weilanden is dit groepje Beuken aangeplant. Zulke groepen, die ook een afscheiding tussen de percelen vormen, geven een extra accent aan het landschap. Let eens op de gladde bast van de beuken. Dit is in tegenstelling tot de bast van de eiken, die geribbeld is.
Route:
Loop verder tot je op een T-splitsing met een ander pad uitkomt.
Tussen de weilanden door
Let eens op de kleine perceelgrootte. Op hellingen als deze zien we restanten van het zogenaamde vroegere graften landschap, waar er door de eigenaars walletjes op de helling werden aangelegd met stenen uit de naastliggende akkers. Deze stenen wallen werden beplant met meidoorn en sleedoorn en soms ook met hazelaars. Zo werd de erosie van de landbouwgrond op steile hellingen voorkomen. Vroeger waren deze percelen groot genoeg, tegenwoordig heeft men veel grotere percelen.
Behouden om het landschap te behouden.
Route:
Ga met je rug richting het laantje eiken staan en neem het paadje dat recht voor je tussen de twee weilanden doorloopt.
Loop verder tot je rechts van het pad een uitzichtpunt ziet liggen.
Uitzichtpunt Elysese Velden
Vanaf deze bank heb je een uitzicht over de Elysese Velden. Elysion (spreek uit: Elusion) is in de griekse mythologoie de plaats waar zij verblijven die losgekomen zijn van het dagelijks leven. Op deze plek voel je je ook verlost van het dagelijks leven als je wat met de natuur hebt. Voor anderen is het een Illusie, wat weer afgeleid is van het griekse Elysion en het Romeinse Elysium.
Route:
Ga terug naar het paadje en loop via de trapjes naar beneden tot je op een kruising van paden uitkomt op het dieptepunt van het dal.
Vrijstaande Eik
Te midden van de landbouwpercelen van de Elysese velden staat deze oude vrijstaande eik. Monumentale bomen bepalen toch meer de omgeving dan je vaak beseft. Als je er woont en er elke dag langskomt, vallen ze je weinig op. Pas als ze doodgaan en gekapt worden, besef je pas hoe beeldbepalend ze zijn in zowel een natuurlijk open landschap als in een stedelijke omgeving.
Bij het ontwerp van een nieuwbouw plan waar al volwassen bomen groeien, zouden eerst de bomen ingetekend kunnen worden in het stedenbouwkundig plan en vervolgens de gebouwen worden gesitueerd.
Route:
Neem vanaf de splisting bij de eikeboom het pad dat tussen de velden door omhoog loopt. (Met het trapje aan je linker hand).
Loop bij de splitsing met van een pad naar rechts midden op de velden rechtdoor.
Loop door tot je boven aan de velden bij de bosrand op een T-splitsing met een klein wandelpaadje uitkomt.
Elysese Velden
Elysese Velden, vrij vertaalt de velden van de verhevenen. Waarom verhevene? De naam komt ook voor in Gent en Parijs.
Wordt dit verklaard door het hoger op de heuvel liggen van deze vlaktes of aan het feit dat ze een adelijke familie toebehoorden?
Het pad dat tussen de velden door ligt, komt uit bij de Rozet, het gebouw dat ook van het plaatselijke nieuwsblad is.
Route:
Neem het paadje langs de bosrand met het weiland links van het pad.
Loop een paar meter door tot je op een splitsing met een pad van boven komt.
Mountainbike hek
Mountainbikers zijn heel slechts beperkt welkom op de paden rondom Berg en Dal. Sommige paden zijn erg steil en daarmee erg in trek bij de mountainbikers. Door regenwater slijten deze daardoor wel erg snel uit. Ook zouden de mountainbikers met een rotvaart naar beneden komen en wandelaars kunnen hinderen of erger. Vandaar deze hekken, bij paden, zoals hier. Zo kan iedereen in alle rust van de omgeving genieten.
Route:
Neem het paadje dat achter het hek omhoog loopt.
Loop door tot je bij een trapje van boomwortels aankomt.
Trap van wortels
Goed is hier te zien, hoe bomen het zand van de heuvels vasthouden met hun wortels. Door het pad is hier de toplaag weggesleten en kun je de houtige boomwortels vrij zien liggen. Het zijn de hechtingswortels van deze beuk. De fijne haar wortels waarmee de boom voedsel en water uit de bodem opnemen, liggen altijd aan de oppervlakte en zijn veel kleiner. Door erosie met regenwater, verdwijnen deze wel.
Route:
Loop verder omhoog tot je op een driesprong van paadjes uitkomt.
Trapje in het bos
Om het de wandelaar gemakkelijk te maken de hellingen te overwinnen, zijn er overal trapjes aangelegd. Steile paden in een hoek op de helling veroorzaken te gemakkelijk erosie. Daarom liggen de meeste aangelegde wandelpaden dus ook evenwijdig aan de helling met een klein stijgingspercentage.
Wat is jouw beleving van dit soort mensenlijke toevoegingen als trapjes op een steile helling in de natuur, noodzakelijk vanwege de altijd aanwezige en actieve natuurkrachten? Wij mensen kunnen veel tot stand brengen, maar de invloed van de natuur is erg sterk. Dat stemt tot nadenken, toch?
Route:
Ga met je gezicht richting de top van de heuvel staan en neem het pad naar rechts dat min of meer parallel aan de heuvel loopt.
Blijf dit pad volgen langs de countouren van de heuvels tot het door een dalletje gaat.
Erosie door oppervlakte water
Op de heuvels van de stuwwal stroomt al vele jaren ook oppervlakte water naar beneden. Het regenwater dringt natuurlijk voor een deel de bodem in en verzamelt zich op de ondoordringbare leemschollen. Waar deze lagen aan het oppervlak komen, treedt het water uit en ontstaat een er plek met kwel, een bron. Daarom komen er in dit gebied zoveel waterstroompjes voor.
Als er tijden zijn, waarop de heuvels onvoldoende begroeit zijn, stroomt het regenwater voornamenlijk oppervlakkig af en veroorzaak erosie. Er ontstaan dan dit type v-vormige geulen.
Route:
Volg het pad uit het dal weer omhoog.
Loop rechtdoor bij de trappetjes.
Loop door tot het pad breder wordt en je op een recreatie weide aankomt.
Recreatie veld
Het bermtoerisme was in de jaren '60, toen veel mensen hun eerste auto kregen pas echt een hit. In die tijd is dit recreatieveld kennelijk aangelegd. Of is het een verlaten akker? Als dagtoeristen bracht je met je gezin een hele zondag samen met andere gezinnen door op zo'n plak. Je ziet dat nu nog steeds bij grote steden, als Athene en Parijs. Daar gaat de Fransman nog steeds in het park zitten met een boek, een fles wijn, wat stokbrood en kaas.
Die (regionale) dagjesmensen met een gevulde picknickmand zie je hier zelden. Waarschijnlijk omdat de plek niet meer per auto te bereiken is. Nog steeds komen dorpsbewoners hier hun hond uit laten. De hond en ook de kinderen kunnen hier heerlijk even hollen.
Let ook eens op de overhangende takken van de eiken rondom het recreatieveld. Al in het vroege zomer in de warme zon is het spel van licht en schaduw genoeg om de stress van de dag liggen op je rug in gras voor een moment achter je laten.
Route:
Volg het pad tot je iets voorbij het einde van de weide op een splitsing van paden staat bij een lindenlaan (aan je linker hand).
Lindelaan op de Boterberg
In het verleden is hier een prachtige Lindelaan aangeplant.
Linden staan bekend om een rijke ondergroei van allerlei vrij zeldzame planten. Vooral in het vroege voorjaar bloeien hier veel voorjaarsbloeiers.
De Lindenbomen zijn mooi recht omhoog gegroeid, waardoor de laan ook in de winter als alleen de silhouetten van de bomen te zien zijn, de laan een statige aanblik heeft.
Bijen, die van bloem tot bloem vliegen maken bijna geen geluid. Gonst op een warme zomermorgen de hele laan luid van duizenden bijen, dan zijn de honingbijen bezig de nectar van bladluizen te verzamelen. Kennelijk doen ze dit vliegend, vandaar het luide gegons. Heeft het pas geregend dan zijn alle bladluizen van de bladeren afgespoeld en is het stil in de laan. De donkere kruidige honing die van deze luizennectar komt, wordt in Frankrijk en Duitsland zeer gewaardeerd. Onze imkers vinden voor deze honing hier nog maar weinig liefhebbers.
Route:
Neem het pad links van het pad dat naar beneden gaat.
Loop door (ongeveer 30 meter) tot je bij het uitzichtpunt bent.
Uitzichtpunt Boterberg met vliegdennen
Ook vanaf de Boterberg heb je een uitzicht op het kerkje van Persingen. De eeuwenoude rode bakstenen van het kerkje steken af tegen het lichtgroene landschap met een strak blauwe lucht erboven.
Het beeld zelf wordt omsloten door vliegdennen, met zomer en winter altijd een donkergroene kroon. Bij mooi weer is bij het ruisen van de wind in de kruinen het spel van schaduwen op de grond te zien, zeker als er een klein briesje staat.
In een ver verleden bij de aanleg van deze plek is dus niet alleen gedacht aan het prachtige uitzicht, maar is ook omlijsting zo ingeplant, dat deze groene bomen bijdragen aan de sfeer van de plek zelf. De plek blijft je bij en deze herinnering maakt dat je vaker terug zou willen komen om in andere jaargetijden ook te genieten van dit uitzicht.
Route:
Loop terug naar de kruising van bospaden.
Neem de lindenlaan richting het witte hek.
Loop door tot je op het asfalt staat.
Oude Lindelaan
Aan deze zijde van de rechte lindelaan sluit een statig hek van het Gelders Landschap deze oude laan af. Linden herken je aan de broek, de wortelopslag aan de voet van de stam. In het vroege voorjaar is hier veel te zien op het gebied van voorjaarsbloeiers. De bodem zit vol met bolletjes en knolletjes, die dan volop bloeien. zoals Speenkruid en bosanemonen. Later in de zomer bloeien de Linden en verzamelen duizenden bijen de nectar voor de crèmige lindenbloesemhoning.
Een mooie laan als deze vormt voor elke natuurgenieter een uitnodiging om te gaan wandelen in het bos van Gelders Landschap. Wat zou er achter dit hek liggen? Waar gaat deze laan heen?
Route:
Ga met je rug richting de lindelaan en het witte hek staan en sla rechts af.
Loop door tot je op een veelsprong van paden komt waar de asfaltweg een Y-splitsing maakt.
Parkeerplaats bij de Boterberg
Onder hoge bomen, vind je bij een splitsing van wegen deze kleine parkeerplaats voor ongeveer vier auto's. Het is een prima startpunt voor een wandeling door de prachtige heuvels rondom Berg en Dal, zolang je je auto hier mag parkeren van de grondeigenaar. (graag bericht, als dit niet meer mag, omdat deze parkeerplaats in de rij van startpunten is opgenomen. Het routeteam past dan de route aan.)
Route:
Ga met je gezicht richting de Y-splitsing van de asfaltweg staan en neem het bospad dat rechts het bos inloopt.
Kijk links van het pad voor de picknickplaats.
Picknickplaats
Deze picknickplaats is een relict uit de tijd dat een gezin eindelijk een auto bezat en op zondag trots kon genieten van zijn vrijheid om het land te doorkruisen, te genieten van andere toeristen (bermtoerisme), de fraaiheid van het toenmalige Nederlandse landschap en met een tevreden gevoel over de afgesloten week ging picknicken op zo'n primitief aangelegde picknickplaats in het bos. Men had de boterhammen gesmeerd bij zich met een thermoskan koffie.
De huidige autobezitter stelt wat meer eisen aan voorzieningen voor de invulling van vrije tijd. Dat is de reden dat plaatsen als deze er verlaten en verwaarloosd bij liggen. Toch kun je nog steeds hier genieten van de rust en de natuur. De plekken hebben ook iets mystieks als in het sprookje van Doornroosje, het groen is uitgegroeid. Juist daardoor zijn ze aantrekkelijk en bijzonder voor wandelaars, die er bij stil willen staan.
Route:
Loop verder over het pad, ga rechtdoor op de kruising van paden en loop rechts langs de top van de heuvel.
Sla links af op de Y-splitsing.
Loop naar beneden tot je een afwateringskuil naast het pad ziet liggen.
Opvang regenwater
Langs het pad zijn afwateringsgeulen en kuilen gegraven. Zo wordt voorkomen dat bij stortbuien grote hoeveelheden regenwater naar beneden stromen en grote erosiegeulen veroorzaken.
Neemt de erosie zo toe, dan komen de oppervlakkige voedingswortels en de hechtwortels van de beuken bloot te liggen. De bomen gaan dan dood en de erosie kan nog meer toenemen. Door het water op te vangen in van dit soort bekkens wordt dit voorkomen. Daarom wordt ook de wandelaar dringend verzocht op de paden te blijven.
Route:
Loop verder tot je op een T-splitsing met een pad dat de contouren van de heuvel volgt komt.
Beukenbossen bij Ubbergen
De hellingen tussen Berg en Dal en Ubbergen zijn bedekt met oud beukenbos. In de zomer sluit het bladerdek van de beuken zich hoog boven je hoofd en werpt diepe schaduwen over de bosgrond.
Onder beukenbomen groeien weinig andere planten. Dit komt omdat op deze zandige bodems de beukenbladeren moeilijk verteren tot humus. Op kalkgronden gaat dit veel beter. De bekende voorjaarsbloeiers, als speenkruin en bosanemonen, zoals je die misschien wel eens in de beukenbossen van Noord-Frankrijk hebt gezien, krijgen hier door het dikke onverteerde bladpakket geen kans.
Route:
Neem het pad parallel aan de contouren van de heuvel (met je rug richting het hek bij de asfaltweg).
Loop met de flauwe bocht naar links mee, tot vlak voor de scherpe bocht naar rechts en kijk links van het pad naar beneden het dal in.
Gezicht op de Refter
Het gebouw, de Refter, werd rond 1910 gebouwd voor een zusterorde. Deze nonnen gaven in het Frans onderwijs aan de burgermeisjes op deze kostschool. Voor Nederlandse begrippen rijst het gebouw sprookjesachtig op in het dal tussen de bomen.
Het is opgetrokken uit baksteen in neogotische stijl met veel pinakels. De architect is J. van Groenendael. Van hier is de achthoekige torenspits goed te zien, die midden op de kapel geplaatst is.
Route:
Loop verder de bocht naar rechts door tot je bij de bomen voor het bankje bent.
Namen in de bomen
Dat dit uitzicht over de Waalvallei al jaren tot de verbeelding spreekt, zie je aan de namen, die door bezoekers in de bomen gekrast zijn. Het inkerven beschadigt de boom en is daarom verboden.
Toch gebeurt het nog vaak. In de loop van de jaren vergroeit de tekst, die in de boom gekrast werd, maar soms kun je na 70 jaar de tekst nog duidelijk lezen. Zo wordt de boom een herinnering van een bijzonder moment op deze plek. Het was vroeger heel gebruikelijk de initialen van jou en je eerste liefje in de boom te kerven.
Route:
Loop verder tot bij het uitzicht bij het bankje.
Uitzichtpunt Ooijpolder
Wie langs de rand van de stuwwal bij Berg en Dal en Ubbergen loopt, kan genieten van vele prachtige uitzichten. Op dit punt heb je opnieuw zo'n uitzicht.
Vanaf het bankje, maar ook staande achter het bankje heb je een prachtig uitzicht over de vallei van de Waal en de achterliggende Betuwe.
Je kunt de kerktorens van verschillende dorpen in de Ooijpolder bij helder weer zien liggen.
Route:
Loop verder tot het pad uitkomt op een splitsing van paden.
Rondom Berg en Dal
Rondom Berg en Dal vind je op de steile heuvels van de stuwwal verschillende landschapstypen. Zie hoe hier de paden kronkelig over de heuvel liggen. Heb je wel eens boven je gekeken hoe de kronen van de bomen het bladerdak boven je sluiten? Pas als het langer regent, wordt de grond onder de bomen nat.
Route:
Loop vanaf de splitsing naar beneden langs de rand van het weiland.
Loop door tot je op de rand van het weiland een paadje van rechts ziet.
Op de hoek
Laagste en natste punt van het open veld dat nu als weiland in gebruik is. Als je naar de oorspronkelijke grootte kijkt, gezien de grenzen van de groene zoomvegetatie, is er een heel stuk vanaf gehaald, vermoedelijk vanwege de modder.
Bekijk je de oude ansichtkaarten van omstreeks 1920-1940, dan zie je dat de bosschages minder hoog waren. Er waren geen grote oude bomen op de hellingen, behalve in de tuinen van de landgoederen. Je had vroeger dus veel meer vrije uitzichten. Men gebruikte het hout uit het bos vaak als brandstof voor de kachel. Bomen kregen hier dus niet de tijd uit de groeien tot dikke stammen.
Route:
Neem het paadje onderlangs de weilanden (rechts van het pad).
Loop door tot je op een brede weg uitkomt.
Voormalige boerderij Natte Beek
Op de heuvels rondom Ubbergen werd van oudsher kleinschalige landbouw bedreven, zoals hier bij boerderij Natte Beek. De velden waren oorspronkelijk ontgonnen voor het uitvoeren van een klein gemengd bedrijf. Dus akkerbouw en veeteelt beide. Men verbouwde het voer voor de veestapel zelf op de omliggende akkers (é(én koe, wat schapen en geiten) Met de mest uit de eigen stallen uit te rijden over de akkers en weilanden, kon de grond vruchtbaar blijven. (gesloten ecosysteem!)
Route:
Sla links af en bij het kleine paadje meteen weer rechts af en loop de heuvel op.
Loop door tot je links van het pad een uitzicht hebt over Persingen in de polder.
Uitzicht op het kerkje van Persingen
Vanaf het paadje midden tussen de weilanden heb je vlak bij de bosrand een prachtig uitzicht op het kerkje van Persingen. Persingen zelf ligt op een verhoging, een zogenaamde strandwal in de uiterwaarden en is dus van oudsher een nederzetting, die bij hoog water veilig was en daardoor ook van strategisch belang. Wie goed kijkt ziet ook de dorpskroeg en een aantal boerderijen rondom het kerkje liggen op die verhoging.
Het paadje is voorzien van een haag van meidoorns en sleedoorns. In het vroege voorjaar bloeien deze prachtig wit, een extra element in het voorjaar.
Route:
Loop verder, het pad maakt een bocht naar rechts en je komt op een driesprong van paadjes uit.
Heggen in het landschap
De paadjes zijn aan weerszijden omzoomt door stekelige struiken als meidoorn en sleedoorn. Juist deze oude afscheidingen geven een bijzonder charme aan het landschap. Meidoorns en sleedoorn bloeien uitbundig wit in het voorjaar. Ze worden druk bezocht door vele insecten die de bloemen bestuiven.
Pas in de nazomer draagt de sleedoorn blauwe pruimpjes en de meidoorn rode bessen. Deze dienen vooral als vogelvoer voor de doortrekkers. De heggen kwetteren dus opgewekt. De blauwe pruimpjes zijn pas te eten nadat de eerste wintervorst eroverheen geweest is. In de zuidelijke landen wordt van deze vruchten jenever gestookt (Slivovitz)
Route:
Ga met je rug richting de heuvel staan en sla rechts af.
Loop tussen de weilanden door tot je op een kruispunt van wegen op een kruising bent.
Vrijstaande Eik
Te midden van de landbouwpercelen van de Elysese velden staat deze oude vrijstaande eik. Monumentale bomen bepalen toch meer de omgeving dan je vaak beseft. Als je er woont en er elke dag langskomt, vallen ze je weinig op. Pas als ze doodgaan en gekapt worden, besef je pas hoe beeldbepalend ze zijn in zowel een natuurlijk open landschap als in een stedelijke omgeving.
Bij het ontwerp van een nieuwbouw plan waar al volwassen bomen groeien, zouden eerst de bomen ingetekend kunnen worden in het stedenbouwkundig plan en vervolgens de gebouwen worden gesitueerd.
Route:
Neem het pad tussen de velden door naar beneden.
Loop verder tot je links van het pad een wit gebouw ziet liggen.
De Rozet
De Rozet is de huis-aan-huis krant voor de inwoners van Ubbergen, Beek, Ooij, Persingen, Erlecom, Leuth, Kekerdom, Millingen aan de Rijn, Berg en Dal, een stukje Nijmegen-Oost en de duitse grensdorpen Wyler, Zyfflich, Bimmen, Keeken, Niel en Kranenburg.
De totale oplage is 18.000 exemplaren.
De Rozet bestaat sinds april 1987 en is een onafhankelijke, niet gesubsidieerde uitgave.
Route:
Loop verder naar beneden tot je vlak voor de grote weg op een knooppunt van bospaden staat.
Startpunt wandelingen Elysese Velden
Geschikt als startpunt voor diverse wandelingen over de Elysese Velden met prachtige uitzichten over de Betuwe.
Geschikt als startpunt van een stevige wandeling ook met de auto, hoewel er plaats is voor maximaal zes auto's op de parkeervakken langs de Rijksstraatweg. Het is dus handiger met het openbaar vervoer te komen.
