De Rijksstraatweg in Beek Ubbergen was ooit de doorgaande weg in Beek Ubbergen. Langs de weg staan dan ook vele historische panden. Hotel 't Spijker is al sinds jaar en dag een begrip in het centrum van Beek-Ubbergen. Aan de Rijksstraatweg in Beek-Ubbergen liggen vele markante gebouwen. In Ubbergen vlak bij de grens stond ooit een klein ANWB kantoor om het toerisme in Beek Ubbergen te bevorderen. Het is nu een monument. Het keteldal is bebouwd. De lichte bebouwing in de dalen rondom berg en Dal doet haast buitenlands aan. Wandel van dal tot dal en kom meer te weten over de wasserijgeschiedenis en de trambaan die hier ooit liep.
Nieuw knooppunt. Zie oud beek ansichtkaarten, Is dit het oude of het nieuwe gemeentehuis.
Route:
Neem het paadje tegenover het gemeentehuis dat langs de watermolen loopt.
Loop het trapje omhoog en loop verder tot je bij een vijver op een splisting van paadjes staat.
Vijver kastanjedal
Voor de molen als waterreservoir met goudveil Molengebouw staat er waterrad is verplaatst. Door het h0ogte verschil kan het molenrad blijven draaien.
Route:
Neem het paadje dat rondom de vijver loopt en vervolgens door het dal omhoog loopt.
Loop door tot er een klein paadje van links komt en je op een splitsing in het dal staat.
Kastanjedal
Rustig stroomt een klein stroompje water door het Kastanjedal naar beneden. De wanden van het dal zijn begroeid met tamme kastanjes. Als handen steken ze uit de steile wanden en reiken richting de hemel.
's Zomers zitten de vertakte kronen vol met blad en sluit het bladerdak zich boven het dal, dat hier haar naam aan heeft te danken.
Helaas zijn sommige tamme kastanjes de laatste tijd (door ouderdom?) dood gegaan. Tot nu toe worden ze nog niet herplant. Jammer voor het streek eigen karakter van de heuvels om Nijmegen, want Tamme kastanjes werden in deze omgeving door de Romeinen gebracht. Ze vormen dus een deel van het regionale beeldverhaal.
Route:
Neem vanaf de splitsing het paadje omhoog het kastanje dal in.
Loop door het kastanje dal heen over het bruggetje en aan de andere kant weer omhoog tot je uitkomt bij een picknick tafel.
Kastanjedal bij de Kabouterboom
De picknickbank kijkt uit over een klein moerasgebied. Vanuit het moeras stroomt een stroompje met helder koel bronwater vanuit de stuwwal richting de rivier in de uiterwaarden. In het moerasgebied vind je veel bijzondere plantensoorten, zoals goudveil en reuze paardenstaarten, beiden zeldzame plantensoorten in Nederland.
Het beekje verlaat via het Kastanjedal, een dal met vele tamme Kastanjes, een zeer vochtig brongebied om via het centrum van het dorp. Tamme Kastanjes, waar het dal naar vernoemd is, komen al sinds de tijd van de Romeinen in deze bossen veel voor.
Route:
Neem het pad langs de rand van het moeras met het moeras rechts van het pad.
Loop door tot je op een Y-splitsing staat.
Knooppunt met trappetje
In een routenetwerk, zoals dit bij Beek-Ubbergen waarbij je uit routestukken zelf een wandeling kunt samenstellen, heb je veel knooppunten nodig.
Dit is zo'n splitsing van wegen.
Hier dicht bij vind je de dikste boom van Nederland, een oude tamme kastanje, de beroemde Kabouterboom van Beek.
Route:
Ga met je rug richting het moeras staan en neem het meest linkse pad van alle splitsingen.
Loop verder tot je rechts van het pad een grote tamme kastanje ziet staan, de Kabouterboom.
Kabouterboom
Wist je wel dat de Kabouterboom bij Berg en Dal de oudste tamme kastanje van Nederland is?
Kabouters zijn van oudsher bekend. Ook hun goede relatie met de paddestoel, vooral die metrode met de witte stippen en met de ring om de steel is goed. Sommige kabouters schijnen er zelfs in te wonen.
Menigeen begrijpt deze ingewikkelde relatie niet goed en vandalen hebben de kabouterboom helaas meermalen in de fik gestoken.
Route:
Loop verder tot je links van het pad achter het hek een kabouter en een houten paddenstoel ziet staan.
Kabouterroute
Langs de rand van de heuvels rondom Ubbergen is voor de kleinste wandelaars en hun (groot-)ouders een Kabouterroute aangelegd.
De Kabouterroute is aangegeven met houten paddenstoelen en tuinkabouters. Ze staan overal langs de route. De route ligt ook langs de beroemde Kabouterboom in het Kastanjedal. De folder met routebeschrijving is te krijgen bij de plaatselijke VVV.
Zelfs als het lopen soms nog niet meevalt, kun je vanuit de wandelwagen gefascineerd zijn door het zoeken (en vinden!) van de paddenstoelen langs de route. Maar kun je ook al herkennen welke kabouters er langs de route staan en wat hun functie of beroep is?
Route:
Loop verder tot je op een groter pad terecht komt.
Villa 't Kaempke
Verspreid over de hellingen van de stuwwal rondom Berg en Dal en Beek Ubbergen vind je meerdere onder architectuur gebouwde villa's, zoals ook deze villa 't Kaempke. De soberheid van de jaren dertig is nog steeds zichtbaar in de vrijwel oorspronkelijke architectuur. Juist omdat deze villa ongeschonden de tijd heeft overleefd, is ze een aanwinst in het landschap.
Route:
Neem het zandpad richting de verharde weg (Dit is het pad tegenover het hek van het huis.)
Bij de haakse bocht in de asfaltweg rechtdoor over het asfalt naar beneden.
Onderaan links afslaan en daarna meteen weer rechts afslaan een klein klinkerweggetje in (Elzenweg).
Loop door tot je bij een parkeerplaats aankomt en kijk rechts van het weggetje onder de bomen.
Wasbekken Ubbergen
Met het heldere bronwater uit de stuwwal was er in het dorp Beek Ubbergen waren er in de 19 e eeuw veel wasserijen. Overal in het dorp stroomt water, zijn er oude openbare wasplaatsen hersteld, zodat de geschiedenis levend bewaart blijft. Verscholen onder hoge bomen in de achtertuin van een woning een monument van de wasserij huisvlijt in Beek Ubbergen.
Route:
Loop verder tot het einde van de parkeerplaats, waar de weg een bocht naar links maakt.
Sla rechts af bij de vijver een klein paadje in.
Loop door tot je links van het pad bamboe ziet staan.
Bamboe
Soms wordt Bamboe als tuinplant door tuinarchitecten toegepast in hun ontwerp. Het ruisen van de bladeren in de wind, geeft de tuinliefhebber veel rust.
Soms ontsnappen deze houtige grassen en zijn ze een ware plaag in de tuin. Doordat sommige soorten met hun wortelstokken ondergronds een stevig netwerk vormen, komen ze op niet gewenste plaatsen boven de grond. Het kan dus een onkruid zijn. Bloeit de Bamboe soms pas na jaren, dan gaan die planten dood.
Route:
Loop verder omhoog.
Steek de asfaltweg over en volg het paadje enkele traptreden omhoog tot je op een splitsing van paadjes staat.
Trapjes
Soms als het pad erg steil is, zijn er keurige trapjes in de helling aangelegd. Zodoende zijn de glibberige keileem heuvels ook bij regen goed begaanbaar voor de wandelaar. Bovendien is er minder erosie door het afstromende regenwater.
Route:
Vanaf de splitsing het paadje de heuvel op (Laat het paadje met de vele houten traptreden en de villa boven op de berg even links liggen).
Loop het paadje omhoog tot vlak voor het einde en kijk af en toe even over je rechter schouder voor een prachtige blik het dal in.
Uitzicht over het dal
Op deze wandeling kun je net als de vroegere landeigenaren telkens weer genieten van het uitzicht op een volgend dal. Zij kozen ervoor op de stuwwal hun huis te bouwen.
Ook hier raden we je aan eens in de collectie van oude foto's en ansichtkaarten van Oud Beek te kijken, om zelf te onderzoeken, hoe het landschap in 100 jaar door de mens veranderd is.
Route:
Loop door tot je aan het einde van het paadje bij de inrit van een groot huis staat, sla hier rechts af en loop een paar meter door en kijk links naar de inrit.
Villa in Toscaanse sfeer
Deze buitenplaats is ontworpen in Pallacio stijl
Boven op de heuvel aangekomen, denk je toch ook een moment in Toscane te zijn. Zeker omdat ook de tuinaanleg dit beeld versterkt. De oprijlaan met de slanke cipressen zie je vaak in zuidelijke landen.
Het geheel kan ook als een verwijzing naar de Romeinen worden begrepen. Die rijke Romeinen hebben hier misschien vroeger wel geleefd. In de genen van burgers leeft die Romeinse geest dus nog steeds voort en vraagt om de aandacht van de voorbijganger voor het verleden van deze regio.
Route:
Neem de asfaltweg met de bocht naar rechts mee langzaam omhoog.
Loop door tot je recht van de weg een inrit ziet met een grote groene metalen mast erbij.
Bovenleidingmast tramweg
Met even goed zoeken, zie je hier nog een van de vele bovenleidingmasten van de tramweg, die tot '57 in gebruik was. Dit was het trac´e; van die tramweg. In de jaren '60 was deze lijn niet meer rendabel en werd afgebroken. Rond diezelfde tijd werd deze villa gebouwd.
Route:
Loop verder.
Loop door tot je links van de weg een klein paadje ziet.
Sla links af en volg het paadje over de trapjes naar beneden.
Loop door tot ongeveer 20 meter voor het einde van het paadje en kijk schuin rechts omhoog.
Plaats tramweg viaduct
Op deze plek heeft het hoge tramweg viaduct gelegen. De tram maakte hier een keerlus om hoogte te maken en zo de stuwwal op te komen, door hier op deze plek boven het pad via een hoog ijzeren viaduct het dal over te steken.
Voor foto's hiervan en van het tracé, zie:de website van oude ansichtkaarten van "Oud Beek".
Route:
Loop door tot je uitkomt bij de grote weg en steek over naar de overkant van de weg waar een parkeerplaats is. (Mocht je verder wandelen: in de meeste gevallen gaat het pad aan de overkant van de parkeerplaats weer verder het bos in.)
Parkeerplaats top Keteldal
Op deze ruime parkeerplaats is plaats voor zes auto's. Op de borden staat evenwel dat je er niet mag parkeren. Het is dus geen plek om van hieruit te wandelen.
Route:
Neem vanaf de parkeerplaats het brede pad dat het bos inloopt.
Volg het pad met de U-bocht mee tot je bij een weiland op een splitsing met een pad van rechts uitkomt.
Uitzicht vanuit Keteldal
Hier bovenaan het Keteldal heb je op dit knooppunt opnieuw een prachtig uitzicht over het Rijn(Waal)dal. Stel je eens voor hoe prachtig het zal zijn hier een huis op de helling te hebben en het hele jaar door van dit prachtige uitzicht te genieten.
Ook de schilders van de Haagse School hielden van dit landschap. Verscheidene plekjes in de dorpen onderaan de stuwwal werden door hen aan het begin van de vorige eeuw vastgelegd.
Route:
Neem vanaf de splitsing van paden het paadje dat in westelijke richting langs het weiland loopt.
Volg het pad met de bocht mee naar rechts.
Loop de heuvel omhoog tot je helemaal bovenaan op een splitsing van paden uitkomt.
Toegang bossen Duivelsberg
Vanaf hier heb je een geode toegang tot de bossen Duivelsberg Wylerberg en Vossenberg.
Er zijn verschillende rondwandelingen mogelijk.
Route:
Neem het pad dat langs de rand van het dal langzaam aan omlaag loopt.
Loop door tot je op een splitsing bij een bankje uitkomt.
Bankje op Landgoed De Vossenberg
Het heuvelachtig landschap had ook al aan het begin van de vorige eeuw een grote aantrekkingskracht op de gegoede burgerij. ook zij genoten van het uitzicht naar beide kanten over de Betuwe. Enkelen kozen voor het buiten wonen, soms alleen in de zomer. Zo zijn hier net als in Oosterbeek diverse landgoederen ontstaan op de stuwwal, zoals dit landgoed De Vossenberg.
Route:
Neem vanaf de splitsing het pad dat in noordelijke richting het bos in loopt. (Dit pad is gemarkeerd met witte paaltjes.)
Volg het pad terwijl het langzaam aan het dal in loopt.
Loop door tot je uitkomt op een splitsing van paden bij een bankje met mooi uitzicht.
Knooppunt Vossenberg
Er liggen vele paden en paadjes over de stuwwal. Vaak volgen deze paden de hoogtelijnen, zodat je wat gemakkelijker loopt, als je eenmaal de stuwwal hebt beklommen. Met onze routes proberen we een wandeling samen te stellen waarin informatie uit diverse bronnen is verwerkt.
Route:
Ga met je rug naar het bankje staan en neem het paadje dat rechts achter het bankje het bos inloopt (het meest rechtse paadje) en vervolgens via een aantal trapjes de helling afloopt.
Loop door tot je aan het einde van het weiland op een T-splitsing uitkomt.
Toerisme in het Keteldal
De smalle uitgesleten dalen, zoals dit Keteldal waren geliefd als woonplek voor de gegoede burgerrij die graag buiten wilde wonen. Je ziet hier aan dit Keteldal dan ook vele mooie villa's en de voormalige pensions staan.
Begin van de vorige eeuw kwam het toerisme ook in deze regio op gang. Mensen verhuurden een deel van hun huis aan zomergasten, die hier graag vakantie hielden.
Route:
Volg het pad door het keteldal naar beneden.
Loop door tot je onderaan het keteldal op een T-splitsing staat.
Voormalig winkelpand aan de Rijksstraatweg
Het huis lijkt een voormalig dubbel winkelpand. Het knooppunt is nodig voor de uitbreiding van een of meerdere routes langs de vele historische rijks- en gemeentelijke monumenten van de dorpen Beek en Ubbergen.
Heeft iemand meer informatie over de historie en de bewoners van dit gebouw?
Route:
Neem de Rijksstraatweg in Westelijke richting.
Loop door tot je links van de weg een klein huisje ziet staan.
ANWB kantoor (monument)
Omstreeks 1950 kwam het toerisme in Nederland op gang. De Nederlanders hadden vrij e tijd. Op de vrije zondag trok men er massaal op uit. De ANWB (Algemene Nederlandsche Wielrijders-Bond, opgericht in 1883, nu de Koninklijke Nederlandse Toeristenbond ANWB) opende die jaren na de oorlog op verschillende plaatsten in Nederland kleine kantoortjes, zoals hier in het voormalige tramhuisje om de toerist te voorzien van gratis informatie.
Het grappige aan dit gebouw is dat het zowel langs de weg de helling op staat als langs de hoofdweg richting de landsgrens met Duitsland. een tramhuisje met twee wachtruimtes.
Route:
Loop verder tot je op een splisting met een weg van links boven uitkomt en links van de weg een voormalig transformator huis van de nijmeegse tram ziet liggen.
Dalstation van de tram
Tot aan de Tweede Wereldoorlog reed de Nijmeegse elektrische tram via Ubbergen naar Berg en Dal.
Hier vind je nog het dalstation voor het gebouw voor de elektriciteitsvoorziening van dit traject, gebouwd in de Jugendstil stijl van rond 1900.
Voor het beklimmen van de heuvels had de tram extra veel elektriciteit nodig, vandaar dat ook in Ubbergen een dalstation nodig was, onder aan de weg naar Berg en Dal. De tram reed in langzame bochten de heuvel op om aan het einde van elk recht stuk met een lus hoogte te winnen.
In het gebouw stonden transformatoren en kwikdamp gelijkrichters. Onduidelijk is of deze altijd achter de grote ramen gestaan hebben, omdat deze een fel wit licht verspreiden. Heeft iemand hier historische informatie over?
Route:
Neem de Rijksstraatweg met het elektriciteitsgebouw aan je linker hand.
Loop een stukje door tot je op het kruispunt bij hotel het spijker staat.
Beeld van een Wasvrouw
In het centrum van Beek-ubbergen staat dit beeld van een wasvrouw tegenover Hotel 't Spijker. Veel mensen vonden werk in de talrijke wasserijen vanwege het schone beekwater. Het schone koele bronwater was een van de bronnen van inkomsten voor de toeristische sector. Het wassen van het linnengoed van de hotels, de vele pensions en de buitens bracht vooral vrouwen werk.
Route:
Neem de Rijksstraatweg met Hotel 't Spijker rechts van de weg.
Loop door tot je na de kerk links Hotel Sous les Eglises ziet liggen.
Hotel Sous les Eglises
Hier op de Oude Rijksstraatweg, de weg waar vroeger alle verkeer door Ubbergen door kwam, ligt een knooppunt van ons routenetwerk bij Hotel Sous les Eglises. Vanuit dit punt kun je verschillende wandelingen zelf samenstellen met onze route planner.
Route:
Loop verder over de rijksstraatweg met Café sous les Eglises aan je linker hand.
Loop over de stoep en ga zodra dat kan aan de linker kant van de weg over de stoep lopen.
Loop door tot je aan je linkerhand over je schouder boven op de heuvel een villa ziet liggen.
Huize Westerbeek
Huize Westerbeek is als, meer dan een eeuw een markant herkenningspunt aan de Rijksstraatweg. Meer info opgezoeken op Beek Oude ansichtkaarten.
Route:
Loop verder tot je links van de weg een vijver met het beeld van een wasvrouw ziet liggen.
Wasvrouw en Watermolen
Ubbergen heeft er veel aangedaan om met verschillende waterlopen, vijvers en bronzen beelden de historie van het dorp in beelden te vatten voor volgende generaties.
De wasvrouw geknield aan de rand van het waterbekken geeft het straatbeeld van omstreeks 1900 weer. Ook het gebouw van de Ubbergese Watermolen is behouden. De watermolen had een houten waterrad om energie uit het stromende beekwater op te wekken voor diverse toepassingen. (graag een aanvulling)
Route:
Loop verder tot je na de vijver een pad vanaf links van de heuvel ziet komen.
Gemeentehuis Beek Ubbergen
Nieuw knooppunt. Zie oud beek ansichtkaarten, Is dit het oude of het nieuwe gemeentehuis.
