Via een tunneltje onder de snelweg door kunnen wandelaars vanuit Groenendaal het Deelerwoud binnen gaan. Door begrazing met Schotse Hooglanders is het bos van het Deelerwoud aan de onderkant kaalgeschoren. Dat het Deelerwoud ooit een stuifzand gebied is geweest is nog te zien aan de vele begroeide stuifduintjes die in het bos te vinden zijn. Waar het Deelerwoud overgaat in de kleine heide is een stuk natuurlijke bosrand. Hier komen soms herten en andere wilde dieren het bos uit. In het Deelerwoud wisselen jong aangeplante productiebossen en grote stroken heide elkaar af. Samen zorgen ze voor een uniek Veluws landschap. In het Deelerwoud is geregeld groot wild te zien, zoals Edelherten. De wandeling komt langs een plek van waaruit vaak dit soort grote herten te zien zijn.
Wandelroute: Wandelroute Nationaal Park de Hoge Veluwe
Bushalte Groenendaal. Indien je een uur voor je vertrek belt met Syntus (0800 7968870) rijdt hier een bus die je richting Arnhem of Apeldoorn brengt.
Route:
Loop vanaf de bushalte een klein stukje in zuidelijke richting. (Dit is met de snelweg aan je rechter hand).
Loop door tot je bij een tunneltje onder de snelweg door uitkomt.
Tunneltje Snelweg A50
Het tunneltje onder de snelweg A50 door geeft wandelaars en fietsers toegang tot het Deelerwoud vanuit Groenendaal. Let eens op de graffiti op de wanden van de tunnel. Je mag het Deelerwoud ook op paardenroutes met je rijpaard verkennen.
Route:
Loop door het tunneltje naar de andere kant van de snelweg en ga door het hek het Deelerwoud binnen.
Volg het pad met een slinger het bos in en kijk rechts van het pad.
Afgegraasde bomen
Hoewel het bos vlak bij de snelweg ligt, kun je duidelijk zien dat hier grote grazers, zoals edelherten en Schotse Hooglanders aan het werk geweest zijn. Tot de hoogte waar ze erbij kunnen zijn namelijk alle jonge twijgjes van de bomen gegeten.
Route:
Vervolg je weg en loop door tot je op een T-splitsing met een half verhard pad uitkomt.
Knooppunt Halfroeslaan
De Halfroeslaan is één van de vele oude waarschijnlijk nog middeleeuwse wegen hier in de buurt van het Deelerwoud.
Het Deelerwoud wordt begraasd door grote grazers, zoals Edelherten en Schotse Hooglanders. Deze grote grazers lusten wel een sappige jonge twijg. Als je richting de snelweg kijkt, kun je goed zien dat alle bomen aan de onderkant kaal geknabbeld zijn. Tot de bek-hoogte van de Schotse Hooglanders kun je er zo onderdoor kijken.
Route:
Neem het pad in noordelijke richting.
Loop door tot je op een splitsing met een pad van links uitkomt en er rechts een oud pad richting de snelweg loopt.
Tracé snelweg A50
De aanleg van de snelweg A 50 is omstreeks 1960 gepland dwars door het Deelerwoud over de Hooge Veluwe naar Knooppunt Grijsoord. Tegen dit tracé werd geprotesteerd. Zo kwam die snelweg er niet, hoewel een groot deel van het Deelerwoud al verkocht was. Het duurde tot de jaren '80 voordat het gat in de A50 gevuld werd met een alternatieve route. Men heeft als alternatief voor de route over de Hooge Veluwe besloten om de autoweg Arnhem-Apeldoorn te verbreden. Zo is de huidige A50 ontstaan en moet je vanaf knooppunt Grijsoord tot aan knooppunt de Waterberg dus een stukje omrijden over de A12.
Oude wegen kruisen de snelweg. Hier sta je op zo'n kruising. Je ziet aan het eind van de oude weg de auto's op de A50 voorbij schieten.
Route:
Neem het pad dat recht tegenover het pad waar je aan het einde de snelweg kunt zien, het bos inloopt.
Loop door tot je op een kruising van paden uitkomt.
Kruispunt Deelerwoud
Het Deelerwoud was één groot landgoed bij Hoenderloo.
Het Deelerwoud bestaat nu uit drie gebieden.
In het noorden het Landgoed Deelerwoud, 675 hectare in particulier bezit.
In het westen ligt Hoog Deelen, met 475 hectare ook in particulier bezit.
In het zuidoostelijk deel ligt het gebied van Natuurmonumenten met 1230 hectare. Dit gebied is grotendeels opengesteld voor het publiek. Natuurmonumenten kwam mede door een grote publieksactie in bezit van het Deelerwoud. De plannen voor het tracé van de A50 veranderden omstreeks 1960 drastisch.
Het Deelerwoud wordt door een ecoduct over de A50 verbonden met het Nationaal Park Veluwezoom.
Route:
Sla op de kruising rechts af en loop door tot je links van het pad het productiebos kunt zien liggen.
Productie bos
Dit dennenbos is een voorbeeld van aangeplant bos op de stuivende heel arme zandgronden. In het begin van de vorige eeuw werd omstreeks 1930 die tijd van grote werkeloosheid hier op de Veluwe grote bospercelen aangeplant. Het hout diende als mijnhout om in de mijnen te gebruiken de gangen te stutten. Later werd dit hout ook in de papierproductie verwerkt.
Aan de overkant van het productiebos zie je een kapvlakte die men op natuurlijke wijze weer heeft laten dichtgroeien. Zo ontstaat een natuurlijk bos.
Route:
Loop door de heuvel op, rechtdoor op de splitsing met het pad van rechts.
Loop door tot je net over de top van de heuvel bent en links van het pad een aantal dode bomen staat.
Dode bomen en dood hout
De beheerder van dit terrein, Natuurmonumenten kiest er al jaren voor dode bomen te laten staan. Ook in het bos wordt veel dood hout gewoon achtergelaten om langzaam te verteren.
Zo krijgen ook veel insecten als ook het zo zeldzame Vliegend hert een kans zich te vermeerderen. Het Vliegend hert, onze grootste inlandse kever heeft vijf tot zeven jaar nodig te verpoppen.
Bij zoveel dood hout in het bos is het met een storm gevaarlijk in het bos vanwege vallende takken.
Route:
Loop verder over het pad tot je links van het pad een aantal begroeide stuifduintjes in het bos ziet liggen.
Stuifduintjes
Ook hier zie je in het bos duidelijk de vele stuifduinen. Kijk eens op de kaart, ze staan ook aangegeven. De cartograaf (kaartenmaker) zijn de stuifheuvels ook opgevallen; hij heeft ze met stippeltjes op de kaart aangegeven in het veld van het groene bos.
Stuifduintjes ontstaan aan de rand van stuifzandvlaktes. Bomen die daar proberen te groeien worden letterlijk ondergestoven met zand.
Route:
Loop door tot je op de hoek van de heide op een splitsing van paden staat.
Uitzicht over de Kleine Heide
Vanaf dit bankje heb je een prachtig uitzicht over de Kleine heide, waar je regelmatig groepen edelherten of schotse Hooglanders kunt zien. In de nazomer bloeit de heide prachtig paars.
Route:
Neem het pad langs de rand van de heide in westelijke richting. Dit pad is gemarkeerd met blauwe paaltjes.
Loop door tot je rechts van het pad een rij eiken ziet staan.
Bomenrij langs het pad
Let eens op de bomenrij van redelijk oude eiken langs dit zandpad. Het is aardig te merken dat de oude wegen door deze laanbomen gemarkeerd worden. Een cultuurhistorisch monument.
Route:
Loop een stukje door tot je naar rechts een doorzicht op de bosrand hebt.
Natuurlijke bosrand
Uit deze natuurlijke bosrand komen bij zo af en toe de herten op de heide te grazen. Het is dus wel een wandeling waar je je rustig moet gedragen, anders zijn ze al weer weg in het dichte bos achter deze bosrand voordat jij ze gezien hebt. Herten hebben goede oren.
Route:
Loop door tot je aan de hoek van de heide op een splitsing van paden uitkomt.
Hoek kleine Heide
Op de hoek van de Kleine Heide zijn soms herten en reeën aan de bosrand en tussen de bomen te zien.
Ga eens rustig op de grond zitten op een zomernamiddag en wacht dan rustig op de dingen die komen. Het kan echt heel spannend worden!
Denk erom, voor zonsondergang moet je het Deelerwoud weer verlaten hebben.
Route:
Neem het pad langs de bosrand in zuidwestelijke richting. Dit is pad is met blauwe en groene pijltjes gemarkeerd.
Loop door tot je op de hoek van het bos op een T-splitsing uitkomt.
Dicht bos
De bomen in dit bos staan nog steeds heel dicht op elkaar. Het bos lijkt daardoor ondoordringbaar. Er is nooit in gedund zoals dat in productiebos wel het geval is. Zo ontstaat een ideaal bos om het rustgebied voor de grazers af te schermen.
Route:
Neem het pad langs de bosrand met de bosrand rechts van het pad.
Loop door tot je op de hoek van de heide op een splitsing van paden uitkomt.
Edelherten observatie
Als regelmatige bezoeker van dit deel van het Deelerwoud hebben we hier 's zomers op deze plek in late middagzon regelmatig een groep edelherten aangetroffen. Soms waren er zelfs kalfjes bij.
Als je rustig op het pad blijft staan en weinig geluid maakt, kun je ze heel goed bekijken. Ook zonder verrekijker is het goed te zien, hoe ze rustig grazend hun weg zoeken.
Route:
Neem vanaf de kruising van paden het pad dat in westelijke richting het bos inloopt. (Dit pad maakt kort na de kruising een knik naar links.)
Loop door tot je rechts naast het pad bosbessen ziet staan.
Bosbessen
Niet alleen mensen vinden de donkerblauwe bessen van de Blauwe bosbes (Vaccinium myrtillus), die in juli vol op aan deze struiken groeien, lekker. De sappige groene takjes met de kleine groene blaadjes worden hier langs het pad kort gehouden door de grazers in dit gebied. Deze struiken zullen waarschijnlijk ook geen vruchten dragen.
Route:
Loop door tot je op een splitsing met eerst een pad van rechts uitkomt en iets later een pad van links.
Kruising in het Deelerwoud
kruispunten zijn splitsingen van route trajecten. Met onze routeplanner kun je ook zelf vanaf hier een route samenstellen. Deze heeft dezelfde interactiviteit dan de route die je nu gebruikt.
Route:
Neem vanaf de splitsing van paden het pad in noordwestelijke richting.
Loop door tot je in de bosrand op een splitsing van paden uitkomt.
Ruisende vliegdennen
Op de uitgestrekte zandverstuivingen van de Veluwe werden in de negentiende eeuw massaal dennen aangeplant om het zand vast te leggen. En dat is heel goed gelukt. Hier op dit knooppunt staan prachtige grote oude exemplaren van deze grove den. Ze heten ook wel vliegden, omdat het zaad in de zomer door de wind wordt verspreid, overal in de open vlakte gemakkelijk kiemt. Als de heidevelden begrensd door deze dennen, niet meer begraast worden, groeien ze binnen enkele jaren dicht met deze dennen.
Op een warme zomerdag regent het zaadjes uit de open knappende dennenkegels. Een verschijnsel om eens stil bij te staan.
Route:
Neem vanaf de splitsing het pad het bos in. (Dit is de rode wandeling tegen de looprichting in.)
Loop een flink stuk door tot je links van het pad een bankje ziet staan.
Bankje in het rustgebied
Vlak naast het pad met uitzicht op het rustgebied voor het groot wild staat dit bankje. Een mooi moment om even uit te rusten van de wandeling. Wie weet zie je wel herten of ander wild voorbij komen.
Route:
Volg het pad met een knik naar links.
Loop een klein eindje door tot je links van het pad een beuk ziet staan.
Beuk
Vlak naast het pad staat deze mooi uitgegroeide beuk. Als een van de weinige beuken hier boven op de Veluwe weet dit exemplaar zich te handhaven. Beuken vragen om een rijkere bodem dan hier de arme zandgronden, waar de eiken en ook de Berk zich beter thuis voelt.
Route:
Loop door tot je op een splitsing van paden uitkomt.
Markering oude wegen
Ook hier vind je een restant van een eikenlaan met Amerikaanse eiken langs de Hoog Deelenseweg. Er staan nog enkele prachtig uitgegroeide exemplaren.
Wegen hier in het Deelerwoud worden vaak door eiken gemarkeerd. Bij een rondvlucht vanaf het Nationaal Zweefvliegcentrum Terlet kun je in de herfst dit oude wegenpatroon, dat overeenkomt met de middeleeuwse kaarten van Geelkerkcken (1585 - 1656) zelf nog steeds zien.
De kaarten zijn in het Gelders Archief.
Route:
Neem vanaf de Y-splitsing het pad in noordelijke richting. (Dit is richting een hekwerk.)
Loop door tot je bij het hekwerk bent.
Opdeling Deelerwoud
Slechts een deel van het Deelerwoud is in handen van Natuurmonumenten en voor het publiek toegankelijk. Hier gaat de Hoog Deelense weg het gesloten gebied in. Het deel rondom het huis Hoog Deelen, achter het hek, is niet toegankelijk voor het publiek. Er staat een hek omheen en bronnen op internet vermelden dat het terrein gebruikt wordt als herten-farm.
Route:
Sla bij het hekwerk links af en volg het pad een eind door het bos tot je vlak voor het einde van het pad op een open plek uitkomt.
Rustgebied voor het wild
Rustgebied voor het wild. Op deze plek stond vroeger het hek van het Deelerwoud. Sinds er een wildwissel met Nationaal Park de Hoge Veluwe is gemaakt, is het hek weggehaald. Dieren kunnen nu vanuit het rustgebied de weg naar Hoenderloo oversteken en het Nationaal Park de Hoge Veluwe binnengaan. Op deze wijze worden de leefgebieden van de grotere zoogdieren vergroot.
Route:
Loop verder en sla op de T-splitsing rechts af. Loop door tot je op een splitsing met een pad van links uitkomt.
Knooppunt de Bruine Berg
Knooppunten in onze routes zijn nodig om trajectstukken aan elkaar te knopen. Op die wijze is het mogelijk met de routeplanner een eigen wandeling samen te stellen.
Route:
Neem vanaf de splitsing van paden het pad in noordelijke richting. (Dit is het pad tegenover het pad waarnaar het rode pijltje wijst.)
Loop ongeveer een kilometer door tot je bij een bocht in het pad naar links uitkomt.
Sla links af en loop door tot het punt waar het pad weer een bocht naar links maakt.
Uitzichtpunt Zandfles
Als je door de mazen van het hek kijkt over het landbouwperceel heen kun je de heide van het Nationaal Park de Hoge Veluwe zien liggen. Loop je een klein stukje verder over het pad dan kun je het meertje de "Zandfles" op de heide van de Hoge Veluwe zien liggen. Hier liggen binnen het raster van het Park meerdere veenplassen, waar je in de herfst vaak trekvogels ziet uitrusten.
Route:
Volg het pad met de bocht naar links mee en loop door tot je in een eiken hakhout bos staat.
Hakhout van Amerikaanse eiken
Het bos met Amerikaanse eiken is enige jaren geleden omgehakt. De achtergebleven stronken zijn opnieuw uitgelopen. Zo is een dicht stuk hakhout van Amerikaanse eiken ontstaan.
Het was omstreeks 1970 mode deze jonge scheuten van de Amerikaanse Eik met prachtige rode bladeren in de herfst te oogsten. Deze takken werden gebruikt om boeketten herfstasters te verfraaien.
Route:
Loop verder tot je op een T-splitsing uitkomt.
Op de T-splitsing rechts afslaan.
Op de splitsing met een pad van links, dan links afslaan.
Loop door tot er coniferen in het bos staan.
Coniferenbos
Aan beide kanten van het pad staan volwassen coniferen in het bos. Deze bomen bloeien in het voorjaar en dragen in de herfst zaden. Deze zaden vallen op de grond en kiemen hier in de arme zandgrond. Daarom zie je hier veel jonge Chamaecyparis lawsoniana, de Californische Cypres als jonge boompjes staan.
Deze tuinplanten komen oorspronkelijk uit Amerika nabij Oregon. Ze worden veel gekweekt als afscherming van tuinen, omdat ze redelijk goed te snoeien zijn.
Route:
Loop door tot je op een kruising van paden uitkomt en de rode wandelroute tegenkomt.
Tuinplant/conifeer in het bos
Bij dit knooppunt staat een conifeer in het bos. Coniferen zijn exotische planten. Ze werden in de jaren '70 veel gebruikt in heggen als afscheiding van tuinen. Ze komen van nature niet voor in de Nederlandse bossen. Verderop staan er nog meer. Het lijkt erop dat er ooit oude volwassen coniferen hebben gestaan die gezorgd hebben voor veel kiemplanten.
Route:
Neem vanaf de splitsing van paden het pad in zuidelijke richting. (Dit is de rode wandeling tegen de richting van de route in.)
Loop door tot je rechts van het pad een open vlakte ziet liggen.
Kijk rechts schuin naar achteren om het wildwissel te zien liggen.
Wildwissel
Om de versnippering van de natuur tegen te gaan en het leefgebied van de edelherten, damherten en reeën uit te breiden is het Deelerwoud verbonden met de Hoge Veluwe. Op veel plaatsen zijn zogenaamde ecoducten aangelegd. Op minder drukke plaatsen zoals hier, zijn wildwissels aangelegd. Op deze gelijkvloerse kruisingen passeren de auto's met gepaste snelheid. Aan de overkant is het hek van het Nationaal Park de Hoge Veluwe verlaagd, zodat herten kunnen passeren. Wilde zwijnen hebben geen vrije toegang tot de Hoge Veluwe en de moeflons mogen er niet uit. De migratie van de herten wordt in de gaten gehouden met camera's, zodat duidelijk wordt hoeveel gebruik ze maken van deze nieuwe mogelijkheid.
Route:
Loop door over het pad langs de bosrand tot je links van het pad een bankje ziet staan.
Bankje
Langs het pad verscholen in de bosrand staat een bankje met een mooi uitzicht over de lagergelegen delen van het Deelerwoud, het eerste stuk van Nationaal Park de Hoge Veluwe en het onlangs vergrote heidegebied. Een mooi punt om even bij te komen van de wandeling en te wachten op eventuele herten die via het wildwissel overgestoken zijn. Aan de sporen op het pad is te zien dat ze regelmatig voorbij komen.
Route:
Loop verder en sla links af op en splitsing.
Blijf het pad langs de bosrand volgen tot je rechts een mooi uitzicht over de omgeving hebt.
Vergezicht
Vanaf het pad heb je bij mooi weer een prachtig vergezicht richting het Nationaal Park de Hoge Veluwe dat een stuk lager ligt. Je kunt het heidegebied het Deelense Veld aan de horizon zien liggen. Als je loopt langs dit pad heb je een goed beeld van hoe de Veluwe er vanaf de Middeleeuwen heeft uitgezien: onbevolkt en met grote heidevelden.
Route:
Loop door tot je op een splitsing van paden uitkomt.
Sla rechts af en steek de kapvlakte over.
Loop door tot het pad een bocht naar links maakt.
Uitzichtpunt
Als het hek open staat, is het de moeite waard er even doorheen te lopen en te genieten van het uitzicht over de landbouw-enclave Deelen.
De Kop van Deelen, waar je over uitkijkt, is een oud landbouwgebied. De meeste bebouwing die je nu ziet is in het begin de Tweede Wereld Oorlog door de Duitsers gebouwd. Legeringsgebouwen voor manschappen, onderhoudspersoneel en piloten werden gebouwd in de vorm van boerderijen en op een natuurlijke wijze ingepast in het landschap, zodat het complex zo min mogelijk aandacht zou trekken bij eventuele verkenningsvluchten van de Britten.
Route:
Loop door tot je rechts van het pad een aarden wal aan de rand van het bos ziet liggen.
Oude houtwal / wildwal
Houtwallen zijn ontstaan doordat men stronken van de akkers aan de rand daarvan opstapelde als een eerste wildkering. De akkers waren dus op den duur door wallen omgeven. Doornige struiken als meidoorn en sleedoorn, die vaak op deze houtwallen groeiden zijn ook het middeleeuwser prikkeldraad.
Op deze houtwal staat ook een meerstammige berk. Het lijkt een groepje bomen van dezelfde soort. Maar waarschijnlijk groeien al deze bomen op een zelfde stam. Zoiets is een gewoon beeld bij eiken. In eikenhakhout vind je hetzelfde beeld veel vaker.
Route:
Loop verder tot je midden op de kapvlakte staat.
Boomstronken op akkers
Bij het kappen van dit bos liet men hier de boomstronken gewoon zitten. Dit beeld met stronken was normaal bij akkers voor de landbouw tot ongeveer het jaar 1000. Tot die tijd werd er voor de landbouw steeds een stuk bos gekapt en gebruikt als akker. De akkers werden bewerkt tot de grond uitgeput was. Daarna werd er telkens opnieuw een stuk bos gekapt.
Na het jaar 1000 kwam hierin een grote verandering. Er werd bemest en men paste het drieslag stelsel toe (wisseling van gewassen, afgewisseld met braak liggen). De opbrengst was zo aanzienlijk groter. Pas toen loonde het ook de moeite boomstronken uit de akkers te verwijderen. Kloosterorde gaven hierin het goede voorbeeld. Tot die tijd ploegden de boeren gewoon tussen de halfvergane boomstronken door, zoals soms te zien is op vroeg middeleeuwse afbeeldingen.
Overeenkomst met deze beelden kwam bij mij op bij het zien van deze plek.
Route:
Loop verder tot je op een kruising uitkomt.
Knooppunt
Het routenetwerk Groenendaal en Deelen is opgebouwd uit vele routestukken. Om meerdere rondwandelingen te kunnen aanbieden, zijn er vele knooppunten nodig om de routestukken aan elkaar te knopen.
Dit is zo'n knooppunt van routestukken. Ook de routebeschrijvingen worden in twee richtingen beschreven. Mocht het hier en daar voor je nog wat onduidelijk zijn, wil je ons dit meedelen, dan kunnen wij dat per ommegaande verbeteren.
Route:
Neem het pad in zuidelijke richting. (Dit is de rode wandeling tegen de richting in.)
Loop door tot je rechts van het pad een laantje van Amerikaanse eiken ziet staan.
Laantje met eiken
Hier in het Deelerwoud staat een prachtig laantje met Amerikaanse eiken. In het voorjaar heeft de laan frisse groene blaadjes. In de zomer zorgt die voor schaduw en koelte. In de herfst kleuren de bladeren prachtig geel of rood als er nachtvorst is geweest.
Deze wisseling van de seizoenen maakt het wandelen in de natuur in elk seizoen boeiend, als je er eens op attent gemaakt bent. Onze online routenetwerken proberen met een wisseling van foto's eveneens de seizoenen te volgen.
Route:
Loop door tot je aan je rechter hand een huis in het bos ziet staan.
Jachthuis Deelerwoud
In 1915 liet de heer Lebret een houten prefab jachthuis bouwen in het Deelerwoud. Het huis werd als bouwpakket aangeleverd en geplaatst op een gemetselde bakstenen voet. Veel van het interieur is nog in oorspronkelijke staat. Het jachthuis is sinds 1945 in gebruik als woning.
Het jachthuis is een rijksmonument omdat het een goed beeld geeft van een jachthuis uit de periode rond 1900.
Route:
Loop door tot je uitkomt op een veelsprong van wegen met een bankje erop.
Bankje met uitzicht
Hoewel het gebied een groot open middenterrein heeft en de wandeling langs de randen steeds de lange rechte paden volgt, is het genieten van de heidelandschap in stilte een goed moment om te ontspannen.
Route:
Neem het rechtse van de lange rechte paden die over de heide lopen.
Loop door tot je op een splitsing met een pad van rechts uitkomt.
Oude Brinkhorsterweg
Ondanks het feit dat de wegens hier niet verhard zijn, zijn ze goed begaanbaar. De wegen in het Deelerwoud zijn al op oude kaarten van Nicolaes van Geelkercken (ca. 1585 - 1656) te vinden.
Hij was een heel bekende Gelders landmeter en cartograaf, die in de 17e eeuw in dienst was van de Gelderse overheid. Van hem zijn er nog veel kaarten te bekijken in het Geldersch Archief.
Deze oude wegen vormen al die jaren de verbindingen tussen gehuchten, die door wagens, paarden en vooral door voetgangers werden gebruikt. Hier sta je op die middeleeuwse weg van Groenendaal naar de Kop van Deelen.
Route:
Neem het half verharde pad (Brinkhorsterweg) in oostelijke richting. (Dit is met het pad richting de heide aan je rechter hand.)
Loop door tot je op een kruising van bospaden komt, waarvan één afgesloten is.
Knooppunt dennenbos
Dennenbomen zijn dunnen lange bomen, met kransen van takken. De oudere takken sterven af en laten kransen van korte takken staan. Elk voorjaarjaar groeit de boom weer met een nieuwe krans van takken en een nieuwe scheut van ongeveer 15-20 cm. Door het aantal kransen te tellen, kun je vrij gemakkelijk schatten hoe oud dit bos is.
Omdat dit routenetwerk uit meerdere stukken bestaat en je ook zelf wandelingen kunt samenstellen met de routeplanner, heb je af en toe knooppunten nodig.
Route:
Neem het pad (Brinkhorsterweg) dat vanaf de kruising in oostelijke richting loopt. (Dit is het pad met het rustgebied rechts van het pad.)
Loop verder tot het pad aan beide kanten over de heide loopt en je links van het pad een gemaaide strook ziet liggen.
Geplagde Heide
Opnieuw een methode om de oude heide bijna overwoekerd door grassen een kans te geven een gesloten paars plantendek te vormen.
Hier is daarom de heide geplagd. De bovenste laag, de gras- en heidevegetatie is er machinaal afgeschept en afgevoerd. Er blijft dan een kale zandbodem over.
In de bodem zitten meer dan voldoende kleine oliehoudende zaden van heideplanten, die hier misschien wel vijftig jaar geleden hebben gegroeid. We noemen dit de zaadbank. Deze zaden kiemen goed, ook nog na zo'n lange tijd. Na enkele jaren is hier in augustus weer een prachtige paarse heide te bewonderen.
Route:
Loop verder tot je aan beide kanten van het pad kale stroken in de heide ziet liggen.
Gemaaide Heide
Er worden allerlei beheersmaatregelen toegepast om de heide te behouden of zelf te laten uitbreiden.
Hier werd de heide gemaaid en het maaisel is afgevoerd. Zo treedt de noodzakelijke verschraling van de bodem op. Grassen doen het op die schrale bodem minder goed, zodat de heide een kans krijgt. Voor de heideplant kan de bodem niet arm genoeg zijn.
Route:
Loop door tot je op een splitsing met een pad naar links uitkomt.
Knooppunt op de Kleine Heide
Ondanks het feit dat de wandelingen langs veel rechte wegen in het Deelerwoud lopen, is het landschap zeer afwisselend. Van eikenbos kom je op de heide en van de heide weer in dicht productiebos van Dennen. Daarnaast zijn er open gekapte stukken waar de natuur zelf zijn gang kan gaan en waar jong oerbos groeit. Hier sta je midden op de Kleine heide een landschap met adembenemende vergezichten. Bovendien kun je hier op de open heide van de prachtige wolkenluchten genieten.
Route:
Neem vanaf de splitsing het pad in oostelijke richting dat langs de bosrand gaat.
Sla links af en loop ongeveer een halve kilometer door tot je op een splitsing met een pad van rechts uitkomt.
Knooppunt Halfroeslaan
De Halfroeslaan is één van de vele oude waarschijnlijk nog middeleeuwse wegen hier in de buurt van het Deelerwoud.
Het Deelerwoud wordt begraasd door grote grazers, zoals Edelherten en Schotse Hooglanders. Deze grote grazers lusten wel een sappige jonge twijg. Als je richting de snelweg kijkt, kun je goed zien dat alle bomen aan de onderkant kaal geknabbeld zijn. Tot de bek-hoogte van de Schotse Hooglanders kun je er zo onderdoor kijken.
Route:
Neem vanaf de T-splitsing het pad richting de snelweg en richting Groenendaal.
Loop door het hek bij de snelweg het Deelerwoud uit.
Loop door het tunneltje tot je op een T-splitsing uitkomt.
Tunneltje Snelweg A50
Het tunneltje onder de snelweg A50 door geeft wandelaars en fietsers toegang tot het Deelerwoud vanuit Groenendaal. Let eens op de graffiti op de wanden van de tunnel. Je mag het Deelerwoud ook op paardenroutes met je rijpaard verkennen.
Route:
Loop vanaf het tunneltje een klein stukje in noordelijke richting tot je bij de bushalte uitkomt. (Noordelijke richting is met de snelweg aan je linker hand.)
Bushalte Groenendaal
Bushalte Groenendaal. Indien je een uur voor je vertrek belt met Syntus (0800 7968870) rijdt hier een bus die je richting Arnhem of Apeldoorn brengt.
