Wandelroute boerderij : Wandelen in EefdeRecht voor huis de Voorst is een informatiepaal neergezet. Als je met je voet het pedaal bedient vertelt de paal een stuk van de geschiedenis van Huize de Voorst. Op landgoed de Voorst is nog een achthoekige vijver en een belvedere te vinden, al wandelend kom je hierlangs. Het vers en fris houden van het water op een landgoed vraagt aandacht. Doorstroming is altijd van belang, zo ook voor de waterpartijen rondom huize 't Velde. De Huizen langs de Berkel zijn allen op hun eigen wijze ingepast in het landschap. Vaak wordt het uitzicht gericht op het open landschap door coulissen van Beuken aan weerszijden van het landhuis. De wandelroute loopt voor Huize 't Velde langs. Hier kun je de details van het kasteel goed bekijken. Huize 't Velde is voorzien van een tuin. De tuin zelf is niet toegankelijk voor wandelaars. Je kunt hem wel bekijken van de andere kant van de gracht.Bekijk meer informatie over deze wandelroute via het webwandelroute, wandeling, wandelen, 1. Parkeerplaats Huize de Voorst, 2. Informatie paal, 3. Woning aan de oprijlaan, 4. Doorzicht op Huize de Voorst, 5. Vernieuwing toegangslaan, 6. Vernieuwing toegangslaan, 6. Vijver, 7. Belvedere, 8. Belvedere, 8. Stuw in de Berkel, 9. Stuw in de Berkel, 9. Uitstroom van water, 10. Bruggen over de Berkel, 11. Bruggen over de Berkel, 11. Gracht als scheiding, 12. Shell station, 13. Shell station, 13. Huize 't Velde, 14. Huize 't Velde, 14. Bankje bij de slotgracht, 15. Bankje bij de slotgracht, 15. Lindelaan, 16. Tuin Huize 't Velde, 17. Kruising met het pad langs de Berkel, 18. Kruising met het pad langs de Berkel, 18. Uitzicht over het berkeldal, 19. Eiland, 20. Vijverpartij Huize 't Velde, 21. Achterzijde Huize 't Velde, 22. Stuw in de Berkel, 23. Stuw in de Berkel, 23. Belvedere, 24. Belvedere, 24. Eikenlaantje, 25. Waterplanten, 26. Herstel lanen, 27. Boerderij Landgoed de Voorst, 28. Herplant lindelaan, 29. Gezicht op de tuinmanswoning, 30. ANWB Berkelvallei route, 31. ANWB Berkelvallei route, 31. Oranjeboompjes, 32. Voorzijde Huize de Voorst, 33. Voorzijde Huize de Voorst, 33. Oprijlaan Huize de Voorst, 34. Oprijlaan Huize de Voorst, 34. Parkeerplaats Huize de VoorstParkeerplaats Huize de VoorstDe parkeerplaats bij Huize de Voorst aan de oprijlaan van het hoofdhuis is een goede startplek voor wandelingen over deze twee landgoederen aan de Berkel.Informatie paalIn het gras tussen het fietspad en de weg is een informatie paal neergezet. Pomp je met je voet op het voetpedaal van deze paal om stroom op te wekken dan vertelt de paal een verhaal over de geschiedenis van Huize de Voorst; ooit was het landgoed namelijk voorzien van een grote hoeveelheid vijvers. Daarvoor was zoveel water uit de Berkel nodig, dat boeren in de omgeving bezwaar maakten. Ook wordt kort ingegaan op de relatie tussen de vroegere bewoners van Huize de Voorst zoals Arnold Joost van Keppel en stadhouder Willem III van ons koningshuis.Woning aan de oprijlaanAan de oprijlaan richting Huize de Voorst staat deze dienstwoning. Qua bouwstijl heeft deze woning wel wat overeenkomsten met het hoofdhuis. Het is onduidelijk wat de rol van deze woning geweest is; misschien was het een dienstwoning. Graag meer informatie.Doorzicht op Huize de VoorstWie even stilstaat en rondkijkt kan genieten van dit doorzicht richting Huize de Voorst. De ruimte die omsloten wordt door de oprijlanen is cirkelvormig en voorzien van de nodige boomgroepen. Gasten die over de oprijlaan komen, hebben zo af en toe een doorzicht op het hoofdhuis. De bedoeling was dat zij geimponeerd werden door de rijkdom van de aanblik. Zo'n doorzicht wordt een zichtas genoemd.Vernieuwing toegangslaanBomen hebben niet een eeuwig leven. Soms is een laan zo vervallen dat deze vernieuwd moet worden, Enkele jaren geleden is de oprijlaan tot Huize de Voorst gekapt en van jonge laanbomen voorzien. Deze jonge eiken herstellen het statige aanzien van Huize de Voorst binnen tien jaar. Dan zijn ze groot genoeg met voldoende kroonvolume om het oude beeld te herstellen.VijverMidden in het bos ligt deze achthoekige vijver. Onduidelijk is, hoe deze vijver paste in de oorspronkelijke aanleg van het landgoed. Wel duidelijk is dat de vijver gegraven is. Mensen in de romantische periode waren dol op de weerspiegeling van pure natuur op het wateroppervlakte.BelvedereEen stijlelement bij de aanleg van een landgoed is een zogenaamde belvedere. Hier op landgoed de Voorst verscholen in het bos vind je er een. belvedere is een samenstelling van belle en vide en betekent letterlijk 'mooi uitzicht'. Zo'n heuvel aan de rand van het aangelegde park en als einde van een van de lanen van het park diende er dan ook voor om vanaf een verhoging goed over de omgeving te kunnen uitkijken. Het uitzicht vanaf deze belvedere is nu enigsinds belemmerd door het omliggende bos. Maar wie erop klimt, kan de oorspronkelijke laan die naar de beledere toeleidde nog in het bos zien liggen. Let op de romantische wortelpartijen van de beuken die op de belvedere staan.Stuw in de BerkelEen groot deel van het water van het riviertje de Berkel wordt sinds de jaren '30 van de twintigste eeuw omgeleid naar het Twentekanaal dat bij Eefde ligt. Op die manier hoeft bij de sluizen minder water in het kanaal gepompt te worden. Er stroomt nog een beetje water door de Berkel; voldoende om de grachten van Zutphen door te spoelen met fris water. Om het water van de Berkel ook bij deze geringe stroomhoeveelheden op peil te houden is deze stuw gebouwd. De techniek stamt dan ook uit de periode van de aanleg van het Twentekanaal, namelijk de jaren '30. Voor wandelaars is een pad over de stuw aangelegd zodat landgoed 't Velde verbonden is met landgoed de Voorst. De stuw is een rijksmonument. Stuw is van het type glijschuif, bouwjaar 1925.Uitstroom van waterOnder dit bruggetje door stroomt het water vanuit de vijvers rondom huize 't Velde weer terug de Berkel in. Door het uitdiepen van de vijvers en het hoogte verschil dat de stuw in de Berkel op pijl houdt, stroomt het water nu weer flink door. Zo blijft het water in de vijvers rondom het kasteel steeds in beweging en koel. De algengroei is dan tot een minimum beperkt.Bruggen over de BerkelTen behoeve van de provinciale weg is ooit een brug over het riviertje de Berkel gebouwd. De brug voor het auto verkeer is een beton constructie die je vanaf de jaren '50 tot de jaren '70 vaker in Nederland tegenkwam. Later is voor fietsverkeer een aparte brug aangelegd voor de verkeersveiligheid van alle weggebruikers. Fiets verkeer is minder zwaar dan auto en vracht verkeer, vandaar dat hout in aanmerking komt als natuurlijk constructie materiaal.Gracht als scheidingAan de overkant van het water ligt het buiten Huize Baank. Hier vanaf het fietspad kun je goed zien hoe eerst een gracht en daarna een statige beukenlaan de buitenste begrenzing vormt van het landschapspark rondom dit buiten langs de Berkel. Deze begrenzing biedt de wandelaar wel een blik in het park, maar de toegang is onmogelijk zonder een nat pak. Zonder hekken en dichte hagen een vriendelijke, maar wel effectieve afscheiding van het eigen erf.Shell stationOm verschillende routetrajecten van dit wandelproject met elkaar te verbinden zijn knooppunten nodig zoals bij dit Shell station. Het is een pompstation zoals je vaker langs de provinciale weg tegenkomt van een vrij nieuw type met een oliedichte vloer, zoals dat inmiddels wettelijk verplicht is. Dit soort regels en marketing stategieen met steeds de nieuwste huisstijl zorgen ervoor dat je, buiten een aantal museale exemplaren, weinig nostaligsche pompstations kunt vinden.Huize 't VeldeDe vroegste vermelding van Huize 't Velde dateert uit 1326, maar in die tijd is het nog geen noemenswaardig geheel. In de zestiende eeuw ontstaat de basis voor het huidige huis met driehoekige frontons met schelpmotieven, zoals rond de ingang van het pand te zien is. Rond 1700 wordt de zuidgevel verlengd door Arnold Joost van Keppel tot Voorst, graaf van Albemarle. Rond 1824 worden de ramen vervangen door nieuwe in Empire-stijl en wordt het huis voor het eerst wit gepleisterd. In 1959 koopt Stichting het Gelderslandschap Huize 't Velde en in de jaren '60 wordt het gerestaureerd, waarbij de renaisance versieringen uit de 16de eeuw weer tevoorschijn komen. Links is het koetshuis te zien, waarachter de tuin van Bezinning ligt; een monument om onder diensttijd gestorven politieagenten te gedenken.Bankje bij de slotgrachtBankje met het uitzicht over de slotgracht die rondom de tuin van huize 't Velde ligt. Het bankje staat op de kruising van een lindelaan en een eikenlaan.LindelaanHier op het landgoed is een volgroeide Lindelaan. Deze is goed onderhouden, want de wortelopslag van korte takjes is regelmatig verwijderd. Bloeiende linden leveren een heleboel honing, ook een van de producten uit de biowinkel.Tuin Huize 't VeldeAan de overzijde van de gracht ligt de tuin van Huize 't Velde. Van de tuinaanleg zijn nog enkele rododendron partijen aanwezig. De beukenbomen die op de rand van de tuin en de gracht staan, rijzen op uit het groene mos dat eronder groeit. Het is bijzonder dat het mostapijt zo pracht gesloten is. Alleen de wortels van de beuken liggen er boven op. Bomen die met wilde wortels uit een groen mostapijt groeien, waren een geliefd sfeerbeeld in de Romantiek. Let ook op de lelietjes der dalen onder de beukenbomen.Kruising met het pad langs de BerkelOok vanaf dit kruispunt loopt er een pad langs de Berkel achter huize 't Velde langs. Let eens op de eikenlaantjes die de landschapskamers omsluiten.Uitzicht over het berkeldalHoewel de Berkel gekanaliseerd is, heeft een wandeling langs het riviertje zo zijn charmes. Aan de overzijde kun je een boerderij van landgoed de Voorst zien liggen. Er zijn plannen om de kanalisatie weer ongedaan te maken en de Berkel zijn oude bedding terug te geven.EilandHet is even zoeken tussen de bomen van het bosje, maar met goed kijken zie je dat er in de vijver een eiland ligt met een heuvel erop; vermoedelijk een restant van een tweede belvedere of een theehuis op landgoed 't Velde langs de oevers van de Berkel. Een belvedere die je met een bruggetje over de vijver kon bereiken vanuit de tuin bij het hoofdhuis.Vijverpartij Huize 't VeldeDe tuin in Engelse Landschapsstijl is hier nog redelijk goed herkenbaar en dus vele jaren in stand gehouden. Als centraal punt achter in het landschapspark is deze vijverpartij aangelegd. De vorm lijkt natuurlijk maar deze vorm is op de tekentafel ontstaan en vervolgens uitgegraven. Achterzijde Huize 't VeldeAan de achterzijde van Huize 't Velde is de oude zestiende eeuwse havezate nog te herkennen. Bij de veranderingen van rond 1700 is de achterkant met zijn zeventiede eeuwse trapgevels intact gelaten. Omdat de zeventiende-eeuwse trapgevels aan de achterkant intact worden gelaten behoudt het huis daar deels het karakter van een havezate. Verder is hier goed te zien dat de tuin is aangelegd in de Engelse landschapsstijl met zijn ronde natuurlijke vormen. Nergens is een rechte lijn te herkennen; niet in de vorm van de vijver, noch in de vorm van het grasland. Stuw in de BerkelEen groot deel van het water van het riviertje de Berkel wordt sinds de jaren '30 van de twintigste eeuw omgeleid naar het Twentekanaal dat bij Eefde ligt. Op die manier hoeft bij de sluizen minder water in het kanaal gepompt te worden. Er stroomt nog een beetje water door de Berkel; voldoende om de grachten van Zutphen door te spoelen met fris water. Om het water van de Berkel ook bij deze geringe stroomhoeveelheden op peil te houden is deze stuw gebouwd. De techniek stamt dan ook uit de periode van de aanleg van het Twentekanaal, namelijk de jaren '30. Voor wandelaars is een pad over de stuw aangelegd zodat landgoed 't Velde verbonden is met landgoed de Voorst. De stuw is een rijksmonument. Stuw is van het type glijschuif, bouwjaar 1925.BelvedereEen stijlelement bij de aanleg van een landgoed is een zogenaamde belvedere. Hier op landgoed de Voorst verscholen in het bos vind je er een. belvedere is een samenstelling van belle en vide en betekent letterlijk 'mooi uitzicht'. Zo'n heuvel aan de rand van het aangelegde park en als einde van een van de lanen van het park diende er dan ook voor om vanaf een verhoging goed over de omgeving te kunnen uitkijken. Het uitzicht vanaf deze belvedere is nu enigsinds belemmerd door het omliggende bos. Maar wie erop klimt, kan de oorspronkelijke laan die naar de beledere toeleidde nog in het bos zien liggen. Let op de romantische wortelpartijen van de beuken die op de belvedere staan.EikenlaantjeDe landbouwpercelen van Landgoed de Voorst zijn vaak omzoomd met een groene band van bomen, het Achterhoekse coulissenlandschap. Zo ook hier waar je nu staat; de percelen zijn gescheiden door een laantje met redelijk oude eiken. Onder hun laaghangende takken door heb je naar alle kanten een prachtig uitzicht. Aan de ene kant zie je bijvoorbeeld een landbouwperceel met een oude boerderij liggen. Aan de andere kant kun je genieten van de Berkel en Landgoed 't Velde dat aan de overkant van het riviertje ligt.WaterplantenLangs de rand van het pad in de sloot groeien talrijke waterplanten. De sloot is helemaal dichtgegroeid. Onder andere lissen zijn hier te vinden. In de zomer bloeien ze met mooie gele bloemen. Libellen vliegen rond.Herstel lanenOp vrijwel elk landgoed vind je statige lanen met laanbomen erin die 's zomers voor de nodige verkoeling zorgen als men zich over het landgoed verplaatst of op jacht is. Enige tijd geleden is hier op landgoed de Voorst een laan met eiken in zijn oude glorie hersteld.Boerderij Landgoed de VoorstDeze boerderij hoorde vroeger tot Landgoed de Voorst. Aangezien het woonhuis haaks op de schuur gebouwd is, is het niet de minste boerderij geweest; het is een teken van status en rijkdom als het woonhuis dwars op de schuur staat. Tegenover de boerderij tussen de aangeplante bomen zijn 's zomers de nodige bloemen te vinden: o.a. lupinen. Over de velden heen kun je in de verte de Berkel tussen de landbouwpercelen zien stromen.Herplant lindelaanLangs het pad is een tijdje geleden een nieuwe enkele laan met linden geplant. Lindebomen kunnen heel oud worden en staan symbool voor het goede.Gezicht op de tuinmanswoningVanaf deze locatie heb je een goed uitzicht op de tuinmanswoning en de restanten van de tuinmuur van Landgoed de Voorst. Meestal omsloot de muur een vierkante akker. Hierdoor ontstond een gunstig windvrij microklimaat om groenten en fruit te verbouwen. Hier staat nog 1 zijde van deze muur. Tegen zo'n zuidmuur kun je goed verschillende soorten fruit kweken: zoals peren, perzikken en abrikozen, allemaal soorten die zeer vorstgevoelig zijn. De zuidmuur is enige graden warmer en daardoor bevriest de bloesem niet met IJsheiligen.ANWB Berkelvallei routeOp dit knooppunt van ons wandelproject komt ook de Berkelvallei route van de ANWB voorbij. Deze route loopt vanaf huize 't Velde langs de Berkel naar Almen en dan weer terug via Huize de Voorst.OranjeboompjesMarkant detail van het hoofdhuis is het hek voor Huize de Voorst. Het is voorzien van Oranjeboompjes met vergulde appeltjes van Oranje. Deze Oranjeboompjes symboliseren de bijzondere band die de bouwer van Huize de Voorst, Arnold Joost van Keppel, had met koning-stadhouder Willem III. De koning was regelmatig te gast op huize de Voorst dat het Versailles van de lage landen werd genoemd.Voorzijde Huize de VoorstHuize de Voorst is van oudsher een belangrijke Havezate geweest. Het huidige hoofdhuis werd gebouwd door Arnold Joost van Keppel (1670-1718), Graaf van Albemarle. Het huis en de tuinen werden ontworpen door Jacobus Roman en Daniel Marot. De oorspronkelijke tuinaanleg in geometrische Franse stijl werd rond 1800 vervangen door een tuin in Engelse landschapsstijl. Het gebouw bestaat uit een symmetrisch opgebouwd hoofdhuis met verbindingen naar twee zijvleugels, eveneens symmetrisch uitgevoerd. In 1943 brandde het huis door toedoen van een onvoorzichtige schilder af. In de periode 1957-1960 is het voor de eerste maal gerestaureerd. In de periode 2008 - 2010 is ook het interieur sfeergetrouw hersteld met oog op het huidige gebruik als trouwlocatie.Oprijlaan Huize de VoorstDe oprijlaan van Huize de Voorst is aan beide zijden voorzien van bomen. Dit geeft het geheel een statige aanblik. De oprijlaan omsluit een cirkelvormige ruimte, waarin twee eveneens cirkelvormige boomgroepen de ruimte spannend maken. Op deze manier speelt een tuinarchitect met een ruimte en de begrenzing ervan.Parkeerplaats Huize de VoorstDe parkeerplaats bij Huize de Voorst aan de oprijlaan van het hoofdhuis is een goede startplek voor wandelingen over deze twee landgoederen aan de Berkel.Routetraject 11