#

Wandelen op Schokland

 
 

 
 
 
#

Wandelroute : Wandelroute voormalige Zuiderzee eiland Schokland








#Wandelroute in het kort
Het oude Middelbuurt is deels herbouwt. Het is nu een museum. De huisjes geven in het landschap een aardige indruk hoe het eiland Schokland er ooit uitgezien moet hebben.
De wandelroute komt langs de terp waarop ooit het dorp Zuiderbuurt stond. Ook kom je langs de ruïne van van de kerk en de vuurtoren van het voormalige Ens op de zuidpunt van Schokland.
Vanaf het fietspad dat de contouren van het voormalige eiland Schokland volgt heb je soms prachtige uitzichten over het polderlandschap van de Noordoost Polder.
Al wandelend kun je genieten van de natuurlijk vormgegeven landbouwpecelen op het voormalige Zuiderzee eiland Schokland met hun prachtige groene coulissen.
Een kunstenaarscollectief heeft in 2013 verschillende kunstwerken op Schokland neergezet. Al wandelend kom je langs een bijzondere bank.
Om een bezoek aan de gesteentetuin mogelijk te maken loopt er een asfaltweg door het Schokkerbos.
Wandelroute: Wandelroute voormalige Zuiderzee eiland Schokland
Latitude: 52.6348319620668 Longitude: 5.77762036502818

Slideshow

#Overzichtskaartje
SVG Image

#Samenvatting
Beginpunt: Museum en Restaurant Schokland
Eindpunt: Museum en Restaurant Schokland
Lengte: 8,3 (km)
Aantal bezienswaardigheden: 24
 

Parkeren:

Openbaar vervoer:

  • Geen gevonden

Horeca:

Links:




Museum en Restaurant Schokland

#Museum en Restaurant Schokland
Een deel van het vroegere dorp Middelbuurt is in de loop van de jaren hersteld en is nu een openluchtmuseum.
Je kunt er veel leren over de lange geschiedenis van het eiland Schokland. Al in de ijstijden was het een plek waar de mammoeten graasden. In de Steentijd en later in de Bronstijd was het eiland veel groter. Gezien de bodemvondsten is het altijd bewoond geweest. Restanten van schepen zijn bij de drooglegging van de Noordoostpolder van 1940-september 1942 hier in de directe omgeving gevonden.




Route:

  • Neem vanaf het plein voor het museum het fietspad dat tussen de ingang van het museum en de fietsenstalling vertrekt.
  • Loop langs de houten schutting.
  • Sla kort daarna links af en loop een stukje de polder in tot je een goed zicht hebt op de kerk van Middelbuurt.


Gezicht op de Enserkerk

#Gezicht op de Enserkerk
Op deze plek in de polder rondom het voormalige Zuiderzee eiland Schokland heb je een goed zicht op de kerk van Middelbuurt, de Enserkerk, en enkele van de huisjes die nu het open lucht museum herbergen.
De Enserkerk was eigendom van de Nederlands hervormde gemeente, op dit moment is er een oudheidkundig museum in gevestigd. Het gebouw is in 1834 gebouwd ter vervanging van een ouder Gotisch gebouw met een Romaanse toren, grotendeels van hout op een stenen fundament. De eerste kerk werd op deze plek rond 1717 gebouwd ter vervanging van de kerk op de zuidpunt van Schokland. Het houten kerkje kreeg het zwaar te verduren tijdens de watersnoodramp van 1825 en was rond 1830 rijp voor de sloop. Met subsidie van het rijk werd het huidige gebouw in 1834 gebouwd.
De klok in de toren is de originele kerkklok gegoten in 1710 in Amsterdam. In de oorlog werd de klok voor de bezetter verborgen en via een aantal omzwervingen in de Noordoost Polder kwam hij weer in de originele toren terecht.




Route:

  • Draai je om en loop terug naar het fietspad.
  • Sla op het fietspad links af.
  • Loop door tot je uitkomt bij een splitsing met een pad van rechts.


Noord en zuid Schokland

#Noord en zuid Schokland
In de loop van de 16e en 17e eeuw was Schokland een redelijk groot eiland dat in de voormalige Zuiderzee lag. Het Noordelijke gedeelte was eigendom van de stad Amsterdam. Het zuidelijke deel behoorde aan de Provincie Overijssel. Toen in de 19e eeuw er slechts drie terpen over waren en er weer eens een grote stormvloed was geweest in 1829, heeft men in 1859 het eiland verplicht ontruimd. Het was te gevaarlijk hier te wonen.
Pas bij de drooglegging van de Noord-oostpolder heeft men de vroegere Middelbuurt in oude stijl herbouwd.




Route:

  • Neem het fietspad in zuidelijke richting. (Dit is met de landbouwpercelen aan je rechter hand en het natuurgebied met riet aan je linker hand.)
  • Loop door tot je links van het fietspad een terp ziet met een put en een huisje erop.


De Zuidert

#De Zuidert
Je staat nu bij de terp waarop het voormalige dorp de Zuidert van Schokland, ook wel Zuiderbuurt genoemd, lag. De terp was ook voorzien van een waterput waar lange tijd zoet water in te vinden was. Ondanks dat het hele eiland door zout zeewater omgeven was, zorgden het zand en de kleipakketten ervoor dat er op grotere diepte zoet water beschikbaar was als drinkwater.
Waar op Schokland geen zoet water voorhanden was, werd dit aangevoerd per schip.




Route:

  • Vervolg je route over het fietspad loop door tot je bij een rij scheef gegroeide bomen aankomt.


Grensbomen

#Grensbomen
In de vorige eeuw is er ter markering van het voormalige Eiland een rij laanbomen, in dit geval essen aangeplant. Zo kun je zien en beleven hoe klein het eiland al die jaren eigenlijk geweest is. Je moet je voorstellen dat het geheel door water omgeven was.
Omdat deze rij essen (Fraxinus) erg in de wind staat, die hier vaak vanuit het zuidwesten blaast, zijn de bomen een beetje scheefgegroeid in de loop van de jaren. Als er naast de zeewind ook nog zout zou wordt meegevoerd uit zee, groeien deze bomen snel nog veel schever.




Route:

  • Volg het fietspad met de scherpe bocht naar rechts en loop door tot bij de ruïne van de kerk.


Kerk ruïne van Ens

#Kerk ruïne van Ens
Hier op de zuidpunt van het voormalige Zuiderzee eiland Schokland is de ruïne van de kerk van oud Ens te vinden. De fundamenten van deze kerk zijn nog steeds in gebruik als een grafmonument. Bij een hevige storm in 1829 spoelden de graven rondom de kerk weg. De restanten zijn na de storm verzameld en overgebracht naar Amsterdam. Daar zijn ze bewaard tot het droogvallen van de polder. Daarna zijn de restanten herbegraven in deze kerk ruïne.
Aan de fundamenten is ook te zien dat er twee verschillende bouwfasen van de kerk te onderscheiden zijn. De oude kerk werd te klein en op dezelfde plaats is een nieuwe grotere kerk gebouwd met behoud van de toren.




Route:

  • Vervolg je route over het fietspad en loop een klein stukje door tot er links een ronde baksteen cirkel te zien is.


Voormalige vuurtoren

#Voormalige vuurtoren
Op de zuidpunt van Schokland werd in 1825 een vuurtoren gebouwd op schepen op de Zuiderzee de weg rondom het eiland te wijzen. De stenen ring in het grasveld geeft aan waar het fundament van deze vuurtoren van Schokland heeft gestaan. Na de ontruiming van 1859 was het eiland verlaten. Vanaf 1862 verbleven nog enkele rijksambtenaren op Schokland waaronder de vuurtorenwachter voor de vuurtoren op de zuidpunt. De bewoning heeft tot 1941 geduurd.




Route:

  • Loop verder over het fietspad tot je bij een splitsing van fietspaden uitkomt.


Knooppunt Schokland Zuid

#Knooppunt Schokland Zuid
Op dit knooppunt bij de zuidpunt van Schokland verlaat het fietspad het eiland.
Om verschillende routetrajecten aan elkaar te knopen zijn in de software van dit wandelprojecten knooppunten nodig. Dit is zo'n knooppunt. Ons systeem van knooppunten en routetrajecten zorgt ervoor dat je ook zelf naar eigen smaak wandelroutes kan samenstellen. Probeer het maar eens met de optie 'plan je eigen route' onder wandelingen in het wandelingen-menu.




Route:

  • Neem vanaf de splitsing het fietspad langs de rand van de akker in noordelijke richting. (Dit is met het bos links van het pad en de akker rechts.)
  • Loop door tot je op een splitsing komt waar het fietspad het eiland verlaat en het bos in duikt.


Splitsing zuid

#Splitsing zuid
Op dit punt splitst de wandelroute zich in een wandelroute die langs de bosrand loopt en een andere die het fietspad volgt dat door het bos loopt. Dit bos volgt als een begrenzing de contour van het voormalige eiland.
In onze software is op zo'n punt een knooppunt nodig. Beide paden hebben een eigen charme: het fietspad slingert door de strook bos en biedt vergezichten over het polderlandschap. Het pad lang de akkers geeft vergezichten over de landbouwpercelen op het voormalige eiland.




Route:

  • Neem het pad langs de rand van de akkers rechts van het fietpad dat het bos inloopt.
  • Loop door tot het fietspad weer uit het bos komt en je op een splitsing van paden staat.


Informatie bord

#Informatie bord
Bij dit informatiebord komen verschillende routetrajecten samen. Overal op- en rondom het voormalige Zuiderzee eiland staan van dit soort informatieborden met informatie over de geschiedenis van Schokland.
Dat Schokland ooit een eiland was dat een eind boven de zeebodem uitstak kun je goed zien aan het betonnen fietspad dat aan beide kanten naar beneden loopt.




Route:

  • Ga met je rug richting het pad over de velden staan en neem het fietspad dat rechts het voormalige eiland afloopt en verder slingert door het bos.
  • Loop door tot je links een uitzicht hebt en er ook links van het fietspad een bankje staat.


Bankje met uitzicht

#Bankje met uitzicht
Langs de route staat een bankje om even op uit te rusten. Je kunt tegelijkertijd genieten van een prachtig uitzicht over het uitgestrekte polderlandschap. Hier en daar een boerderij en rijtjes bomen die als pluimpjes aan de horizon staan. Vooral in de winter is zo'n rijtje laanbomen een silhouet dat doet denken aan een fijne gedetailleerde pentekening.




Route:

  • Vervolg je route over het fietspad tot je op een splitsing met een ANWB-wegwijzer voor fietsers uitkomt.


Wegwijzer

#Wegwijzer
Bij deze ANWB wegwijzer voor fietsers is een startpunt voor wandelingen over het voormalige Zuiderzee eiland Schokland. Op de meeste fietsknooppunten worden ANWB paddenstoelen voor fietsers neergezet. Deze ontsierend de blik op het landschap minder dan dit soort wegwijzers. Nadeel van de paddenstoelen is dat ze alleen te lezen zijn als je van de fiets afstapt. Op punten waar stilstaande fietsers een gevaar kunnen vormen staan dus ANWB wegwijzers.




Route:

  • Neem het fietspad richting Gesteententuin, Nagele en Urk.
  • Loop een klein stukje door en sla rechts af om de provinciale weg over te steken.
  • Links naast de asfaltweg door het bos loopt een bospad langs de bosrand. Neem dit pad.
  • Ga min of meer rechtdoor op de kruising.
  • Loop langs de waterplas (rechts van het pad) het bruggetje over tot je op een T-splitsing van bospaadjes uitkomt.


Bruggetje

#Bruggetje
Bij dit bruggetje is een knooppunt waar verschillende wandelroutes samen komen. Door het aanleggen van dit soort bruggetjes over de sloten neemt het aantal mogelijke wandelroutes toe.




Route:

  • Neem het paadje met het bruggetje aan je rechter hand.
  • Loop door tot je op een parkeerplaats bij de asfaltweg uitkomt.


Parkeerplaats Schokkerbos

#Parkeerplaats Schokkerbos
Midden in het Schokkerbos buiten het hek van de gesteentetuin ligt een parkeerplaats voor ongeveer 10 auto's. Deze parkeerplaats wordt in tegenstelling tot die bij de gesteentetuin 's avonds niet afgesloten en is dus erg geschikt voor het maken van lange wandelingen over het voormalige Zuiderzee eiland Schokland.




Route:

  • Neem het paadje dat in oostelijke richting het bos inloopt. Dit is aan de kant tegenover het informatiebord.
  • Loop door tot je via een trapje met een scheepstouw het voormalige eiland weer betreedt en op een splitsing van paden staat.


Het Schokkerbos

#Het Schokkerbos
Ten westen van het voormalige eiland Schokland is na het droogvallen van de polder het Schokkerbos aangeplant. Het Schokkerbos is ooit aangelegd om de recreatie mogelijkheden in de polder te bevorderen en doet nog steeds dienst. De eerste lading hout is ook geoogst, waardoor het bos een stuk kleiner lijkt te zijn geworden. Op dit knoopppunt takt een wandelpaadje door het Schokkerbos af. Je kunt vanaf hier rondwandelen door het Schokkerbos of de Gesteentetuin bezoeken. Het wandelpaadje is voorzien van een scheepstouw om de afdaling van het eiland gemakkelijker te maken.




Route:

  • Neem het pad langs de bosrand in noordelijke richting. (Dit is met de bosrand links van het pad.)
  • Loop een klein stukje door tot je links van het pad een espenbos ziet liggen.


Espenbos

#Espenbos
Espen zijn een soort populieren. Er is een uitdrukking: '"Trillen als een espenblad", en dat kun je zien, de bladeren aan deze boom staan nooit stil, ze bewegen altijd.
Espenhout is heel geschikt voor de productie van klompen. Zo vlak na de oorlog, toen er onvoldoende leer beschikbaar was voor schoeisel, was klompenhout heel rendabel. Helaas zijn de tijden veranderd en wordt het populierenhout minder gewaardeerd.




Route:

  • Loop een heel stuk door langs de bosrand.
  • Loop door tot je op een kruising bij een kunstzinnig vormgegeven bank uitkomt.


Rusten op het Verleden

#Rusten op het Verleden
In het kader van een kunstproject in 2013 zijn langs het zogenaamde Pionierspad verschillende kunstwerken geplaatst. Op deze plaats vind je het kunstwerk: Rusten op het verleden - bank van het oerbos, een kunstwerk gemaakt door Frea Lenger.
De kunstenaar wil bereiken dat een tocht over het Pionierspad meer inhoudt dan alleen het inspannen van de beenspieren. Vandaar deze bank om uit te rusten van de wandeling en al je zintuigen te prikkelen. Pas daarna zie je dat de bank is voorzien van foto's van bossen. Wie beter kijkt ziet dat dit geen Nederlandse bossen zijn, maar oerbossen uit Amerika. Dit contrast vervreemdt en zou aanleiding kunnen zijn om nog eens dieper na te denken over het eeuwen oude eiland en het daarnaast voortgezette huidige polderlandschap, dat zich voor de bank uitstrekt.




Route:

  • Neem vanaf de kruising het zandpad dat naar beneden richting een asfaltweg loopt.
  • Sla op de asfaltweg links af en loop een klein stukje door tot je op een Y-splitsing met een met gras begroeid bospad uitkomt.


Y-Splitsing

#Y-Splitsing
Op dit punt splitst de route van ons wandelroutenetwerk zich . Je kunt vanaf hier de gesteentetuin op twee manieren bereiken. Dat kan via het asfalt of (dankzij de medewerking van grondeigenaren rondom het Schokkerbos) via het wandelpad over boerenland en door het Schokkerbos. Deze laatste route is een deel van het blote voeten pad, dus war let je?




Route:

  • Neem vanaf de Y-splitsing de afsaltweg het Schokkerbos in.
  • Loop door tot je op een Y-splitsing van asfaltwegen uitkomt, waarvan er één richting de gesteentetuin loopt.


Splitsing gesteentetuin

#Splitsing gesteentetuin
Op dit punt takt achter de slagboom een asfaltweg af richting de gesteentetuin, een geologisch park met een informatiecentrum dat een bezoekje zeker waard is.




Route:

  • Neem vanaf de Y-sprong de linker asfaltweg in zuidelijke richting. (Het pad naar de gesteententuin is de rechter weg, die moet je niet hebben.)
  • Loop door tot je op een parkeerplaats aankomt.


Parkeerplaats Schokkerbos

#Parkeerplaats Schokkerbos
Midden in het Schokkerbos buiten het hek van de gesteentetuin ligt een parkeerplaats voor ongeveer 10 auto's. Deze parkeerplaats wordt in tegenstelling tot die bij de gesteentetuin 's avonds niet afgesloten en is dus erg geschikt voor het maken van lange wandelingen over het voormalige Zuiderzee eiland Schokland.




Route:

  • Neem vanaf de parkeerplaats de asfaltweg in zuidelijke richting. (Dit is met de kapvlakte links van de weg).
  • Loop door tot je bij de grote weg uitkomt.
  • Steek de grote weg over en sla op het fietspad aan de overkant links af.
  • Loop een paar meter door tot je bij een wegwijzer voor fietser staat.


Wegwijzer

#Wegwijzer
Bij deze ANWB wegwijzer voor fietsers is een startpunt voor wandelingen over het voormalige Zuiderzee eiland Schokland. Op de meeste fietsknooppunten worden ANWB paddenstoelen voor fietsers neergezet. Deze ontsierend de blik op het landschap minder dan dit soort wegwijzers. Nadeel van de paddenstoelen is dat ze alleen te lezen zijn als je van de fiets afstapt. Op punten waar stilstaande fietsers een gevaar kunnen vormen staan dus ANWB wegwijzers.




Route:

  • Neem vanaf de wegwijzer de weg richting Ens en Kampen.
  • Loop door tot je aan het einde van de parkeerplaats een zandweg kruist vlak voor een boerderij.


Polder Boerderij

#Polder Boerderij
Nieuw knooppunt. Vanaf 1947 werd er begonnen met de uitgifte van land in de Noordoostpolder. De nieuwe boeren werden streng geselecteerd. Ze kwamen voornamelijk uit Zeeland (onder andere uit Walcheren dat in 1944 door de geallieerden onder water was gezet), Noord-Holland en Friesland. Er was veel werk voor heel veel verschillende ambtenaren om het nieuwe land economisch rendabel te maken. Zo was er een speciale groep van deskundigen, die voor de inscharing van vee in deze nieuwe polder zorg droeg. Je wilde toch wel graag met een gezonde veestapel beginnen.




Route:

  • Neem het fietspad rechts van de provinciale weg dat voor de boerderij langs loopt.
  • Sla na de boerderij rechts af een bruggetje over tot je op een splitsing van paadjes langs de rand van het weiland staat.


Uitzicht over Schokland

#Uitzicht over Schokland
Op dit punt kun je genieten van alle verschillende soorten uitzichten die je op het voormalige Zuiderzee eiland Schokland hebt. Let bijvoorbeeld op de landbouwpercelen of de groene coulissen die het eiland omsluiten die doorsneden worden door de schattige houten huisjes van Middelbuurt, of wat dacht je van de seriematig gebouwde Noordoostpolder boerderij achter je?




Route:

  • Neem het paadje langs het weiland dat parallel aan het fietspad loopt.
  • Sla op het einde links af en steek het bruggetje over.
  • Sla rechts af op het fietspad en loop door tot de inrit van het museum.


Knooppunt Museum Schokland

#Knooppunt Museum Schokland
Bij de inrit naar de parkeerplaats van Middelbuurt en het Museum Schokland ligt dit knooppunt om verschillende wandelroutetrajecten aan elkaar te koppelen.




Route:

  • Loop vanaf de inrit van het museum een klein stukje over het fietspad in westelijke richting. (Dit is met de inrit van het museum aan je linker hand.)
  • Sla bij het eerste bruggetje links af en loop rechtdoor langs de rand van het weiland tot je bij het museum aankomt.
  • Sla bij het museum links af en loop door tot je op het plein voor het museum staat.


Museum en Restaurant Schokland

#Museum en Restaurant Schokland
Een deel van het vroegere dorp Middelbuurt is in de loop van de jaren hersteld en is nu een openluchtmuseum.
Je kunt er veel leren over de lange geschiedenis van het eiland Schokland. Al in de ijstijden was het een plek waar de mammoeten graasden. In de Steentijd en later in de Bronstijd was het eiland veel groter. Gezien de bodemvondsten is het altijd bewoond geweest. Restanten van schepen zijn bij de drooglegging van de Noordoostpolder van 1940-september 1942 hier in de directe omgeving gevonden.


#Detailkaart
SVG Image


#W3C
Deze pagina voldoet aan de volgende internet standarden van het W3 Consortium (W3C).

W3C valid W3C valid W3C valid



#Ga ook eens naar


    Stichting MaakJeRoute © Copyright 2016, Stichting MaakJeRoute.
Alweer een product van de Stichting MaakJeRoute.
  Je bent momenteel niet ingelogd.
Volg ons op Twitter of meld je aan voor onze nieuwsbrief.
   
 
Onze sponsoren:


 
 
 
Onze project partners:

 
 
Provincie Gelderland

Gemeente Renkum

Dorpsplatform Doorwerth

Bureau voor toerisme deVeluwe.nl