De streek rondom Beek en Ubbergen was vanwege het heldere water van de beken bekend vanwege zijn vele wasserijen. Van deze industrie zijn nog enkele restanten in het landschap zichtbaar. Uit de hellingen bij Berg en dal komt veel kwelwater. Op sommige punten langs de route is dit te zien. Bij de Vossenberg ligt een dal, dat nog voorzien is van meidoornheggen als afscheiding tussen de percelen. Goed voor een aantal mooie uitzichten. Bovenaan in het Keteldal staat een opmerkelijke wegwijzer. Langs de rand van het Keteldal zijn een aantal fraaie vrijstaande huizen gebouwd. De van Randwijckweg lag vroeger vlak bij de grens. Vandaar dat er aan de van Randwijckweg een historisch ANWB kantoortje te vinden is. Het kantoortje is momenteel niet in gebruik, maar vertelt iets over de historie van het toerisme in Nederland.
In de dalen van de Duivelsberg stromen kleine beekjes. Ze voeren het kwelwater uit de stuwwal af naar de Waal. Hier kruist het wandelpad zo'n beekje met een bruggetje. Let ook eens op het waterkunstwerk dat aan de overkant van de weg staat. Bureau van den Eerenbeemt adviseerde de gemeente Beek-
Ubbergen om waterstromen door middel van het project Water Werkt weer zichtbaar te maken in- en rondom de dorpen. Beek is van oudsher bekend wegens het schone water van deze beken. Er waren allerlei wasserijen voor de burgerij uit Nijmegen gevestigd. Het kunstwerk is geïnspireerd op een aantal spoelbekkens van deze wasserijen.
Route:
Loop vanaf de splitsing bij het bruggetje naar beneden richting de weg en de parkeerplaats.
Steek de weg over en volg het stroompje tot je bij een op een put lijkend object staat.
Waterkunstwerk
Water speelt in Berg en Dal in de geschiedenis van de wasserijen een grote rol. Uitgebeeld zijn de put als bron van water en de wateruitstroom. Deze voortdurende waterstroom was mede de bron van welvaart in wasindustrie rondom Beek-Ubbergen. Ook de voortdurende waterstroom is heeft niet kunnen voorkomen dat de wasserijen gesloten zijn, door uitvinding van de wasmachine. Om dit te vertalen naar beelden, eindigt de waterstroom in een put.
Route:
Steek de provinciale weg over tot je bij een groot wit stalen beeld uitkomt.
Kunstwerk: Dagjes Toerist
Van de serie kunstwerken in deze stijl, die op verschillende plaatsen langs de snelweg te vinden zijn, is dit een recente remake. Voor publiciteit langs de provinciale weg, vlak voordat je de grens overgaat, is dit een echte eye catcher. Meestal is er een relatie tussen het in staal uitgebeelde tafereel en de plaats waar het beeld te vinden is.
Route:
Volg het pad een aan de overkant van de weg met de bocht naar rechts mee en loop door tot je links van het pad een hek ziet.
Loop door tot je op het knooppunt van wegen bij het hek staat.
Achteringang Wylerbergmeer
Zo dicht langs de provincale weg voor het hek van het Wylerbergmeer heb je nog nauwelijks een idee van de prachtige landschappelijke oase met veel water, die achter het hek schuilgaat.
Nieuw knooppunt.
Route:
Ga met je rug richting de provinciale weg staan en neem het middelste pad het bos in, langs het recreatie gebied.
Houdt rechts aan op de Y-splitsing bij het recreatieveld.
Loop nog een paar meter verder en kijk links van het pad naar de weg.
Meidoornheg
Het Wylerbergmeer is aangelegd als recreatieplas. Het veld voor de dagrecreatie is hier gescheiden door een pad met natuurlijke vegetatie en langs de waterlopen, begrensd door een doornige Meidoornhaag.
Meidoornheggen passen prima als natuurlijke afscheiding in het landschap van de uiterwaarden.
Route:
Loop verder over het pad door het bos langs de rand van het water, met een aantal bochten mee en nog een eindje verder tot je weer door een hekje op een fietspad staat.
Loop op het fietspad een stukje naar rechts tot je het waterstroompje (rechts van het pad) ziet.
Stuw Wylerbergmeer
Het waterpeil in het Wylerbergmeer wordt door deze stuw geregeld. Veel schoon, koel beekwater van de stuwwalhellingen bij Berg en Dal stroomt af naar deze plas. Hierdoor wordt het water langzaam ververst met koel beekwater en blijft de plas op natuurlijke wijze redelijk vrij van algen.
Algenbloei treedt alleen op in warm water.
Op rustige dagen kun je genieten van het geluid van kabbelend beekwater.
Route:
Neem het pad met het stroompje aan je rechter hand.
Loop door tot je links van het pad een bord ziet staan bij de ingang van het recreatiegebied.
Toegang Wylerbergmeer
In de zomer is het op mooie dagen vaak een drukte van belang rondom het Wylerbergmeer. Niet alleen badgasten, maar ook fietsers en wandelaars genieten van het water, dat langzaam door deze plas richting de Ooipolder stroomt. Vandaar dat het Wylerbergmeer verschillende ingangen heeft. Dit is de ingang voor wandelaars en fietsers.
Om het toeristenverkeer in goede banen te leiden is er in het verleden veel infrastructuur aangelegd. Daarna ging de natuur zijn gang. De overhangende takken bij het fietspad geven de plek iets mystieks en camoufleren het feit dat alles rondom het Wylerbergmeer ooit op de tekentafel gepland werd. Zijn dit nu te fors uitgegroeide takken die de veiligheid bedreigen of is het project op deze manier natuurlijker geworden dan de tekenaar zich ooit kon voorstellen?
Route:
Neem het paadje dat achter het hek door het recreatiegebied loopt.
Loop door tot het pad een bocht naar rechts maakt en links naast het pad een bankje staat.
Bankje met uitzicht
Bankje met uitzicht over een rustiger deel van het Wylermeer. Geniet op stille dagen van de weerspiegeling van de bomen in het water. Of oefen eens: De zon in het water te kunnen zien schijnen (=kunnen verdragen dat een ander ook iets krijgt).
Route:
Loop verder tot waar het pad een bocht naar links maakt en je links van het pad tussen de bomen door een speeltuin ziet liggen.
Speeltuin Wylerbergmeer
Hert recreatiepark Wylerbergmeer is door de beheerder, RGV, voorzien van een speeltuin. 's Zomers is het een drukte van belang met badgasten, dagjesmensen en voorbijgangers die langs de plas verkoeling zoeken. Ook op minder warme dagen, kun je er prima vermaken in deze speeltuin.
Route:
Loop verder tot je op een driesprong van paden uitkomt.
Ingang Wylermeer
Verschillende routes komen op dit punt samen. Zowel het wandelpad langs het Wylerbergmeer als het pad dat via de betaalde parkeerplaats voor gasten van het Wylerbergmeer verder de Ooipolder in loopt.
Route:
Neem het pad richting de uitgang en de rand van het bos.
Loop door tot je op de parkeerplaats staat.
Loop rechtdoor tussen de rij parkeervakken door tot het einde van de parkeerplaats.
Parkeerplaats Wylerbergmeer
Deze parkeerplaats is aangelegd voor wie als dagrecreant wil genieten van het Wylerbergmeer. Hoewel het betaald parkeren is, kan je van hier uit goed starten voor een stevige wandeling door het afwisselende landschap rondom het Wylerbergmeer.
Gebruik hiervoor de optie stel zelf je wandeling samen uit het wandelingen menu in de blauwe balk op de site.
Route:
Loop richting de hoek van de parkeerplaats, tegenover de hoek waar de slagbomen staan.
Neem het fietspad richting het sportpark.
Loop door tot je rechts van het fietspad een nieuw gebouw ziet staan.
Petanque vereniging
Petanque Vereniging Beek heeft een gebouw, waar regelmatig petanque of wel jeu de boules gespeeld wordt op hoog niveau door een groep enthousiaste leden.
Zij doen mee in de regionale competitie.
Jeu de boules, een goed gevoel!.
Route:
Loop verder richting het sportpark tot je op een klein parkeerplaatsje uitkomt en midden tussen de sport faceliteiten staat.
Tennisvereniging: de Oorsprong
Veel gezelligheids- en sport verenigingen van Beek Ubbergen zijn ondergebracht op het sportpark langs de rondweg, net buiten Beek Ubbergen. Op het sportpark van Beek Ubbergen vind je ondermeer tennisvereniging de Oorsprong, voetbal vereniging BVC '12 en een pentaque vereniging. Ook het Wylerbergmeer dat ooit een buitenbad was, maar nu weer een natuurlijke uitstraling heeft, hoorde tot het sportpark.
Wellicht is ook de kantine in het voor en naseizoen geopend voor de wandelaar, voor een kopje koffie.
Route:
Loop verder naar de uitgang van de parkeerplaats.
Loop door tot je bij de uitgang van de parkeerplaats bij het begin van een laantje staat.
Laantje naar het sportpark
De toerit naar het sportpark is voorzien van een aantal laanbomen. Zo fiets je 's zomers in de schaduw en geniet je als het buitensport seizoen weer begint. Ook stedenbouwkundig is het een aardige landschappelijke inpassing van deze gebouwen in het landschap, en geeft deze manier de grens van het sportpark extra cachet.
Route:
Loop via het laantje verder tot je op een splitsing met een weg van rechts uitkomt.
Stal Ebbers
Waar vroeger het paard voor de waskar door het wasserij-dorp Beek trok, klinken nu de ponyhoefjes van manege/Stal Ebbers.
Stal Ebbers, te vinden aan de rand van het sportpark van Beek-Ubbergen, is een familiebedrijf, gespecialiseerd in het lesgeven aan kinderen van beginner tot gevorderde, van recreatie- tot wedstrijdruiter. Ook volwassenen kunnen er terecht. De lessen worden gegeven door enthousiaste, gediplomeerde instructrices.
Route:
Loop over het fietspad richting het tunneltje.
Loop door het tunneltje naar de andere kant.
Tunneltje Rondweg
Het was een grote vooruitgang toen de rondweg om Beek Ubbergen in 1970 werd aangelegd. Het gemotoriseerde ging niet meer door de dorpen over de Rijksstraatweg en de dorpskernen kregen hun aantrekkelijke rust terug.
Voor de verbinding met de Ooijpolder, het sportpark en zwemplas het Wylerbergmeer is dit fietsers- en voetgangers-tunneltje aangelegd.
Route:
Sla in eerste instantie links af om een aantal dingen te bekijken.
Loop door tot de spoelput bij de hoek van de weg.
Spoelput
In het straatbeeld van Beek Ubbergen kom je vaker van dit soort spoelputten tegen. Van oudsher verdiende men het geld in de wasserij industrie. Het heldere beekwater maakte dit mogelijk.
Vele stroompjes die in de loop der jaren ondergronds verdwenen waren, zijn in het kader van "Water leeft" weer opgegraven. Waar het water weer de grond in verdwijnt zijn dit soort spoelputten neergezet.
Een geslaagde herinnering in het dorpsbeeld aan de wasserijindustrie.
Route:
Loop nog een stukje verder tot je rechts van de weg de kinderboerderij ziet.
Kinderboerderij
Langs de rand van Beek tussen de bebouwing en de rondweg in ligt een groenstrook. Het groen zorgt voor een prettige woonomgeving en onttrekt de rondweg aan het zicht.
Daarnaast is er hierdoor plaats voor allerlei activiteiten in de buurt, zoals deze kinderboerderij van Beek-Ubbergen. Ze hebben er verschillende dieren, die altijd veel belangstelling trekken van kinderen en buurtbewoners.
Route:
Draai je om en loop terug via de spoelput.
Sla rechts af de Kwartelstraat in.
Loop door tot je bij de volgende kruising de Wilgenlaan ziet.
Project bronbossen
Bronbossen en wat men er bij de aanleg denkt te laten groeien als men het geheel aan de natuur overlaat.
Het grote vertrouwen van natuurontwikkelaars en beheerders van natuurterreinen straalt eraf. De natuur vindt de weg wel naar het door deze personen geformuleerde punt aan de horizon, als de omstandigheden geschikt gemaakt worden. Als bioloog vind ik het interessant deze ontwikkelingen te volgen.
Route:
Sla rechts af de Wilgenlaan in.
Loop door tot de volgende kruising met de Lijsterbeslaan.
Wilgenlaan in Beek
In het kader van "Water leeft in Beek - Ubbergen", is besloten om wilgen aan de Wilgenlaan weer langs het water te zetten. Bij veel regen stroomt het regenwater weg via de afwateringsgoot, in plaats van via het riool. Op die manier herleeft de rijke geschiedenis van Beek, waar het bronwater voor de wasserij industrie een grote rol speelde.
Route:
Sla links af de Lijsterbeslaan in.
Loop aan het einde het paadje omhoog en sla rechts af de Rijksstraatweg op.
Loop door tot de ingang van Hotel de Mussenberg links van de weg.
Hotel Restaurant de Mussenberg
Hotel Restaurant de Mussenberg is gelegen nabij de Ooijpolder, op de grens met Duitsland, tussen de Keizer Karelstad Nijmegen en het even historische Duitse Kleef (Kleve), aan de voet van de stuwwal.
Het historische voorhuis omstreeks 1850 gebouwd, is nu een gemeentelijk monument. Zo omstreeks 1850 kwam het toerisme in deze streken op gang.
Route:
Ga met je rug richting de inrit van Hotel de Musschenberg staan en neem de Rijksstraatweg die links af loopt.
Loop door tot je bij nummer 231 op een splitsing met een weg van links (Keteldal) komt.
Voormalig winkelpand aan de Rijksstraatweg
Het huis lijkt een voormalig dubbel winkelpand. Het knooppunt is nodig voor de uitbreiding van een of meerdere routes langs de vele historische rijks- en gemeentelijke monumenten van de dorpen Beek en Ubbergen.
Heeft iemand meer informatie over de historie en de bewoners van dit gebouw?
Route:
Neem de Rijksstraatweg in Westelijke richting.
Loop door tot je links van de weg een klein huisje ziet staan.
ANWB kantoor (monument)
Omstreeks 1950 kwam het toerisme in Nederland op gang. De Nederlanders hadden vrij e tijd. Op de vrije zondag trok men er massaal op uit. De ANWB (Algemene Nederlandsche Wielrijders-Bond, opgericht in 1883, nu de Koninklijke Nederlandse Toeristenbond ANWB) opende die jaren na de oorlog op verschillende plaatsten in Nederland kleine kantoortjes, zoals hier in het voormalige tramhuisje om de toerist te voorzien van gratis informatie.
Het grappige aan dit gebouw is dat het zowel langs de weg de helling op staat als langs de hoofdweg richting de landsgrens met Duitsland. een tramhuisje met twee wachtruimtes.
Route:
Loop verder tot je op een splisting met een weg van links boven uitkomt en links van de weg een voormalig transformator huis van de nijmeegse tram ziet liggen.
Dalstation van de tram
Tot aan de Tweede Wereldoorlog reed de Nijmeegse elektrische tram via Ubbergen naar Berg en Dal.
Hier vind je nog het dalstation voor het gebouw voor de elektriciteitsvoorziening van dit traject, gebouwd in de Jugendstil stijl van rond 1900.
Voor het beklimmen van de heuvels had de tram extra veel elektriciteit nodig, vandaar dat ook in Ubbergen een dalstation nodig was, onder aan de weg naar Berg en Dal. De tram reed in langzame bochten de heuvel op om aan het einde van elk recht stuk met een lus hoogte te winnen.
In het gebouw stonden transformatoren en kwikdamp gelijkrichters. Onduidelijk is of deze altijd achter de grote ramen gestaan hebben, omdat deze een fel wit licht verspreiden. Heeft iemand hier historische informatie over?
Route:
Neem vanaf de splitsing voor het gebouw de weg die schuin omhoog gaat (van Randwijckweg).
Loop een stukje omhoog tot bij het kleine gebouwtje links van de weg.
ANWB kantoortje
Het oorspronkelijke ANWB kantoortje is nu een rijksmonument, mede omdat het beeldbepalend is voor de geschiedenis van het opkomend toerisme in Nederland.
De plint van hollandse bakstenen wordt afgewisseld met streng zwart wit vormgegeven hoger opgetrokken muren en zwart stalen frames om de ramen heen. De trap werd vroeger wekelijks geschrobd op zaterdagmorgen. Een rond raampje kan een speels oogje op het achterland houden en op het hoofdkantoor der ANWB te Den Haag.
Uiteindelijk wordt het huisje bekroond met een vriendelijk overstekend dak van rode Hollandse dakpannen.
Route:
Loop verder omhoog met de bocht in de weg mee.
Kijk in de bocht rechts van de weg naar de water infiltratie bakken.
Water infiltratiebakken
Door veel asfalt en andere bodemverhardingen stroomt regenwater snel de heuvels af naar het dal. Bij stortbuien kan dit regenwater snel wateroverlast veroorzaken.
Door dit historische opvangsysteem van houten bakken naast de weg rand, zakt veel water weg de grond in. De bakken vullen zich 1 voor 1 met water, pas als de eerste vol is, stroomt het water door naar de volgende.
Route:
Loop door tot je op een splitsing met een weg van rechts uitkomt.
Y-splitsing
Opvallend voor deze wijk is dat de stedebouwkundige planning ervan rekening heeft gehouden met hoogteverschillen in het landschap. Wegen kronkelen langs de contouren van de helling en de plaats van de huizen is zodanig dat bewoners allemaal een goed en vrij uitzicht hebben op het dal. Daarmee lijkt deze planning op die in het buitenland, bijvoorbeeld zoals die wordt toegepast in de buitenwijken van Duitse dorpen en steden.
Route:
Neem de asfaltweg de heuvel op, links over de stoep voor de huizen langs.
Bekijk tijdens het naar boven lopen de bouwstijl van de verschillende huizen.
Huizen langs de Van Randwijckweg
De woonhuizen langs de Van Randwijckwegweg hebben een architectuur, die kenmerkend is voor de periode van voor en van na de Tweede Wereldoorlog.
Wie omhoog of naar beneden loopt langs deze weg kan zien hoe van de visie van de verschillende architecten door de jaren heen op landhuizen en vrijstaande villa's is veranderd. Je kunt aan de buitenzijde al zien, hoe met de tijd de idealen voor wonen veranderen en de technische mogelijkheden zich uitbreiden. De opdrachtgevers Krijgen hierdoor heel verschillende huizen.
Route:
Loop verder omhoog.
Loop door tot net voorbij de laatste huizen waar de weg het bos ingaat enkele tientallen meters voor de parkeerplaats.
Neem hier een klein wandelpaadje dat links af naar beneden gaat.
Loop door tot je bij een wegwijzer een weg kruist.
Vriendschaps wegwijzer
Deze historische wegwijzer uit 1909 in het Keteldal verwijst naar de geschiedenis van dit gebied. De grens met Duitsland is door annexatie van Nederland na de oorlog een stuk verder richting Duitsland verlegd. In 1963 vond hier de laatste grensherziening plaats. Op de achterzijde van de wijzer staat de spreuk: "Laat vriendschap helen, wat grenzen delen".
In 2002 werd deze wegwijzer voor het laatst gerestaureerd. Op oude ansichtkaarten kun je zien hoe deze er vroeger uitzag.
Route:
Loop verder omhoog lang het weiland tot je aan het einde van het weiland op een splitsing met een pad van links uitkomt.
Uitzicht vanuit Keteldal
Hier bovenaan het Keteldal heb je op dit knooppunt opnieuw een prachtig uitzicht over het Rijn(Waal)dal. Stel je eens voor hoe prachtig het zal zijn hier een huis op de helling te hebben en het hele jaar door van dit prachtige uitzicht te genieten.
Ook de schilders van de Haagse School hielden van dit landschap. Verscheidene plekjes in de dorpen onderaan de stuwwal werden door hen aan het begin van de vorige eeuw vastgelegd.
Route:
Neem vanaf de splitsing van paden het paadje dat in westelijke richting langs het weiland loopt.
Volg het pad met de bocht mee naar rechts.
Loop de heuvel omhoog tot je helemaal bovenaan op een splitsing van paden uitkomt.
Toegang bossen Duivelsberg
Vanaf hier heb je een geode toegang tot de bossen Duivelsberg Wylerberg en Vossenberg.
Er zijn verschillende rondwandelingen mogelijk.
Route:
Neem het pad dat langs de rand van het dal langzaam aan omlaag loopt.
Loop door tot je op een splitsing bij een bankje uitkomt.
Bankje op Landgoed De Vossenberg
Het heuvelachtig landschap had ook al aan het begin van de vorige eeuw een grote aantrekkingskracht op de gegoede burgerij. ook zij genoten van het uitzicht naar beide kanten over de Betuwe. Enkelen kozen voor het buiten wonen, soms alleen in de zomer. Zo zijn hier net als in Oosterbeek diverse landgoederen ontstaan op de stuwwal, zoals dit landgoed De Vossenberg.
Route:
Neem vanaf de splitsing het pad dat in noordelijke richting het bos in loopt. (Dit pad is gemarkeerd met witte paaltjes.)
Volg het pad terwijl het langzaam aan het dal in loopt.
Loop door tot je uitkomt op een splitsing van paden bij een bankje met mooi uitzicht.
Knooppunt Vossenberg
Er liggen vele paden en paadjes over de stuwwal. Vaak volgen deze paden de hoogtelijnen, zodat je wat gemakkelijker loopt, als je eenmaal de stuwwal hebt beklommen. Met onze routes proberen we een wandeling samen te stellen waarin informatie uit diverse bronnen is verwerkt.
Route:
Als je op het bankje zit en richting het dal kijkt, neem dan het pad dat links boven langs de weilanden loopt.
Loop door tot je schuin naar achteren een goed zicht op het dal hebt.
Uitzicht over het dal
Oude landbouwpercelen werden voor de uitvinding van het prikkeldraad gescheiden door heggen van stekelige struiken zoals meidoorn, rozen en sleedoorn. Als deze struiken dicht naast elkaar geplant worden, en eventueel later in elkaar gevlochten, ontstaat er een ondoordringbare afscheiding.
De Britse kroonprins Charles is evenals het Nederlands cultuurlandschap een promotor voor het herstel van deze heggen.
Door de stekelige struiken kunnen de vogeltjes er goed beschermd hun nest in bouwen. In de herfst is er voldoende voedsel vinden voor de vogels op doortrek, vanwege de bessen dragende struiken.
Route:
Loop verder tot je rechts van het pad de gevlochten heg kunt zien liggen.
Heggen
Hier zie je zo'n voorbeeld van een aangelegde heg in oude stijl. de takken zijn gevochten tot een dicht netwerk. Een deel van de takken die in de grond worden gestoken schiet wortel. Levende takken verrotten niet snel. Daarom raakt zo'n levende heg niet snel in verval en kan jaren meegaan.
Route:
Loop verder tot je op een splitsing van paden bij een aantal hekken en hekjes uitkomt.
Uitzichtpunt Vossenberg
Vanaf deze steile kant van de stuwwal kijk je in het dal van de Rijn(Waal). Geologisch is dit een heel bijzondere plek. de Rijn verlegde hier haar bedding.
Het Rijnwater stroomde vóór de laatste ijstijden via Doesburg door de bedding van de IJssel naar de Noordzee. Toen het ijs uit het Noorden deze weg versperde tijdens de laatste ijstijd, kon het Rijnwater op het Duitse gebied niet weg. Er ontstond een grote watervlakte. Op de zwakste plek in de stuwwal, hier tussen Elten en Kleef, brak de Rijn door. De Rijn zocht een nieuwe bedding via de Betuwe naar Katwijk richting Noordzee. Zo zijn er in de Betuwe vele grindbanken ontstaan.
De steil hellingen bij Beek en Berg en Dal zijn de stille getuigen van dit verwoestende watergeweld.
Route:
Neem het paadje dat links van het hekje tussen de bomen als holleweg naar beneden loopt.
Loop een eindje door naar beneden.
Smorenhoek
Deze holle weg in de Smorenhoek was een van de vele toegangswegen om de helling op te komen met paard en wagen. Als je in een grote villa zoals op de Vossenberg woonde,e moest je alles met paard en wagen naar boven brengen. Ook alle benodigdheden voor het huishouden werden via deze steile paden aangevoerd.
Route:
Loop verder tot je bij een huis aankomt en links van het pad een informatiebord staat.
Informatiebord
Hier langs het pad is een informatiebord van het Nederlands Cultuurlandschap, waarin zij informatie geven over deze omgeving en hun werkzaamheden voor ons landschap.
Route:
Loop verder tot je beneden op een weg met huizen erlangs (de Rijksstraatweg) uitkomt.
Voormalig grenskantoor
Onderaan de Vossenberg ligt het voormalige grenskantoor van de Duits-Nederlandse grens van voor de annexatie van Duits grondgebied. Nu is het een driedubbele woning. Het douanekantoor uit 1929 is rijksmonument.
Route:
Neem de Rijksstraatweg en loop door tot nummer 301 en kijk tegenover het huis in de betonnen wand.
Kwel in de helling
Dat uit de stuwwal water naar buiten treedt, ook wel kwelwater genoemd, kun je hier goed zien. Het heldere water komt hier door de opening uit de helling tevoorschijn en wordt oppervlakkig door goten afgevoerd.
In Beek en ook hier in Berg en Dal waren er in de vorige eeuw verschillende wasserijen gevestigd. Zij gebruikten dit heldere bronwater om de was en de bleek te verzorgen voor de rijke Nijmeegse families. Het linnengoed werd op de bleek (grasveld of soms de heg) te drogen gelegd, zodat het linnen mooi wit werd in de zon. Linnen had de sterke neiging grauw te worden.
Route:
Loop verder over de Rijksstraatweg tot je bij nummer 180 of 311 uitkomt. (Hier gaat een pad de heuvel omhoog.)
Herenboerderij de Eland
Hier nabij Rijksstraatweg nummer 180 start de Beekseroute. Het gebouw naast dit startpunt is een rijksmonument. Het is een herenboerderij gebouw rond 1875.
Naast Boerderij de Eland is een wasbekken uit de tijd van de vele wasserijen uit de tijd van Beek.
Route:
Ga met je rug richting de heuvel staan en neem op de splitsing de rechter weg (Rijksstraatweg).
Loop door tot je aan de rechter kant van de weg een gat in de heg ziet.
Sla rechts af en loop door het gat in de heg. Achter het gat in de heg ligt een waterbekken.
Wasbekken
Van oudsher staat de streek rondom Beek en Ubbergen bekend om het heldere water dat via kleine stroompjes uit de stuwwal richting de uiterwaarden loopt.
Vanwege het heldere water ontstond al vroeg in de geschiedenis een huisindustrie van kleine wasserijen. Voor de introductie van de wasmachine vond het wassen plaats in dit soort wasbekkens. De wasvrouwen deed hun was in dit soort ondiepe wasteilen. Vervolgens werden de lakens te drogen gelegd op de bleek, graslanden, of over de meidoornheggen. De zon zorgde ervoor dat het grauwe linnen wit bleef. Op het hoogtepunt van de deze was-industrie, werd bleekmiddel uitgevonden. Ook toen lagen de lakens nog te bleken in de zon. Ze werden hagelwit. Na de opmars van de wasmachine, verdween deze traditie uit het dorpsbeeld.
Route:
Loop terug richting de Rijksstraat weg en loop verder.
Loop door tot je na huisnummer 377, de bebouwde kom van Berg en Dal uitloopt en bij een parkeerplaats aankomt.
Sla bij de parkeerplaats rechts af, het pad links naast de beek en volg het paadje een paar meter tot je bij een bruggetje over de beek uitkomt.
Bruggetje over de Beek
In de dalen van de Duivelsberg stromen kleine beekjes. Ze voeren het kwelwater uit de stuwwal af naar de Waal. Hier kruist het wandelpad zo'n beekje met een bruggetje. Let ook eens op het waterkunstwerk dat aan de overkant van de weg staat. Bureau van den Eerenbeemt adviseerde de gemeente Beek-
Ubbergen om waterstromen door middel van het project Water Werkt weer zichtbaar te maken in- en rondom de dorpen. Beek is van oudsher bekend wegens het schone water van deze beken. Er waren allerlei wasserijen voor de burgerij uit Nijmegen gevestigd. Het kunstwerk is geïnspireerd op een aantal spoelbekkens van deze wasserijen.
