De Rijksstraatweg in Beek Ubbergen was ooit de doorgaande weg in Beek Ubbergen. Langs de weg staan dan ook vele historische panden. Hotel 't Spijker is al sinds jaar en dag een begrip in het centrum van Beek-Ubbergen. Aan de Rijksstraatweg in Beek-Ubbergen liggen vele markante gebouwen. In Ubbergen vlak bij de grens stond ooit een klein ANWB kantoor om het toerisme in Beek Ubbergen te bevorderen. Het is nu een monument. Het keteldal is bebouwd. Bij de Vossenberg ligt een dal, dat nog voorzien is van meidoornheggen als afscheiding tussen de percelen. Goed voor een aantal mooie uitzichten.
Nieuw knooppunt. Zie oud beek ansichtkaarten, Is dit het oude of het nieuwe gemeentehuis.
Route:
Neem de Rijksstraatweg met de vijver aan je rechter hand en het gemeentehuis aan je linker hand.
Sla bij de grote splitsing links af en kijk rechts van de weg.
Bevrijdingsmonument
Bevrijdingsmonument om de bevrijding van Nederland te vieren.
Route:
Volg vanaf het monument de hoofdweg door de kronkels heen.
Sla aan het eind van de kronkels waar de weg recht wordt, rechts af.
Loop verder tot je links van de weg een vijver ziet liggen en je op een T-splitsing uitkomt.
Extra punt
Informatie nog opzoeken.
Route:
Nieuw
Nieuw
Waterwerk als speelplaats
Deze waterspeeltuin is een informatief speelobject voor de jeugd. Door met water te spelen, vooral in de zomer kun je zelf waarnemen dat water altijd naar het laagste punt stroomt. Je kunt het met een schroef oppompen, maar als je ophoudt te draaien, dus geen energie meer toevoegt aan het systeem, stroomt het water niet meer. Water kan voor je werken, maar jij moet de energie wel begeleiden in het systeem.
Route:
Nieuw
Nieuw
Een pompend hart voor Beek
Op donderdag 3 juli 2003 is'Hart van Beek' nabij het verzorgingshuis 't Höfke feestelijk geopend. Kim Burgers, winnares van de tekenwedstrijd over de waterspeelplaats, heeft samen wethouder Leidy van der Aalst en een bewoner van 't Höfke de feestelijke opening verricht.
De pomp werd krachtig in beweging gezet door jong
Wethouder Leidy van der Aalst demonstreerde vervolgens de werking van de Archimedes-hevel.
Met dit sluitstuk is een kroon gezet op het project "Water Werk".
Route:
Nieuw
Nieuw
Koelwater-vijver
In het oude dorp Beekbergen waren de waterstromen van groot economisch belang. Uit de stuwwal komt veel water aan de oppervlakte in de vorm van vele grotere en kleine beken. Ook nu nog zijn er plaatsen nodig voor de waterberging. Daarom is hier in deze nieuwbouwwijk een prachtige vijver gepland om dit water uit te stuwwal tijdelijk op te slaan. Het aardige is dat een deel van de beekjes bovengrond ligt.
Route:
Nieuw
Nieuw
Afslag Wylerbergmeer
Let bij deze afslag eens op het ruisen van de bladeren van de abelen, de grote bomen, die aan de weg rand staan. Ook op de structuur van de stam kun je in zomer en winter bij het langslopen een tweede blik werpen.
Route:
Neem vanaf de splitsing de weg richting recreatiegebied het Wylermeer.
Loop door tot je in de verte de eerste bocht in de weg kunt zien liggen en een bosje van populieren ziet.
Witte abelen
Deze boomgroep bestaat uit een populierensoort, de witte abeel. Niet alleen hun stam is bijzonder door de ruitvormige tekening, ook de bladeren ruizen in de wind. De onderzijde van de bladeren is wit behaard, de bovenzijde donkergroen.
Als je even stil staat en naar het beeld van de ruisende bladeren kijk en luistert, zie je misschien zelf waarom deze routemakers enthousiast zijn over deze boomgroep.
Route:
Loop twee keer door een zigzag tot de weg zich splitst bij een manege.
Loop hier verder richting de ingang van de parkeerplaats van het Wylerbergmeer (links aanhouden op de splitsing bij de manege).
Loop door tot je bij de ingang van de parkeerplaats bent.
Slagbomen Wylerbergmeer
Aan de rand van de parkeerplaats van het Wylerbergmeer staan deze slagbomen. In de zomermaanden maken vele toeristen gebruik van deze parkeerplaats om te recreëren langs de rand van het Wylerbergmeer. Zo leiden ze de grote stroom toeristen in goede banen. Er is wel parkeergeld verschuldigd.
Route:
Loop de parkeerplaats op en loop rechtdoor naar achter, tot je in de hoek van de parkeerplaats bent.
Parkeerplaats Wylerbergmeer
Deze parkeerplaats is aangelegd voor wie als dagrecreant wil genieten van het Wylerbergmeer. Hoewel het betaald parkeren is, kan je van hier uit goed starten voor een stevige wandeling door het afwisselende landschap rondom het Wylerbergmeer.
Gebruik hiervoor de optie stel zelf je wandeling samen uit het wandelingen menu in de blauwe balk op de site.
Route:
Neem de voorlaatste rij parkeervakken, loop naar achter door de rij parkeervakken tot je achter op de parkeerplaats door een hekje, het recreatieterrein Wylerbergmeer op loopt.
Ingang Wylermeer
Verschillende routes komen op dit punt samen. Zowel het wandelpad langs het Wylerbergmeer als het pad dat via de betaalde parkeerplaats voor gasten van het Wylerbergmeer verder de Ooipolder in loopt.
Route:
Neem het paadje langs het Wylerbergmeer in Noordelijke richting. (Dit is met het meer rechts van het pad.)
Loop door tot je in de bocht rechts van het pad tussen de bomen door een speeltuin ziet liggen.
Speeltuin Wylerbergmeer
Hert recreatiepark Wylerbergmeer is door de beheerder, RGV, voorzien van een speeltuin. 's Zomers is het een drukte van belang met badgasten, dagjesmensen en voorbijgangers die langs de plas verkoeling zoeken. Ook op minder warme dagen, kun je er prima vermaken in deze speeltuin.
Route:
Loop verder tot het pad een bocht naar links maakt en rechts van het pad een bankje staat.
Bankje met uitzicht
Bankje met uitzicht over een rustiger deel van het Wylermeer. Geniet op stille dagen van de weerspiegeling van de bomen in het water. Of oefen eens: De zon in het water te kunnen zien schijnen (=kunnen verdragen dat een ander ook iets krijgt).
Route:
Loop door tot waar het paadje de recreatieplas Wylerbergmeer verlaat.
Toegang Wylerbergmeer
In de zomer is het op mooie dagen vaak een drukte van belang rondom het Wylerbergmeer. Niet alleen badgasten, maar ook fietsers en wandelaars genieten van het water, dat langzaam door deze plas richting de Ooipolder stroomt. Vandaar dat het Wylerbergmeer verschillende ingangen heeft. Dit is de ingang voor wandelaars en fietsers.
Om het toeristenverkeer in goede banen te leiden is er in het verleden veel infrastructuur aangelegd. Daarna ging de natuur zijn gang. De overhangende takken bij het fietspad geven de plek iets mystieks en camoufleren het feit dat alles rondom het Wylerbergmeer ooit op de tekentafel gepland werd. Zijn dit nu te fors uitgegroeide takken die de veiligheid bedreigen of is het project op deze manier natuurlijker geworden dan de tekenaar zich ooit kon voorstellen?
Route:
Loop door het hek en sla rechts af.
Loop verder tot je links van het pad een stroompje ziet.
Stuw Wylerbergmeer
Het waterpeil in het Wylerbergmeer wordt door deze stuw geregeld. Veel schoon, koel beekwater van de stuwwalhellingen bij Berg en Dal stroomt af naar deze plas. Hierdoor wordt het water langzaam ververst met koel beekwater en blijft de plas op natuurlijke wijze redelijk vrij van algen.
Algenbloei treedt alleen op in warm water.
Op rustige dagen kun je genieten van het geluid van kabbelend beekwater.
Route:
Neem het fietspad met het watervalletje aan je linker hand.
Loop een paar meter en neem het paadje dat rechts het recreatiegebied ingaat.
Blijf het paadje volgen en houdt steeds het meest linkse pad aan.
Loop een heel stuk door het bos aan de rand van het water.
Loop verder tot je links over het water kan kijken en rechts een meidoorn heg staat.
Meidoornheg
Het Wylerbergmeer is aangelegd als recreatieplas. Het veld voor de dagrecreatie is hier gescheiden door een pad met natuurlijke vegetatie en langs de waterlopen, begrensd door een doornige Meidoornhaag.
Meidoornheggen passen prima als natuurlijke afscheiding in het landschap van de uiterwaarden.
Route:
Loop verder tot je vlak bij de provinciale weg op een knooppunt van wandelwegen staat.
Achteringang Wylerbergmeer
Zo dicht langs de provincale weg voor het hek van het Wylerbergmeer heb je nog nauwelijks een idee van de prachtige landschappelijke oase met veel water, die achter het hek schuilgaat.
Nieuw knooppunt.
Route:
Neem het fietspad dat langs de provinciale weg loopt en sla rechts af.
Loop door tot waar het fietspad een bocht naar links maakt op de provinciale weg over te steken en kijk naar het witte stalen kolos dat zich voor je bevindt.
Kunstwerk: Dagjes Toerist
Van de serie kunstwerken in deze stijl, die op verschillende plaatsen langs de snelweg te vinden zijn, is dit een recente remake. Voor publiciteit langs de provinciale weg, vlak voordat je de grens overgaat, is dit een echte eye catcher. Meestal is er een relatie tussen het in staal uitgebeelde tafereel en de plaats waar het beeld te vinden is.
Route:
Steek de provinciale weg over en let op het stoompje. Loop richting de put waar het stroompje in verdwijnt.
Waterkunstwerk
Water speelt in Berg en Dal in de geschiedenis van de wasserijen een grote rol. Uitgebeeld zijn de put als bron van water en de wateruitstroom. Deze voortdurende waterstroom was mede de bron van welvaart in wasindustrie rondom Beek-Ubbergen. Ook de voortdurende waterstroom is heeft niet kunnen voorkomen dat de wasserijen gesloten zijn, door uitvinding van de wasmachine. Om dit te vertalen naar beelden, eindigt de waterstroom in een put.
Route:
Volg het stroompje stroomopwaarts en steek de weg over.
Neem aan de overkant het paadje dat langs het stroompje het bos ingaat en loop door tot je op de splitsing van paadjes bij een bruggetje over de beek uitkomt.
Bruggetje over de Beek
In de dalen van de Duivelsberg stromen kleine beekjes. Ze voeren het kwelwater uit de stuwwal af naar de Waal. Hier kruist het wandelpad zo'n beekje met een bruggetje. Let ook eens op het waterkunstwerk dat aan de overkant van de weg staat. Bureau van den Eerenbeemt adviseerde de gemeente Beek-
Ubbergen om waterstromen door middel van het project Water Werkt weer zichtbaar te maken in- en rondom de dorpen. Beek is van oudsher bekend wegens het schone water van deze beken. Er waren allerlei wasserijen voor de burgerij uit Nijmegen gevestigd. Het kunstwerk is geïnspireerd op een aantal spoelbekkens van deze wasserijen.
Route:
Neem vanaf het bruggetje over de beek het paadje richting de parkeerplaats.
Sla links af op de asfaltweg (Rijksstraatweg).
Ga rechtdoor bij de eerste weg naar links.
Loop door tot je links van de weg een gat in de heg ziet liggen.
Sla links af en loop door het gat in de heg. Achter de heg ligt een waterbekken.
Wasbekken
Van oudsher staat de streek rondom Beek en Ubbergen bekend om het heldere water dat via kleine stroompjes uit de stuwwal richting de uiterwaarden loopt.
Vanwege het heldere water ontstond al vroeg in de geschiedenis een huisindustrie van kleine wasserijen. Voor de introductie van de wasmachine vond het wassen plaats in dit soort wasbekkens. De wasvrouwen deed hun was in dit soort ondiepe wasteilen. Vervolgens werden de lakens te drogen gelegd op de bleek, graslanden, of over de meidoornheggen. De zon zorgde ervoor dat het grauwe linnen wit bleef. Op het hoogtepunt van de deze was-industrie, werd bleekmiddel uitgevonden. Ook toen lagen de lakens nog te bleken in de zon. Ze werden hagelwit. Na de opmars van de wasmachine, verdween deze traditie uit het dorpsbeeld.
Route:
Loop terug naar de asfaltweg (Rijksstraatweg) en vervolg je route.
Loop door tot de weg naar links bij huisnummer 311. (Hier staat een bordje Beekseroute).
Herenboerderij de Eland
Hier nabij Rijksstraatweg nummer 180 start de Beekseroute. Het gebouw naast dit startpunt is een rijksmonument. Het is een herenboerderij gebouw rond 1875.
Naast Boerderij de Eland is een wasbekken uit de tijd van de vele wasserijen uit de tijd van Beek.
Route:
Neem de Rijksstraatweg richting nummer 301 en kijk tegenover dit huis in de betonnen wand links van de weg.
Kwel in de helling
Dat uit de stuwwal water naar buiten treedt, ook wel kwelwater genoemd, kun je hier goed zien. Het heldere water komt hier door de opening uit de helling tevoorschijn en wordt oppervlakkig door goten afgevoerd.
In Beek en ook hier in Berg en Dal waren er in de vorige eeuw verschillende wasserijen gevestigd. Zij gebruikten dit heldere bronwater om de was en de bleek te verzorgen voor de rijke Nijmeegse families. Het linnengoed werd op de bleek (grasveld of soms de heg) te drogen gelegd, zodat het linnen mooi wit werd in de zon. Linnen had de sterke neiging grauw te worden.
Route:
Loop verder door de Rijksstraatweg tot je bij nummer 160 (links van de weg) aankomt.
Voormalig grenskantoor
Onderaan de Vossenberg ligt het voormalige grenskantoor van de Duits-Nederlandse grens van voor de annexatie van Duits grondgebied. Nu is het een driedubbele woning. Het douanekantoor uit 1929 is rijksmonument.
Route:
Neem het pad dat tussen de huizen door naar boven gaat (bij nummer 156?).
Loop door tot je bij een huis aankomt en rechts van het pad een informatiebord staat.
Informatiebord
Hier langs het pad is een informatiebord van het Nederlands Cultuurlandschap, waarin zij informatie geven over deze omgeving en hun werkzaamheden voor ons landschap.
Route:
Volg het pad een stukje verder omhoog, tot je tussen de bomen loopt.
Smorenhoek
Deze holle weg in de Smorenhoek was een van de vele toegangswegen om de helling op te komen met paard en wagen. Als je in een grote villa zoals op de Vossenberg woonde,e moest je alles met paard en wagen naar boven brengen. Ook alle benodigdheden voor het huishouden werden via deze steile paden aangevoerd.
Route:
Loop door tot je tussen de bomen vandaan bent en op een splitsing van wegen bij hekken van de weilanden uitkomt.
Uitzichtpunt Vossenberg
Vanaf deze steile kant van de stuwwal kijk je in het dal van de Rijn(Waal). Geologisch is dit een heel bijzondere plek. de Rijn verlegde hier haar bedding.
Het Rijnwater stroomde vóór de laatste ijstijden via Doesburg door de bedding van de IJssel naar de Noordzee. Toen het ijs uit het Noorden deze weg versperde tijdens de laatste ijstijd, kon het Rijnwater op het Duitse gebied niet weg. Er ontstond een grote watervlakte. Op de zwakste plek in de stuwwal, hier tussen Elten en Kleef, brak de Rijn door. De Rijn zocht een nieuwe bedding via de Betuwe naar Katwijk richting Noordzee. Zo zijn er in de Betuwe vele grindbanken ontstaan.
De steil hellingen bij Beek en Berg en Dal zijn de stille getuigen van dit verwoestende watergeweld.
Route:
Neem vanaf de splitsing van paden het paadje dat de berg oploopt.
Loop door tot je links van het pad een goed zicht hebt op de gevlochten heg.
Heggen
Hier zie je zo'n voorbeeld van een aangelegde heg in oude stijl. de takken zijn gevochten tot een dicht netwerk. Een deel van de takken die in de grond worden gestoken schiet wortel. Levende takken verrotten niet snel. Daarom raakt zo'n levende heg niet snel in verval en kan jaren meegaan.
Route:
Loop door tot je links een mooi uitzicht over het dal hebt.
Uitzicht over het dal
Oude landbouwpercelen werden voor de uitvinding van het prikkeldraad gescheiden door heggen van stekelige struiken zoals meidoorn, rozen en sleedoorn. Als deze struiken dicht naast elkaar geplant worden, en eventueel later in elkaar gevlochten, ontstaat er een ondoordringbare afscheiding.
De Britse kroonprins Charles is evenals het Nederlands cultuurlandschap een promotor voor het herstel van deze heggen.
Door de stekelige struiken kunnen de vogeltjes er goed beschermd hun nest in bouwen. In de herfst is er voldoende voedsel vinden voor de vogels op doortrek, vanwege de bessen dragende struiken.
Route:
Loop verder tot je op een splitsing bij een bankje uitkomt.
Knooppunt Vossenberg
Er liggen vele paden en paadjes over de stuwwal. Vaak volgen deze paden de hoogtelijnen, zodat je wat gemakkelijker loopt, als je eenmaal de stuwwal hebt beklommen. Met onze routes proberen we een wandeling samen te stellen waarin informatie uit diverse bronnen is verwerkt.
Route:
Ga met je rug naar het bankje staan en neem het paadje dat rechts achter het bankje het bos inloopt (het meest rechtse paadje) en vervolgens via een aantal trapjes de helling afloopt.
Loop door tot je aan het einde van het weiland op een T-splitsing uitkomt.
Toerisme in het Keteldal
De smalle uitgesleten dalen, zoals dit Keteldal waren geliefd als woonplek voor de gegoede burgerrij die graag buiten wilde wonen. Je ziet hier aan dit Keteldal dan ook vele mooie villa's en de voormalige pensions staan.
Begin van de vorige eeuw kwam het toerisme ook in deze regio op gang. Mensen verhuurden een deel van hun huis aan zomergasten, die hier graag vakantie hielden.
Route:
Volg het pad door het keteldal naar beneden.
Loop door tot je onderaan het keteldal op een T-splitsing staat.
Voormalig winkelpand aan de Rijksstraatweg
Het huis lijkt een voormalig dubbel winkelpand. Het knooppunt is nodig voor de uitbreiding van een of meerdere routes langs de vele historische rijks- en gemeentelijke monumenten van de dorpen Beek en Ubbergen.
Heeft iemand meer informatie over de historie en de bewoners van dit gebouw?
Route:
Neem de Rijksstraatweg in Westelijke richting.
Loop door tot je links van de weg een klein huisje ziet staan.
ANWB kantoor (monument)
Omstreeks 1950 kwam het toerisme in Nederland op gang. De Nederlanders hadden vrij e tijd. Op de vrije zondag trok men er massaal op uit. De ANWB (Algemene Nederlandsche Wielrijders-Bond, opgericht in 1883, nu de Koninklijke Nederlandse Toeristenbond ANWB) opende die jaren na de oorlog op verschillende plaatsten in Nederland kleine kantoortjes, zoals hier in het voormalige tramhuisje om de toerist te voorzien van gratis informatie.
Het grappige aan dit gebouw is dat het zowel langs de weg de helling op staat als langs de hoofdweg richting de landsgrens met Duitsland. een tramhuisje met twee wachtruimtes.
Route:
Loop verder tot je op een splisting met een weg van links boven uitkomt en links van de weg een voormalig transformator huis van de nijmeegse tram ziet liggen.
Dalstation van de tram
Tot aan de Tweede Wereldoorlog reed de Nijmeegse elektrische tram via Ubbergen naar Berg en Dal.
Hier vind je nog het dalstation voor het gebouw voor de elektriciteitsvoorziening van dit traject, gebouwd in de Jugendstil stijl van rond 1900.
Voor het beklimmen van de heuvels had de tram extra veel elektriciteit nodig, vandaar dat ook in Ubbergen een dalstation nodig was, onder aan de weg naar Berg en Dal. De tram reed in langzame bochten de heuvel op om aan het einde van elk recht stuk met een lus hoogte te winnen.
In het gebouw stonden transformatoren en kwikdamp gelijkrichters. Onduidelijk is of deze altijd achter de grote ramen gestaan hebben, omdat deze een fel wit licht verspreiden. Heeft iemand hier historische informatie over?
Route:
Neem de Rijksstraatweg met het elektriciteitsgebouw aan je linker hand.
Loop een stukje door tot je op het kruispunt bij hotel het spijker staat.
Beeld van een Wasvrouw
In het centrum van Beek-ubbergen staat dit beeld van een wasvrouw tegenover Hotel 't Spijker. Veel mensen vonden werk in de talrijke wasserijen vanwege het schone beekwater. Het schone koele bronwater was een van de bronnen van inkomsten voor de toeristische sector. Het wassen van het linnengoed van de hotels, de vele pensions en de buitens bracht vooral vrouwen werk.
Route:
Neem de Rijksstraatweg met Hotel 't Spijker rechts van de weg.
Loop door tot je na de kerk links Hotel Sous les Eglises ziet liggen.
Hotel Sous les Eglises
Hier op de Oude Rijksstraatweg, de weg waar vroeger alle verkeer door Ubbergen door kwam, ligt een knooppunt van ons routenetwerk bij Hotel Sous les Eglises. Vanuit dit punt kun je verschillende wandelingen zelf samenstellen met onze route planner.
Route:
Loop verder over de rijksstraatweg met Café sous les Eglises aan je linker hand.
Loop over de stoep en ga zodra dat kan aan de linker kant van de weg over de stoep lopen.
Loop door tot je aan je linkerhand over je schouder boven op de heuvel een villa ziet liggen.
Huize Westerbeek
Huize Westerbeek is als, meer dan een eeuw een markant herkenningspunt aan de Rijksstraatweg. Meer info opgezoeken op Beek Oude ansichtkaarten.
Route:
Loop verder tot je links van de weg een vijver met het beeld van een wasvrouw ziet liggen.
Wasvrouw en Watermolen
Ubbergen heeft er veel aangedaan om met verschillende waterlopen, vijvers en bronzen beelden de historie van het dorp in beelden te vatten voor volgende generaties.
De wasvrouw geknield aan de rand van het waterbekken geeft het straatbeeld van omstreeks 1900 weer. Ook het gebouw van de Ubbergese Watermolen is behouden. De watermolen had een houten waterrad om energie uit het stromende beekwater op te wekken voor diverse toepassingen. (graag een aanvulling)
Route:
Loop verder tot je na de vijver een pad vanaf links van de heuvel ziet komen.
Gemeentehuis Beek Ubbergen
Nieuw knooppunt. Zie oud beek ansichtkaarten, Is dit het oude of het nieuwe gemeentehuis.
