Wandelen in Heelsum

Beginpunt: Kruispunt Klein Zwitserlandlaan
Eindpunt: Kruispunt Klein Zwitserlandlaan
Lengte: 6,4 (km)
Aantal bezienswaardigheden: 22
 

Parkeren:

• Parkeerplaats Sportpark Wilhelmina
  Sportlaan 10
  6866 NA  HEELSUM

Openbaar vervoer:

• Bushalte Heelsum Beekdal
• Bushalte De Kamp

Horeca:

• Restaurant De Kromme Dissel
• Hotel Restaurant Klein Zwitserland

Links:

• Deze wandeling in tegengestelde richting
• Print deze wandeling
• Deze route op je mobiel wandelen
• Detailkaart bij deze wandeling
• Bekijk deze wandelroute op Google Earth
• Download de wandelroute op je GPS (GPX)
• Deze route als lijst met coördinaten

Tweeten

Vanuit de Klein Zwitserlandlaan loopt de wandelroute verder. Behalve dat de tuinen hier nog opvallend veel bloeiende planten bevatten, staan er langs de rand van de weg in het voorjaar bosanemonen, een restant van de kenmerkende bosvegetatie op de wat rijkere kleigronden.

Route:

• Neem vanaf de kruising Klein Zwitserlandlaan, Ginkelseweg het bospad dat tegenover de Klein Zwitserlandlaan het bos ingaat.
• Na enkele tientallen meters sta je op een splitsing bij een Rododendron.

Soms is het verrassend zo'n groep oude Rododendron in de Wilhelminabossen aan te treffen. In mei bloeien ze volop. Ze zijn hier ooit gepoot want van nature vermeerderen rododendron zich niet.

Route:

• Neem vanaf de Rododendron het pad dat in noordelijke richting door het naaldbos loopt.
• Loop door tot je in het naaldbos staat.

Voor de houtproductie van het waardevolle hout is er in sommige vakken van dit gemeentebos Douglas aangeplant. Vooral de stammen van de oudere exemplaren met hun diepe groeven zijn een prachtig detail, waaraan de Douglas spar gemakkelijk te herkennen is. De kegels in de top van de bomen hebben een klein gespleten tongetje tussen de schubben. Je kunt ze op de grond vinden, want ze vallen er na drie jaar allemaal af.

Route:

• Vervolg je weg over het pad totdat er midden op het pad een aantal Tamme Kastanjes staan.

Midden in het bos staat een groepje van drie Tamme Kastanjes. In de herfst zie je vaak een laag stekelige omhulsels van de vruchten van deze boom op de grond liggen. De zaden, de donkerbruine tamme kastanjes zijn eetbaar. In Zuid-Frankrijk zijn er grote tamme Kastanjebossen. De tamme kastanjes die je in de winkel kunt kopen, komen daar vandaan. In onze streken is deze boomsoort als een bijzonderheid aangeplant.

Route:

• Neem vanaf het bankje ?? het paadje in noordelijke richting.
• Sla links af op de asfaltweg en loop door tot in de bocht bij het sportpark.

Op het Sportpark Wilhelmina speelt de voetbalvereniging CHRC (Cito Harten Rijn Combinatie). Het is een echte volksvereniging met een rijke voetbalhistorie. CHRC is op 11 januari 1946 ontstaan door de fusie tussen de voetbalverenigingen Cito en Harten Rijn. De leden van Cito bestonden voornamelijk uit inwoners van Heelsum, terwijl het merendeel van de voetballers van Harten Rijn werknemers waren van de papierfabrieken Harten en de nieuwe fabriek aan de Rijn. De Oranjeblauwen spelen hun thuiswedstrijden op het Wilhelmina Sportpark in Heelsum. er zijn nu vijf seniorenelftallen.

Route:

• In de bocht bij het sportpark rechts afslaan het fietspad op.
• Wanneer het fietspad een bocht naar links maakt rechtdoor het wandelpad in.
• Aan het einde van het golfterrein links af.
• Loop door tot in de bocht van asfaltweg.

Een laan met Kastanjes is een prachtig gezicht in het voorjaar, als de bomen in volle bloei staan. De rechtopstaande trossen witte bloemen steken prachtig af tegen het frisse groen van de bladeren. Kort daarna is de grond bedekt met een tapijt van witte bloemen. Deze laan is gespaard bij de aanleg van de Golfbaan. Helaas zijn er enkele kastanjebomen tussen uitgevallen. In de herfst kun je er veel kastanjes vinden.

Route:

• Neem de asfaltweg in noordelijke richting. (Dit is met het bos en een aantal huizen aan je rechter hand.)
• Loop door tot je aan je linker hand een boerderij gevolgd door een boeren schuur ziet staan.

Boerderij Jonkershoeve is in de oorlog gedeeltelijk vernietigd. Brandweerlieden uit Rotterdam kwamen om dit gebouw op te knappen. Als dank daarvoor diende het huis jarenlang als zomerhuis voor de Rotterdamse brandweerlieden. De brandmeldpaal in de tuin herinnert hier nog aan.

Route:

• Loop door tot het einde van het bouwland aan je rechter hand. Hier komt een zandpad van rechts. Loop door tot de T-splitsing met dat zandpad.

De Jonkershoeve werd in 1861 gesticht door de Jonker G.W. van Brakell. De boerderij stond er toen als een voorpost te midden van de heidevelden. Tijdens de Slag om Arnhem met de luchtlandingen werd de boerderij tijdens de gevechten zwaar beschadigd. Na de Tweede Wereldoorlog werd de boerderij opgeknapt door de Amsterdamse brandweer. Zij pachtten jarenlang de boerderij als vakantiehuis voor hun personeel. Ondertussen hadden de eigenaren wat zuidelijker een nieuw huis gebouwd. Dit huis en woningen in de directe omgeving zijn nog steeds onderdeel van het eigendom behorende bij de Jonkershoeve. Naast akkerbouw was er op het bedrijf ook een tuincentrum gevestigd. Dit tuincentrum is begin 2000 omgevormd tot paardenpension, hoewel er nog steeds ook enkele boomkwekerijen liggen.

Route:

• Neem het pad in oostelijke richting. (Dit is het zandpad dat langs de rand van het bouwland loopt.)
• Ga rechtdoor op de eerste kruising.
• Loop door tot de tweede kruising.

Soms kom je bij het uitzetten van de wandeling een bijzonder informatie bord tegen. Deze groenstrook bleek vernoemd te zijn naar de bekende boswachter van Wolfheze. Dhr. Ingezaaid met akkeronkruiden draagt zo'n groenstrook bij een groter en meer divers voedselaanbod voor diersoorten. Omdat het niet gemaaid wordt is het ook een overwinteringsplek voor insecten en vlinders.

Route:

• Neem het pad in oostelijke richting. (Dit is het pad met het gesloten pad (bordje verboden toegang) aan je linker hand.)
• Loop door tot de volgende kruising.

Door het poortje naast het hek kun je de Doorwerthse Heide op. Ook hier lopen het gehele jaar koeien en/of paarden. Zij begrazen de schrale heide en voorkomen zo de opslag van bomen. Op dit manier blijft het landschap open, zonder dat de mens hoeft in te grijpen. Er ligt een omheining om dit hele gebied. De uitgang via het wildviaduct over de A50 is alleen bedoeld voor wild. Koeien mogen er niet langs. Ga de koeien en paarden niet aaien, dat vinden ze niet leuk.

Route:

• Ga door het klaphek de Doorwerthse heide op.
• Volg het pad over de heide tot er een pad van links komt.

Beheerders van heidevelden doen er alles aan de heide in stand te houden. Maar in sommige delen krijgen overblijvende grassen de overhand. Ook op deze heide zijn er stukken, waar het pijpenstrootje de concurrentieslag gewonnen heeft. Deze pollen gras, met de hoge lange bloemstengels, zijn overblijvers, die elk voorjaar weer nieuwe groene bladeren vormen. Let in de winter eens op de verscheidenheid in vorm van de grassen op en naast het pad.

Route:

• Neem het pad dat in zuidelijke richting over de Doorwerthse heide loopt. (Dit is het pad richting de snelweg en richting de flats van Doorwerth die boven het bos uitsteken aan de andere kant van het dal.)
• Loop door tot op de T-splitsing.

De Doorwerthse Heide is een klein maar weinig vergrast heideveld, direct naast de A50.

In de septemberdagen van 1944 landen hier ook de Airborne divisies van onze bevrijders in hun kleine transportvliegtuigen met een glider op sleeptouw. De parachutisten voegden zich samen met andere groepen om het bruggenhoofd te vormen en te verdedigen tijdens de slag om de brug bij Arnhem. Voor meer informatie hierover is een bezoek aan het Airborne Museum te Oosterbeek zeer informatief.

Route:

• Loop vanaf het midden van de heide het pad in westelijke richting. Dit is met de snelweg en de flats van Doorwerth aan je linker hand.
• Loop door tot je rechts van het pad in de heide een vossenhol ziet liggen.

Wie vanaf het pad een stukje in noordelijke richting kijkt, ziet een bult met zand liggen. Vlak daarachter ligt een vossenhol te midden van de heide. Bij nat weer kun je de pootafdrukken zien staan. Je wordt verzocht al te dicht bij te komen om de vos niet te storen.

Route:

• Loop een stuk verder over het pad.

Natuurlijk is het de bedoeling dat je op de Doorwerthse Heide ook veel heide tegenkomt. Hier is de heide jammer genoeg erg vergrast.
Er staan hier verschillende soorten gras, die het hele jaar ook van elkaar te onderscheiden zijn.
Op het pad tref je soorten aan die goed tegen betreding kunnen. Ze bloeien vaak al in juni. De bundels grassen, die je overal langs het pad ziet, (zie ook de foto) is het Pijpenstrootje. Het hele jaar door lijkt dit het een bundel dor droog gras, maar in juni verschijnen de eerste groen bladeren en in augustus bloeit de soort volop. Kijk eens naar de details van de grasbloemen en er zal een wereld van prachtige details voor je opengaan.
Vind je nu ook niet dat grassen de moeite van het bekijken waard zijn?

Route:

• Vervolg je route op het pad en loop door tot je bij de eerste Berken van de bosrand bent.

Kijk je over de snelweg dan zie je het dorp Doorwerth liggen. Te zien is hoe Doorwerth op de top van een heuvel ligt. De flats steken samen met het gebouw van het Leo Kannerhuis boven de bomen uit.
Je ziet van hieruit ook goed hoe de snelweg in de stuwwal is ingesneden. De weg ligt verdiept. Dit was nodig, omdat de helling ook voor het vrachtverkeer te steil was. De geleidelijke afdaling naar het Rijndal is dus vanaf hier al ingezet.

Route:

• Volg het pad tot je in de bosrand op een T-splitsing aankomt.

Ondanks dat de Doorwerthse Heide begraasd wordt door Runderen kon niet worden voorkomen dat de heide langzaam dichtgegroeid met berken. Deze berken komen op uit zaden van de nabijgelegen bomen in het bos. Berkenzaden hebben kleine vleugels en worden gemakkelijk door de wind verspreid. Deze opslag is in de laatste 20 jaar uitgegroeid tot bomen die hier haast een bosrand vormen. met de karakteristieke witte stammen geeft deze strook wel een mooie natuurlijke overgang naar de omringende akkerlanden.

Route:

• Neem het pad over de heide in zuidelijke richting.
• Loop door tot je aan je rechter hand de proefvelden ziet liggen.

De keurige groene percelen zijn de kweekvelden van verschillende soorten zaden van de firma Barenburg. Het akkerland is ingedeeld in kleine plotjes met elk een ander soort gras erop. Ze worden gebruikt om nieuwe grassoorten en mengsels te kweken, te vermeerderen en te onderzoeken. Ook de grasmengsels voor de voetbalvelden van beroemde clubs worden geleverd door de firma Barenburg. Nederland levert soms de plaggen waarop de wedstrijden plaats vinden.

Route:

• Loop door tot je direct rechts naast het pad een hek ziet staan.
• Loop door tot de uiterste punt van dit hek.

Japanse Duizendknoop was een tiental jaren geleden een modieuze tuinplant. Helaas is deze plant uit de tuin ontsnapt en heeft zich her en der gevestigd. Nu wordt de soort beschouwd als een agressieve exoot in de natuur, die nauwelijks te bestrijden is. De plant komt mee met puin en ander tuinafval dat ergens tijdelijk gestort wordt. Het puin wordt opgehaald maar de zaden en wortelstokken van de plant blijven achter. Vooral de stevige wortelstokken zijn er de oorzaak van dat de plant moeilijk te verwijderen valt.
Nota Bene: de koeien die de heide begrazen lijken deze plant te lusten. Waardoor verdere uitbreiding in de Heide voorkomen wordt.

Route:

• Vervolg je route over het paadje.
• Loop door tot het klaphekje bij de snelweg.
• Neem de asfaltweg langs de snelweg en loop door tot je een boerderij aan je rechter hand ziet.

Het terrein tussen Heelsum en Wolfheze heet niet voor niets Klein Amerika. Alles is er groots opgezet. Zo ook deze boerderij met zijn enorme schuren. Door de aanleg van de A50 is deze boerderij van de helft van zijn eigen land afgesneden en ook veel grond kwijtgeraakt.
De gevelsteen verraadt de bouwperiode van deze boerderij: een leeuw, die herrijst uit de vlammenzee, evenals de Phoenix uit de Griekse legende. De boerderij stamt dus uit de wederopbouwperiode (na de Tweede Wereldoorlog). Gezien de afmetingen van de schuur zijn de grote percelen al ver voor de ruil verkaveling tot stand zijn gekomen door ontginningen van heidevelden.

Route:

• Blijf de asfaltweg (Doorwerthse Heide) volgen tot halverwege de bocht naar links.

Op de Veentjes brug zijn de voorziening gevestigd voor het afvaldepot van de Gemeente Renkum. Met een gemeentelijk afvalpasje, kun er je grotere en bijzonder afval, als bouwmateriaal, oud meubilair, matrassen, plastic, snoeihout en glas kwijt. De openingstijden vind je op de gemeentepagina.

Route:

• Loop verder over de asfaltweg (Doorwerthse Heide) en houdt de rechterkant van de weg aan.
• Neem het fietspad rechts naast de weg.
• Steek de Bennekomseweg over en blijf het fietspad volgen tot bij de volgende kruising.

Op dit kruispunt komen verschillende wandelroutes samen, zodoende moet er een informatiepunt zijn. Ons viel op dat Civiel Ingenieurs soms plannen maken die door de overheid niet helemaal uitgevoerd worden. Aan de grootte van de wegen en het ruime kruispunt is te zien dat men ooit rekening heeft gehouden met een verbinding vanaf de Utrechtseweg naar Wolfheze langs de Veentjesbrug en over de Doorwerthse heide. De aanleg van de A50 heeft deze plannen doorkruist. Nu er ook een ecoduct gebouwd is, is er geen plaats meer voor deze vroeger geplande verbinding.

Route:

• Neem vanaf de kruising het fietspad in de richting van het tweede kruispunt.
• Sla hier links af en dan meteen rechtsaf de Bloemenlaan in.
• Loop de Bloemenlaan helemaal uit tot je op een T-splitsing voor Hotel Klein Zwitserland uitkomt, sla hier rechts af.
• Loop een klein eindje door tot de oprit van het hotel van links komt.

Hotel Klein Zwitserland behoort tot de Bilderberg groep. Het huis in chalet stijl gebouwd heeft veel balkons en balustrades. Het hotel dat door een park met hoge bomen omgeven is, ligt er erg rustig. Je kunt er heerlijk ontspannen van hier uit de omgeving verkennen. In de Kromme Dissel en in De Kriek kun je vrij exclusief eten.

Route:

• Neem de Crocuslaan in noordelijke richting.
• Bij de parkeerplaats van het hotel rechts af de Klein Zwitserland laan in.
• Loop door tot je aan het einde van de Klein Zwitserlandlaan op de kruising met de Ginkelseweg staat.

Vanuit de Klein Zwitserlandlaan loopt de wandelroute verder. Behalve dat de tuinen hier nog opvallend veel bloeiende planten bevatten, staan er langs de rand van de weg in het voorjaar bosanemonen, een restant van de kenmerkende bosvegetatie op de wat rijkere kleigronden.

Deze pagina voldoet aan de volgende internet standarden van het W3 Consortium (W3C).

• Home
• Nieuws
• Wandelingen
• Achtergrond informatie over dit project
• Technische achtergronden
• Contact informatie
• Links

• Index: A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

• Wandel ook in: Doorwerth, Heelsum, Heveadorp, Oosterbeek, Wolfheze, Renkum. Meer wandelingen.